21 januari 2007

Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 4.
Wilt u op de verzendlijst komen, stuur me even een mailtje: wsnapper@mopti.nl

Maandag 15 jauari
Ik ben weer helemaal de oude. En ik ben meer dan een kilo afgevallen! Gisteren rond een uur of 5 voelde ik een misselijkheid opkomen en niet veel later moest ik er een emmer bij halen. Een beetje verontrustend, maar misschien moet ik dat niet vertellen, anders word ik voor oud en seniel versleten, ik vond mijzelf even later op de grond liggend met mij hoofd tegen de deur in mijn slaapkamer. Ik kan mij niet herinneren dat ik daar bewust ben gaan liggen, ben ik even buiten westen geweest en gevallen ofzo? Ik denk dat ik niet lang zo gelegen heb. Ik heb geen schrammen of builen. Het gebruik van de emmer deed mij even buitensporig zweten en nadat ik op bed was gaan liggen knapte ik snel weer helemaal op. Ik had 's-middags een beetje rare koekjes gekocht, ze smaaktem ranzig, maar wie mij kent weet dat ik dat gewoon eet, zonde om weg te gooien. Maar ik verdenk die koekjes wel ernstig en de rest komt er bij mij toch niet meer in. Ik ben maar een beetje gaan lezen in het boek Kalme Chaos van Sandro Veronesi. Het gaat over een man die zijn vrouw verliest en dan zijn dochterje niet meer alleen wil laten en continu in zijn auto voor de school bivakkeert. Eigenaardig boek vol verrassingen.
Vanmorgen heb ik de wekker niet afgewacht en al om half zeven opgestaan om een nummertje te halen voor de bank. Bakary had me dat aangeraden om die lange wachttijden te voorkomen. De deur ging echter pas om half acht open, ik heb een nummertje getrokken en ben daar maar blijven wachten. Voor de verandering zat er bijna geen mens om acht uur toen de bank echt openging. Ik was snel weer weg. Ik heb 6 miljoen CFA (ruim 8000 Euro) opgenomen ook om een dezer dagen het stuk grond te kunnen kopen. Vrijdag heb ik geinformeerd naar televisies, moet ik toch hebben. Dan koop ik maar een schotel en een toestel en dan kan ik tig kanalen ontvangen. Helaas niet Nederland, maar wel CNN, Euronews en heel misschien de BBC. Daar ga ik vandaag achteraan.
Gisteren een beetje een dull day. Ik had het de hele dag koud, ook wel raar, want het was in elk geval buiten 24 graden. Maar ik ben niet de enige die daar last van heeft. Aan de overkant loopt een jongen (maar misschien had ik dat al eens geschreven), een metselaar, die is volledig ingepakt met chesse (tulband, spelling onbekend), jassen en truien, in totaal volgens hem 7 lagen. En nog heeft hij het koud. Bakary vertrok naar Djigibombo, 100 kilometer van hier, son village d'origine. Hij was gebeld omdat zijn tante erg ziek zou zijn. Vanmorgen keert hij weer terug als het beter gaat.
Het gaat niet zo heel goed met haar, een oog zit helemaal dicht, ze ziet er niets meer door en ze heeft veel pijn. Alles gevolg van de droge lucht en het stof. Dat is in de afgelegen dorpen nog erger. Hij heeft haar samen met een verpleegkundige bezocht en wat medicijnen gegeven. Niet speciaal voor haar oog alleen.
Mijn dagelijkse ritje naar Mopti, Bakary zit aan de rijst met vis in een restaurant. Ik drink een flesje appelsap.
Bakary wil wel voor mij vragen wat een schotel voor de televisie-ontvangst voor een zwarte kost. Mij hadden ze een prijs doorgegeven (zonder tv-toestel) van 475000 CFA, ik ben wit. De zwarte prijs is uiteindelijk 400.000 CFA, dat scheelt. Maar met een schotel van 2,40 meter, een gigantisch ding dus. Misschien is de ontvangst dan wel beter, maar dat is mij echt te groot. Die van 1,85 meter (ook nog behoorlijk aan de maat) komt op 285.000 CFA. Samen met een tv en de hele installatie komt het op 450.000 CFA, en ze komen morgen langs. Ik betaal meteen, ik ben vanmorgen niet voor niks bij de bank geweest.
Thuisgekomen zie ik op de binnenplaats iets wat op een groot insect lijkt en met veel moeite probeert vooruit te komen. Het ziet er heel raar uit, hij lijkt wel in een soort blaas te zitten, pootjes eraan, bizar, beetje eng. Ik ontdek ook een spierwit snaveltje. Het is geen tor of zoiets, het is een net uit het ei gekomen vogeltje, piepklein en hij is het einde nabij. Als dit een jong vogeltje is, dan moet er ook een nest zijn. Ik zelf kan het niet vinden, maar Sékou weet precies waar die uitkomt en wijst mij het nest. Samen zetten we het hummeltje terug. Ik betwijfel of hij het in de heg gaat redden.
Er zwerven wel diverse vogels rond, waarvan ik de namen niet ken. Ik zag gisteren een tortelduif intensief een zwart-witte kraai (geen ekster) wegjagen. De tortelduif heeft waarschijnlijk een nest bovenop mijn torenkamer. De kraai delfde (dolf?) werkelijk het onderspit, hoewel hij veel groter was. Verder zie je hoog in de lucht regelmatig een arend op jacht naar een prooi op de grond. Op mijn cour zie ik hele mooie roodachtige kleine vogeltjes, kleiner dan een mus. Altijd koppeltjes, vaak meerdere. Gisteren zag ik luid kwetterend op de muur een prachtig pikzwart klein vogeltje met een wit snaveltje en twee zilver-witte van dezelfde maat.
Even later komt Moussa met twee getuigen. (Er gebeurt toch wel weer veel vandaag.) De verkopers van mijn lapje grond moeten denken dat Moussa de koper is en niet een toubab (blanke). Dus morgen moet ik Moussa het geld geven, Moussa koopt de grond en naderhand wordt het op mijn naam gezet. Slik. Ik vertrouw Moussa 100%, en toch komen er twijfels boven drijven. Een ander zou het, denk ik, zo niet doen, ik wel, maar niet helemaal van harte.
de verbinding met het internet is nu een stuk degelijker. Het gaat niet snel, maar het is goed te doen. Het lijkt dat ik eraan begin te wennen, net als de Malinezen die het snelle internet uit het westen niet kennen.

Dinsdag 16 januari.
Goed geslapen, zoals altijd tot nu toe. Na de douche brood halen in mijn winkeltje, alleen het brood was op. Maar de schat sprong op zijn fiets en kwam even later met een heerlijke verse baguette aanzetten. Gekookt eitje erbij en koffie, heerlijk.
Het is een beetje een dag van rondhangen. Al meteen om 8 uur staat Moussa op de stoep en komt het geld halen. Met een van de twee getuigen komt hij later terug om te verifiëren dat het inderdaad gaat om perceelnummer BK8.
Om half twaalf arriveert Tapo Electronics met antenne en televisie. Helaas is het pieleke waar de antenne op moet te klein, dus daar moet nog een stevige buis voor worden gekocht, het geeft een paar uurtjes vertraging. Rond enen komt Moussa weer terug en vraagt mij mee te komen naar buiten, alwaar een meneer van de topografie (kadaster) met een lang meetlint bezig is met het opmeten van het terrein (20x22 meter) en het markeren van de hoekpunten. Er is nu getekend, maar nog steeds is het niet helemaal rond. De details ontgaan me voor een gedeelte.
Het loopt al tegen zessen als uiteindelijk de televisie het beneden doet. Samen met Sékou spelen we wat met het aanbod aan zenders. En het zijn er wel 46. Het meeste is puin. Niet dat je dat van drie Portugese zenders kunt zeggen, maar die taal wordt door mij onvoldoende beheerst, misschien voor José leuk om over te komen!, en zo zijn er nog een groot aantal Arabische zenders (wellicht Thomas?), een Russische en een Spaanse. Dan vooral een heleboel Afrikaanse kanalen: Nigeria, Gabon, Guinee, Ivoorkust, Niger, Burkina Faso en natuurlijk Mali. Dan de meer westerse zenders, zoals CNN, Deutsche Welle, Frans 24 heures, TV5 monde en natuurlijk niet vergeten de zender van het Pentagon. Een raadsel wat dat is. Ik zal het uitzoeken. Met Bakary loop ik 's-avonds nog het internet-gebeuren door. Ik heb hem een beetje uitgelegd hoe het zit met websites, dat je daarvoor een aanvraag moet indienen, dat daar kosten mee zijn gemoeid en dat je dan pas je site op het internet kunt zetten. Hij zag allerlei mogelijkheden voor zijn klanten, maar dat is minder makkelijk dan hij vooralsnog dacht. Vooral het herbergen van een Malinese site is lastig en behoorlijk duurder dan eentje in Nederland.

Woensdag 17 januari
Het normale ritueel. Met aarzeling wordt mij een brood van gisteren aangeboden, maar edelmoedig als ik ben neem ik het van hem af. Ik koop ook nog 5 gateaux, soort cakes, en ik geef er eentje aan Sékou, die in zijn hok bezig is met de produktie van lederwaren. Normaal zit hij buiten op de stoep, maar ivm de wind en de poussière zit hij liever binnen. Hij maakt tassen, portemonnees, kussens van leer dat hij na het Tabaski-feest op de kop heeft getikt. Met speciale verven worden de produkten opgesierd. Ik dacht altijd dat dit soort dingen door de Tuareg werden gemaakt, Sékou is echter een Bobo. De Tuareg lopen er altijd mee rond en proberen het aan de man te brengen. Ik zal het hem wel eens vragen.
Moussa komt zoals meestal even goeiemorgen wensen. Tegenwoordig wordt de motor niet meer uitgezet. De sessie duurt niet lang, maar de motor staat toch wel een minuutje of vijf te draaien. En oh jee, gisteren is er een charrête (een ezelwagen) tegen zijn stilstaande auto aangereden, richtingaanwijzer rechts-voor aan gruzelementen. Zo voorzichtig als in het begin rijdt hij nu met een noodvaart de hoek om.
Ik ga mijn telefoonrekeningen betalen in Sévaré. Klein kantoortje en een gat van 20 bij 20 met tralies voor de communicatie, daarachter zit de baliemedewerker. Ik koop op de markt vlees en laat het weer tot gehakt malen. Er zit nu iets meer vet bij, dat maakt het gehakt wat lekkerder. Er zijn nu tomaten in overvloed en ook de prijs is gezakt. Mijn meest favoriete "groente". Maar eieren, die vorige week overal in groten getalen werden aangeboden zijn nu bijna niet te vinden, met de nadruk op bijna.
Mijn kaas is ook nog niet gekomen. De terugweg wordt versperd door een grote kolonne marcherende soldaten, die op weg zijn naar het kampement. Allemaal bewapend met geweren. Terwijl ik nu zit te tikken hoor ik geregeld iets wat lijkt op ontploffingen, of is het vuur van kanonnen? Het is een zwaarder geluid dan dat van geweren. Ik denk dat ze met een oefening bezig zijn, want ik geloof niet dat er van enige onrust sprake is in Mali. En dan ga ik nu aan de papaya (natuurlijk weer van Moussa).
In de middag probeer ik op school zonder resultaat een scanner te installeren. Ga er morgen mee verder.
Op weg naar Sévaré moet ik stoppen voor een kudde varkens, die midden op de weg loopt. Tegelikertijd hoor ik fluiten. Ik dacht niet aan politie, normaal staan die niet op dat punt. En verder werd mijn aandacht afgeleid door de vier varkens. Aan het raam verschijnt een militair, althans hij presenteert zich als een douanebeambte, die mijn autopapieren wil controleren. Ik verontschuldig mij dat ik hem niet had opgemerkt en zet mijn auto aan de kant. Alles is in orde gelukkig. Bij de Libanees koop ik een pakje roomboter en een grote fles Fanta, voor eventueeel bezoek. Sékou is wel erg geinteresseerd in de televisie en terwijl ik zit te internetten en te mailen drinken we samen een pilsje. En ook Hélène, de vrouw van Sékou, komt op een gegeven moment binnen, zij is teruggekeerd uit haar dorpje, waar ik haar vorige week naartoe had gebracht. De Fanta kwam goed van pas, want madame, zoals Sékou haar noemt, madame drinkt geen pils. Tot nu toe kan ik mij niet herinneren dat vrouwen bier drinken. Ook in cafés drinken de vrouwen, die meestal ver in de minderheid zijn, bijna geen alcohol. Niet dat ik zoveel heel ervaring heb met kroeglopen, deed ik in Nederland ook iet.
Van Jiek heb ik toestemming om het reisverslag op de de website te plaatsen en daarmee ben ik vanavond bezig. Veel werk. Ze willen ook foto's. En ik heb gezellig een telefoontje van Rob uit Breda.

Donderdag, het is alweer donderdag, 18 januari
Vandaag een werkdag. Op school ging het niet goed. Weer bezig geweest met installeren van een oude scanner. Nu op een andere computer. Ik ben er niet uitgekomen. Zelfs als administrator had ik geen rechten (informatie alleen voor de technici onder u). Ik ga hem vanmiddag opnieuw installeren. Tussen de middag thuis een broodje gegeten en bestanden gereaorganiseerd (is ook werk). En Sékou komt vertellen dat hij op de markt van Sévaré zijn zelfgemaakte tas wil gaan verkopen. Hij hoopt daar 1750 CFA voor te krijgen. Het is een andere wereld. Twee dagen bezig geweest, leer gelooid, geknipt, genaaid, getekend en geverfd. Het is niet mijn smaak, maar toch. 2½ Euro en daar gaan zijn kosten nog vanaf. Nogmaals een andere wereld. Ik vind dat moeilijk. Ik zou hem zo een paar duizend CFA willen geven, maar dat kan niet, dat kan ik niet maken. Ik ben straks 15 Euro kwijt voor 1 kilo kaas, als dat ooit komt tenminste.
Vanmiddag ging het beter op school, heb de computer opnieuw geinstalleerd en nu doet de scanner het ook.
Het is een kleine tien minuten lopen naar de school. Alle kinderen roepen me na, toubab, toubab, donne moi un cadeaux. Maar ze zijn wel lief en zeuren niet verder. Ik weet niet wat er gebeurt als ik een zak snoep meeneem om onderweg uit te delen. En ze mogen sowieso niks aannemen van een vieze oude man. 'K ga het toch wel een keer doen. Ik moet een beetje aan mijn populariteit werken. Op het terrein voor de school werd gevoetbald, het team van de Electricité tegen het team van les Comptables. De electriciteit in perfect officieel blauw tenue, stond met 2-0 voor op de boekhouders die het zonder tenue moesten doen. Het veld is gespeend van elk sprietje gras, de doelpalen zijn een paar dunne boomstammen en een touw ipv een doellat. Stofwolken ontnemen het zicht.
Aan het eind van de dag is de wind wat gaan liggen. Ik geloof dat alle wind zich nu boven Nederland heeft verzameld. Blij dat ik in Amsterdam niet de deur uit hoef.
Terwijl ik weer van die heerlijke Italiaanse vlinders eet komt Sékou binnen. Hij heeft de zak verkocht voor 1500 CFA, 2,25 Euro dus. Dan komt er een hoog woord uit. Gisteren hebben we gesproken over het nieuwe stukje grond. Hij verheugt zich op de tuin en we gaan er alles laten groeien. Hij raakt niet uitgepraat van enthousiasme. En als ik er dan ook nog twee of drie huisjes neerzet (misschien bedoelt hij kamers) dan kan hij daar met zijn vrouw en kinderen wonen. Slik, slik. Ja, nu woont zijn gezin in een huis hier zo'n 80 meter vandaan, maar dat is schijnbaar maar tijdelijk. In de tijd van Togola, de vorige eigenaar, woonden zij met z'n allen (maar er zijn er inmiddels wel drie bijgekomen) gewoon hier op de binnenplaats in dat kleine hokje en daarbuiten. Mijn tijdelijke huurder Etienne had veel last van de kinderen en van de hond ook. Die heeft gezorgd, dat er wat moest gebeuren en toen is voorlopig deze oplossing gevonden. Etienne stond bij Sékou niet hoog aangeschreven. Wat moet ik nou, een maison d'hôtes dat misschien vaak leeg staat, een huis voor Sékou of alleen een schuur voor hark en schoffel? Paar nachtjes slapen eerst maar eens. Het geld groeit mij niet op de rug. Het groeit trouwens helemaal niet meer. Nog 4,5 jaar tot mijn AOW.

Vrijdag 19 januari.
Het is vandaag 2 maanden geleden dat ik vertrok. De tijd is werkelijk omgevlogen. Ik heb in het geheel nog geheel geen spijt. Ik geniet en meestal vind ik mijn draai.
Tot een uur of twee op school geweest en de computer van Joseph geupdate met service pack 2. En nog wat software geinstalleerd. Thuis geluncht en uitgebreid gekletst met de metselaar die bij de buren aan het werk is. Hij wil ook wel bij mij aan de slag en wil een plannetje maken voor mijn tuin en wat daarmee samenhangt. Aardige vent, getrouwd, twee dochters en een zoon. Prachtige diepe stem. Hij werkt keihard de godganse dag door. Van zonsopgang tot zonsondergang. Hij gaat 's-avonds niet naar huis en slaapt op het werk, de andere werklieden ook trouwens. En hij is jaloers op mensen zoals ik, dat is duidelijk. Hij werkt zich dood en houdt niks over. Met andere woorden, hij is echt vakman, maar het zal nooit iets worden. Daarvoor verdient hij te weinig. Ik gun hem de klus meer dan Yacou. Ook hij is een sympathieke man, maar meer de aannemer, degene die mensen aan het werk zet. Ik zou het toch het liefste mijn buurman-metselaar gunnen. Hij is zo trots op wat hij aan het maken is.
Terwijl ik de was van de lijn haal, komt Yacou een praatje maken. Hij wil horen wanneer hij kan beginnen. Ik houd de boot maar even af, om mijn metselaar een kans te geven.

Zaterdag 20 januari.
Vroeg op, de wekker ging niet af, ga met Bakary naar de viering van de dag van het leger.
Veel toespraken, ik ben uitgenodigd op de tribune door een militaire vriend van Bakary. Volgens mij waren er helemaal niet veel genodigden onder het baldakijn, drie kwart bleef leeg, totdat de omstanders uiteindelijk ook maar een plaatsje zochten. De militairen staan aan de overkant al dan niet in het gelid. Polotons van alle soorten en maten, je hebt het gewone leger, de Republikeinse garde, de douane, de politie, de gendarmerie, de soldaten van de luchtmacht (maar er zijn geen vliegtuigen) en meer. Na een hele rits toespraken paradeert dan alles nog een keer langs, inclusief oproerpolitie, de weduwen van de gesneuvelde soldaten van de West Afrikaanse vredesmacht, die aanwezig waren in Sierra Leone en nu de vrede helpen bewaren in Darfur. Verder de padvinderij, enkele sportteams, een grote groep vrouwen en kinderen van de soldaten, en dan het imposante gedeelte, een grote pantserwagen met zes wielen en een viertal kleinere met 4 wielen, gevolgd door de Protection civile (brandweer en ambulances).
Er zijn verder nog de hele dag activiteiten, sportdemonstraties enzo. Maar we gaan naar huis en ik doe eerst nog even boodschappen. Er is alweer een krat pils leeg, het gaat hard, Sékou komt nu elke dag even tv kijken en een pilsje halen, Bakary lust er ook af en toe wel eentje en ik drink er dagelijks een of twee, pijpjes hoor, niet van die gigantische flessen. En weer geen kaas. Ik houd het voorlopig maar even voor gezien.
En dan ga ik nu verder met het verslag van de reis voor de website.

Zondag 16 januari
Het nieuws van 8 uur op de korte golf, veel Amerikaanse doden in Irak. Begin van vroege vogels, twee nieuwe presentators. Douche, ontbijt. Ga Sékou begroeten, die is druk bezig. Mijn auto heeft hij zojuist gewassen en hij staat weer als nieuw te fonkelen. Alle poussière is er af. Ik vertel dat ik dat in Nederland helemaal nooit deed, hij begrijpt niet dat het mij op zich niet veel kan schelen. Als t'ie maar rijdt. Maar dat werkt hier in Mali toch anders.
Gisteren kreeg ik een mailtje van Ruben. Er lag weer zo'n bedenkelijke blauwe enveloppe op de deurmat van de Gerard Doustraat. De voorlopige aanslag 2007. Ik schat minimaal 2/3 te hoog. Ik krijg het wel terug, maar waarom proberen ze het elk jaar opnieuw? Waarom sturen ze niet een reële aanslag, gebaseerd op mijn werkelijke inkomsten van de laatste jaren??
Gisteravond gegeten bij Joseph. Groot bord sla vooraf, couscous met saus en kip. De pater uit Mopti was er ook en die had gasten meegenomen, een Franse dame, ik schat van rond de 65, getrouwd met iemand uit Burkina. Daardoor sneeuwde ik een beetje onder. Maar het was gezellig. Joseph woont in Sévaré met vrouw, drie dochters en een zoon. De tafel was buiten gedekt, het was een heerlijke avond. Thuis gekomen kwam Moussa nog snel even een schaal met brochettes brengen, plantin, komkommer en tomaten. Het rook heerlijk, toch maar bewaren tot vandaag.
Erik belde mij gisteravond ook nog en we hebben leuk zitten praten. Jammer van de storm, daardoor was zijn Westerling-item voor het NOS-journaal weggewaaid. De documentaire was een succes. Ik heb geprobeerd via de website te kijken, maar ik krijg hier geen beeld: te langzaam. Ik heb gisteren Jiek's reisverslag op mijn website gezet. Het is een hele lees, maar ik denk de moeite waard om af en toe eens wat rond te neuzen.