Camara prepareert de thee
Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 15.
Wilt u op de verzendlijst komen (of er juist vanaf), stuur dan een mailtje: wsnapper@mopti.nl
U vindt de nieuwsbrief van 15 april inclusief foto's ook op mijn website www.mopti.nl !
8 april 2007
De dag van de Ronde van Vlaanderen, vorig jaar nog op de Oude Kwaremont, nu in de binnenlanden van Afrika. In Burkina kennen ze ook een "grote wielerronde", soms doen daar ook Nederlanders aan mee. Hitte, lange wegen, droog, verkeer, maar met heuse begeleiding van mototagenten.
Het is ook nog Pasen, er worden bezoeken afgelegd, er wordt "bonne fête" gewenst.
Hélène, nee laten we bij het begin beginnen. Sékou wast zondagochtend meestal de auto en ook nu ziet hij er weer blinkend uit. Op de bromfiets is het tegen tienen en hij gaat in zijn mooiste kleren naar de mis in Sévaré. De twee stagaires komen stipt op tijd aanzetten om op de computer te werken en een beetje te leren. Ze laten mij in een schrift allerlei ingewikkelde berekeningen zien, die ik moet invoeren in Excel. Ik kom er echter niet uit, ik ben op dat gebied geen specialist, eenvoudige berekeningen is geen probleem, maar dit gaat me te ver.
Ik leer ze wel een eenvoudige offerte te maken in Excel, en dat is ook het belangrijkste. Die ingewikkelde berekeningen heb je hier in de praktijk niet nodig vermoed ik. Het gaat hier veelal uit de losse pols. Maar het is natuurlijk goed om een grondige basiskennis te hebben. Ze eindigen bij het autocross-spel. Aardige jongens, leerlingen van een andere technische school hier in Sévaré.
In de tussentijd werk ik mijn website bij en verstuur ik nieuwsbrief 14. Hélène komt met een schaal met couscous aanzetten voor de Pasen, later breng ik haar naar de katholieke missie, daar is een manifestatie, ik weet niet wat.
Ik ga op bezoek bij Bakary en er wordt onmiddellijk een bord rijst neergezet voor mij, met de beste stukken vlees natuurlijk. Het is gezellig. De secretaresse van Sampana de advokaat heeft Bakary gevraagd wat ze van mij kan verwachten. Ze schijnt elke dag op kantoor te komen om naar mij te informeren. Ik heb haar een of twee keer gezien denk ik, ik kan mij haar niet voor de geest halen. Heb tegen Bakary gezegd dat ze voorlopig nergens op moet rekenen.
Het is nu bijna half vijf, zou dit een geschikte tijd zijn om bij Moussa en Ina langs te gaan, zonder de kans te lopen op een maaltijd? Ik ga het proberen. Op hoop van zegen.
9 april, 2e paasdag
dat kennen ze hier niet, een gewone dag, hoewel de kinderen niet naar school gaan en er een film op de televisie is over het leven van Jezus, als ik het goed heb begrepen, maar ik kijk niet. Sékou en een paar kinderen zitten wel geboeid te kijken. Het wordt ook steeds drukker, het is soms een komen en gaan van allemaal kinderen en anderen die ik helemaal niet ken. Vind ik wel leuk. Is het niet voor de televisie, dan is het wel voor de spelletjes op de computer.
Terug naar gisteren. Het was inderdaad een goed moment. Geen eten, wel een heel lekkere mango. Ina zat op haar praatstoel en bleef daar anderhalf uur zitten. Ze heeft last van hoofd en nek en komt daar maar niet van af. Ze heeft zich onlangs in Bamako laten onderzoeken en daar kwamen ze niet verder dan de eeuwige fatigue. Daar lijden veel mensen onder, vermoeidheid, gebrek aan slaap, maar volgens mij ook de psychische problemen, waar ook in Nederland naar wordt verwezen als ze het niet weten. Medicijnen helpen niet, en nu wil ze het bij masseurs proberen en inheemse dokters. Het lijkt mij moeilijk. Verder ben ik alles te weten gekomen over televisie. Ik heb het weer verkeerd gedaan. Ik heb weliswaar een stuk of 40 zenders, maar dat is bijna allemaal troep. Moussa heeft betaal-tv en betaalt niet. Daarom hebben ze maar 4 kanalen. Anders zouden ze er ook wel een stuk of 40 hebben gehad en van een heel wat betere kwaliteit, Franse zenders, commerciëlen, sport, films, cultuur (Arte), natuur en dergelijke. Zoals we in Nederland hebben, maar dan zonder Nederlandse zenders. Er hangt wel een fiks prijskaartje aan, minimaal 45 Euro per maand. Ik moet dan ook nog een andere satelliet-ontvanger hebben. Blijft het probleem dat ik nauwelijks de kans heb om te kijken naar wat ik wil. De kinderen regeren over de televisie. Dus ik kan mij wel abonneren op leuke dingen maar loop ik gerede kans dat ik niet veel kan kijken. Nieuwsuitzendingen bijvoorbeeld zijn taboe. Als er wordt geschoten is het feest. Nou moet ik natuurlijk ook niet over mij heen laten lopen en dat doe ik ook niet altijd. Thuis keek ik ook al bijna geen tv. Ik zat voornamelijk een beetje te zappen. Maar een interessant bezoek bij ina en Moussa, ik ben in elk geval iets wijzer geworden in deze materie.
Vandaag ben ik al de hele dag snip-verkouden. Vervelend en ik ben een beetje lamlendig. Tyson verweet mij vanmorgen dat ik hem gisteren niet had gebeld. Hij begrijpt niet dat ik onze verhouding niet echt wens aan te halen. Hij kwam mij, zoals gebruikelijk, vanmorgen ook niet begroeten. Ik moet nog steeds wel een beetje aardig zijn, hij heeft hier nog wel een paar weken werk.
Morgen gaat Sékou naar Fangasso, ik heb hem vanmorgen geld gegeven, zoals hij had gevraagd, 20.000 Fcfa, hij gaf me er 5000 weer terug, 15.000 zou bij nader inzien wel genoeg zijn. Arona gaat tijdens zijn afwezigheid de planten water geven en neemt verder al zijn taken over.
De tegelzetter heeft zijn werk erop zitten. De badkamer ziet er best aardig uit. Wel heeft hij de doorspoelopening dichtgemetseld. Maar daar schijnt niemand mee te zitten. En ik houd mijn hart vast wat de betreft de afwatering. Het douchewater loopt volgens mij zo naar het halletje, in plaats van in het douche-putje. Ik hoop dat ik mij vergis, morgen ga ik het met een keteltje water testen.
Dinsdag 10 april
Vroeg opgestaan om Ségou naar de bus te brengen. Binnen de minuut stopt er al een bus van Bani Transport bij de "halte". Je moet ook maar weten dat daar een halte is, Sékou liet mij stoppen bij het bord van een of ander hotel, er zijn geen andere andere pasagiers, niemand te bekennen. Toch was hij binnen de minuut vertrokken. De bus stopt niet eens, het is rijdend instappen en voordat je het weet is hij alweer op weg richting Bamako en Ségou. Fangasso ligt op een uur of twee rijden van hier.
Gisteravond belde Anetty op uit Nederland, ze is weer terug van haar drie maanden durende reis met JanJoost door Zuid-oost Azië en valt met Pasen met de neus in de boter. Haar kinderen hebben een groots Paasontbijt georganiseerd en een heleboel mensen uitgenodigd. Jammer dat ik er niet bij was. Dit soort dingen mis ik wel een beetje, maar als ik verneem dat er op mij wordt getoost, of dat zelfs een extra glas wordt neergezet, dan doet mij dat goed.
Nauwelijks terug van de reis of Anetty heeft het al over Sévaré, zij komt vliegend en JanJoost rijdend samen met Patricia met de auto!?!? Spannend plan en op zich dus prima te doen.
Ik heb vanmorgen zoals beloofd de afwatering van de nieuwe badkamer getest, ik geloof wel dat het goed is, al is het verloop heel minimaal. Alleen Tyson en Camarra zijn tot nu toe verschenen, maar de vaart zit er niet in. Op een gegeven moment ga ik uit belangstelling kijken op le chantier, daar ligt Tyson te slapen en Camarra is thee aan het maken. Tegen tienen komt er een beetje aktiviteit, ze gaan verder met de versierende muurtjes voor de poort. Ik maak wat foto's en meteen wil Tyson er klaar voor gaan staan, maar hij is altijd al haantje de voorste en ik heb daar even genoeg van. Dus ik weiger en zeg dat ik later nog terug kom.
Sékou is vertrokken en nu is Arona mijn gardien, voor wat dat ook inhoudt. In elk geval ligt hij nu voor de deur te slapen. Vanavond moeten ze samen met de kinderen de planten water geven.
Gisteravond heb ik ook weer met Yacou gebeld, nieuwsgierig naar wat komen gaat. Voor donderdag komt er echter niks. Hij heeft zijn grand-frère in Bamako gevraagd de werklieden te charteren, die zouden nu woensdag op pad gaan en donderdag kunnen beginnen. Zou het ooit goed komen? Misschien moet ik het riet gewoon verkopen en afzien van het dak. Achteraf heb ik een beetje spijt van het dak, de warmte valt me mee en ik vraag me achteraf af of het veel zin heeft. Ik heb ook nog de climatiseurs die ik nauwelijks gebruik. De praktijk zal leren of het allemaal zin heeft.
Goh, wat is het nu heerlijk hier. Ik zit onder een afdak met de notebook op schoot, muziek van Mama Sissoko, het is heerlijk rustig. De kinderen zijn niet naar school en ze hangen wat rond op straat. Computerspelletjes pas vanmiddag, ik wil voorkomen dat ze de godganse dag met een joystick zitten. Of is dat erg paternalistisch gedacht? Na Dacco komt nu ook de kleine Paul vragen of hij achter de computer mag, maar ik wijs het gedecideerd af tot vanmiddag.
Ik weet niet wat de oorzaak is, maar de opening voor de grote poort is te hoog. De deur zal worden aangepast, hij zal worden verhoogd. Dat is in elk geval een oplossing. Ik had Tyson eerder gevraagd wat de bedoeling was en kreeg daarop een lang onduidelijk en afwijkend antwoord. Kennelijk was er een vergissing gemaakt, maar toegeven was teveel gevraagd. Goed, de deur hoger is een oplossing, zij het dat de verhoudingen estetisch gezien een beetje zoek zijn.
Ik had 's-avonds een heel positief gesprek met Ali, de carreleur, vriend van Arona, de man met de eeuwige glimlach. We kregen het over racisme, hij beweert dat dat hier in Mali niet bestaat in zijn ogen en dat geloof ik min of meer ook wel. En we kregen het over dat niet alle blanken zo zijn als ik, want in zijn ogen en in de ogen van veel anderen probeer ik, in tegenstelling tot de meeste andere blanken, tussen de Malinezen te leven en me niet op te sluiten in mijn huis en probeer ik mij te bemoeien met mijn omgeving. Dat wordt in mij hogelijk gewaardeerd. Het is bij mij ook vaak een komen en gaan, veel kinderen, maar ook anderen, die ik soms helemaal niet ken, die plotseling naar de tv kijken. De tv is altijd een attractie, ik zie het ook wel een beetje als een soort lokkertje. Al met al, ik voelde me vereerd.
Arona kwijt zich goed van zijn werk. Hij geeft de planten water en ik mag niet helpen.
Woensdag, 11 april.
Vannacht was ik voor het eerst helemaal alleen. Hélène had voorgesteld dat Dacco de plaats zou innemen van Sékou en dat hij in zijn bed op de binnenplaats zou overnachten. Gelukkig kon ik haar overtuigen dat dat overdreven was, hij is pas 11 jaar en dan al de taak van zijn vader overnemen. Dus heb ik overal de lichten uitgedaan en de deuren gesloten en ik heb goed geslapen. Wel was het vannacht weer warmer, er was weinig wind en dan koelt het 's-nachts niet erg af, zeker niet in huis. Maar de ventilator op standje laag is afdoende.
Vanmorgen is het schoonmaakdag, als het goed is komt vanavond een couchsurfer en wil de nacht doorbrengen. Voor mij een gelegenheid om in aktie te komen. Slaapkamer drie ontruimd, ook in afwachting van de nieuwe bedden. Slaapkamer twee aangeveegd, het ziet er keurig uit.
In badkamer twee overheerst de geur van riolering. Ik controleer de sifon van de wastafel en krijg hem er niet meer goed op. Er ontbreken ringen. Samen met Doua en Adama haal ik in Sévaré een nieuwe. Het ziet er nu weer netjes uit. Of de stank weg is merken we later wel. Ik denk, samen met de plombier dat er iets mis is met de wc. Hij zou het maken, maar de materialen uit Bamako zijn nog niet aangekomen. Nu nog het dak aanvegen voor een eventuele tent en dan ben ik helemaal klaar voor couchsurfer Martin.
Eén uur: de daling heeft ingezet. Maximum bijna 44 graden, inmiddels 43. Het is echt warm. Op zich is het redelijk uit te houden binnen, 37 graden. Ik heb een beetje last van mijn voeten. Die voelen vermoeid aan en zijn ook een beetje dik. Het zal wel met de vochtregulatie te maken hebben. Net heb ik weer voor iedereen eten gehaald in Sévaré, auto vol met kinderen, de kleine Austin ook, hij vindt het prachtig, ik iets minder. Hij staat rechtop op de voorbank, wordt vastgehouden door Dacco, de kans dat er iets mis gaat is niet groot, maar ik voel me er toch niet heel lekker bij. In Nederland zou je er onmiddellijk op worden aangesproken. Over Nederland gesproken, het kon wel eens de laatste dag zijn dat ik met mijn Nederlandse kentekenplaten rijd, Moussa belde vanmorgen dat de Malinese platen zijn gearriveerd. Ik denk dat ik ze morgenochtend ga ophalen. Emotioneel is dat een volgende stap riching Mali.
Op de werkplek zijn ze bezig met het beton van de vloer en met de gladde toplaag. Er zijn drie vrachtwagenladingen zand gebracht. Een los werkman, een jongen van een jaar of twintig hebben ze ingehuurd voor het zware werk, hij loopt de hele dag met kruiwagens zand van de weg naar het huisje, sjouwt met zakken cement. Ze maken het op kleur met een soort oker, dat ook laten ze hem doen. Met zijn blote handen kneed en roert hij het mengsel. Ik ken dat van mijn klussentijd van vroeger, je hebt 's-avonds geen handen meer over. Tyson kijkt toe en geeft voortdurend aanwijzingen. Tegen mij vertelt hij dat hij nauwelijks ervaring heeft, dat hij niet met een kruiwagen kan omgaan en dat hij niet van plan is hem veel te betalen. Ik zie niks dat fout gaat, hij doet gewoon goed zijn werk. Tyson zou het niet beter doen. Bij het mengen van het cement springt hij snel in als ik kom kijken, hij laat zien hoe goed hij is en jut de anderen op om sneller te werken. Als ik vertrek houdt hij er meteen mee op. De vloer uiteindelijk ziet er perfect uit, dat is zijn werk en dat doet hij goed.
Ik zie dat het op andere werkplekken ook zo gaat. Je hebt altijd de bazen, die af en toe een komen kijken of het werk een beetje opschiet. Gelukkig rijden Ablo en Tyson nog gewoon op een bromfiets en komen ze nog niet voorrijden in een dure Mercedes. Ik wil overigens niets ten nadele zeggen van Ablo, hij is zakelijk, maar hij is geen uitbuiter of oplichter. En het is absoluut een aardige man met een totaal ander karakter dan Tyson. Ik blijf mij afvagen hoe zij toch kunnen samenwerken en hoe hun sociale relatie in elkaar steekt.
Donderdag 12 april.
Gisteravond heb ik bij het licht van mijn zaklamp een douche genomen. Op het moment dat ik eronder wilde stappen viel het licht uit. Ook wel een ervaring. En Martin is gearriveerd, hij kon het moeilijk vinden. Hij belde mij in de buurt van hotel Savanne, in principe is het rechtdoor en dan kom je bij mij uit. De weg kronkelt echter een heel klein beetje en in het donker is niet heel goed te zien waar de weg uiteindelijk loopt. Van een weg is eigenlijk geen sprake, het is niet meer dan een karrespoor. Net nadat ik de auto had gepakt om hem te zoeken kwam hij toch aanzetten. We hebben gezellig zitten praten, hij was enigszins uitgedroogd. Het had hem 6 uur gekost om van Djenné naar hier te komen dus een paar flesjes bier waren welkom. Vanmorgen gaat hij verder naar Hombori, dan komt hij morgenavond weer terug, om zondag via de Dogon naar Burkina te reizen.
Een opgetogen Yacou kon mij melden dat de dakdekkers uit Bamako waren gearriveerd en dat ze vandaag zullen beginnen. Spannend, het wordt hier straks erg druk. Jammer dat Sékou er nu niet is, ik denk dat hij er graag bij was geweest. Tyson is gisteravond nog lang bezig geweest. Hij heeft de toplaag van de vloer van de grote kamer aangebracht. Eerst brengen ze een laag cement aan, dan een laag cement met oker, voor de kleur. Uiteindelijk gaan ze er dan nog met een rol met punten overheen om er een soort patroon aan te brengen. Hij ging denk ik pas om negen uur naar huis. Maar toen moest een ander nog aan de kleine kamer beginnen, althans wat het patroon betreft. Hij ging rond tienen naar huis. Over werkverdeling gesproken, het is Afrika moet ik maar denken.
Gisteren vroeg ik aan Dacca hoe dat nou met school zat. Waarom er 's-ochtends geen les is. Maar het is nu duidelijk. De klas heeft niet 20 of 30 leerlingen maar wel 200, ze hebben ze gesplitst in een ochtend- en een middagploeg. Elke week wordt er gewisseld. Vandaar.
Tsjonge, jonge, het is vandaag echt een drukke dag en ik moet mij ook overal mee bemoeien. De dakdekkers zijn boven aan het werk en maken een houten frame bovenop de torenkamer, die gaat er nu uitzien als een soort hut. Ze hadden een grote ladder neergezet en voor het eerst kon ik bovenop kijken. Tot mijn verbazinging lagen daar twee tuingieters op hun kant en mijn verbazing werd nog meer op de proef gesteld toen ik zag dat in een van de gieters een duif aan het broeden was. Stel je voor. Een dak van golfplaat in de zinderende hitte, de golfplaat zal toch zeker wel 60 graden zijn in de brandende zon. En wat is wijsheid, de hele gieter weghalen en op een andere plek neerleggen? Maar blijft de duif dan wel op het nest? Of laat ik hem liggen en bouwen de dakdekkers gewoon een dubbel dak eroverheen, in de hoop dat de duif blijft zitten waar hij zit?
De laatste optie leek mij de minst goede, dus samen met Martin heb ik de gieter met duif en al naar het dak boven de garage verplaatst. Wonder boven wonder, de duif bleef gewoon zitten.
Martin voelde zich vanmorgen een beetje gammel, maar besloot na het ontbijt toch maar de bus naar Hombori te nemen. Echter, bij de gare routière bleek dat de eerstvolgende bus pas om drie uur in de middag zou vertrekken, dan zou hij rond een uur of zes aankomen. Dat had weinig zin, aangezien hij morgen alweer terug moest zijn in Sévaré voor een afspraak met een Deens meisje die hier onderzoek doet. En aangezien hij zich steeds slechter begon te voelen hebben we bedacht dat hij maar beter bij mij kan blijven. Op de terugweg heb ik bij de ONT mijn kentekenplaten opgehaald. Thuisgekomen heb ik ze ook meteen gemonteerd. Jammer, maar toch wel een bijzonder moment.
Martin ligt met een aspirine in bed en 5 uur later is hij nog steeds in diepe slaap. Inmiddels is het een enorme ravage van werkers. Want niet alleen de ploeg van Ablo is bezig met de chappe van de vloeren, ook David is bezig in de badkamer, ATT is bezig met de niet helemaal goed sluitende nieuwe deur en boven op het dak zijn ze met de torenkamer bezig.
Ook Yacou durft weer langs te komen. Hij komt wel met een heikele vraag. Of ik de komende dagen zijn arbeiders kan huisvesten. Ze slapen op het dak. Normaal is het Yacou die zucht, nu ik. Er komt veel over me heen. En zonder Sékou is het ook iets lastiger, hoewel Sékou, die komt vanavond waarschijnlijk thuis. En ik heb ook nog de zieke Martin. Hij heeft zich laten checken op malaria, gelukkig is daar geen sprake van. Volgens mij is het oververmoeidheid. Ik voel mij zelf ook wel een beetje moe, loden voeten vooral. Ik ben de hele dag bezig met van alles, waterdragen, de verplichte rondes langs de werkplekken om te laten zien hoe content ik wel ben, het houdt de moed er in.
Dan wordt er regelmatig om gereedschap gevraagd, of de kinderen willen op de computer, of ik moet het kanaal van de tv verzetten, eten kopen in Sévaré, foto's maken van de vorderingen. Kortom ik ben de hele dag in touw. Een pilsje om een uur of vijf is dan nauwelijks een overbodige luxe.
Ze zijn nu ook begonnen met het afdak beneden, vooral dat moet een hoop woongenot opleveren!
Vrijdag 13 april.
Ik ben niet bijgelovig. De dakdekkers zijn al voor dag en douw bezig. Ik lig nog te slapen, maar boven mijn hoofd hoor ik al slepen en zagen. Ze zijn begonnen met het riet! Gisteren hebben ze een houten geraamte aangebracht boven op de torenkamer. Het ziet er fantastisch uit. Ik vermoed dat het karakter van het huis misschien niet hetzelfde blijft, maar dat de aanblik er niet minder op wordt. Ik denk dat ik heel tevreden ga zijn met het rieten dak. Vanmorgen liep tot mijn verrassing Sékou weer over de binnenplaats, gisteravond rond middernacht is hij teruggekomen. Niemand heeft gemerkt dat er iemand is aangekomen, Arona niet, ik niet. Wat dat betreft is de beveiliging zo lek als een mandje. Het bleek dat oom niet is overleden, maar wel ernstig ziek is, zijn vrouw is wel overleden. De familie uit Ouagadougou was ook overgekomen. Maar hij was zichtbaar blij om weer terug te zijn. Hij had slecht geslapen, visioenen dat het huis zou zijn afgebrand met al dat riet hier op de binnenplaats.
Ik heb gisteravond de onvermijdelijke aanvaring gehad met Tyson. Hij had mij gevraagd om koud water, ik vertelde hem dat er al een tijdje geen stroom was en dat ik hem de laatste fles koel water gaf (was niet helemal waar). We zaten daar met 5 mensen en het is niet abnormaal dat iedereen op zijn minst een teug fris water krijgt en dat de fles onder de aanwezigen wordt verdeeld. Toen dat maar ten dele gebeurde ben ik boos geworden en heb een discussie aangezwengeld. Ik voelde mij in elk geval heel sterk en ofschoon de anderen zich voornamelijk gedeisd hielden voelde ik alom instemming met mijn standpunt. Later sprak ik erover met Arona en hij was het 100% met mij eens. Voor mij heeft Tyson afgedaan, ik verleen hem geen gunsten meer, ik hoop dat hij zijn werk normaal afmaakt en na afloop wil ik hem eigenlijk niets meer met hem te maken hebben. Er was ook nog een discussie over Togo, de stille lange los werkman. Er zijn 4 vrachtauto's met latherite gestort buiten de poort. Ze hadden Togo gevraagd om dat met de kruiwagen naar binnen te rijden, een behoorlijke klus en boden daarvoor 4000 Fcfa. Maar Togo wilde het niet doen voor minder dan 6000. Daarmee was de kous af. Ik wil me met deze bedragen niet bemoeien, helaas zullen ze makkelijk een ander vinden die het wel doet voor 4000, dan vloeit de winst in de zak van Tyson en Ablo. Gezien de enorme berg denk ik dat Togo gelijk had. Omdat hij de opdracht had geweigerd kon ook hij naar water fluiten. Nee Tyson heeft het behoorlijk verbruid. Maar ik heb mijn hart gelucht, en Tyson heeft het begrepen.
Twee uur in de middag. Ik plof even neer, eigenlijk ben ik doodmoe. De hele dag gerend en geregeld, vooral steeds water aandragen, ik kan er wel iemand voor inhuren.
Tyson heeft vanmorgen omstandig zijn excuses aangeboden, daar ben ik op zich wel blij mee, maar wat zegt het. Wat zit er achter? Is het oprecht of is het schijnheiligheid? Ik ben bang het laatste. Hij is vandaag timide, ik hoor hem er niet meer steeds boven uit. Ik heb hem ook gezegd dat hij beter met zijn personeel moet omgaan, hij moet ze niet koeieneren en schofferen, ik heb hem gezegd dat hij niet door iedereen wordt bemind, ook niet door het personeel. Camara klaagt regelmatig, maar mag niks zeggen: op hetzelfde moment is hij zijn werk kwijt. En is de belangrijkste reden van de excuses niet dat hij bang is mij als toekomstige melkkoe kwijt te raken? Laat ik zo zeggen, Ablo is echt top, die laat ik niet vallen. Zelfs niet als ik Tyson er weer bij krijg. Maar iets hebben met Tyson was al verleden tijd en is het ondanks zijn excuus nu helemaal.
Het is geloof ik erg goed geweest om stevig op te treden, het schept duidelijkheid, zowel voor mij als voor anderen. Ik kan best behoorlijk uit mijn slof schieten op het moment dat bij mij de stoppen doorslaan. Bij mij barst dan op een gegeven moment de bom.
Enfin, het dak vordert, boven is de helft van de torenkamer "beriet", het ziet er prachtig uit. Heel Sévaré zal er over praten. Ook de hangar beneden begint vorm te krijgen, de palen staan inmiddels, ik denk dat dat vandaag wel voorelkaar komt. Rond een uur of tien komt Martin zijn bed uit. Het gaat beter, maar hij heeft last van zijn maag en heeft diarree. Toch helpt hij me om het bed naar de andere kamer te verhuizen, vandaag naar ik hoop, komen twee nieuwe bedden, die komen in kamer twee, daar waar de aansluiting zit voor de airco. Maar wat is dat bed zwaar, onmogelijk om hem te verplaatsen zonder het te demonteren. Met Martin vertrek ik naar Sévaré, hij wil een hoed, ik matrassen, een lamp, groentes voor vanavond, mango's, brood, kortom een grote tas vol. En een kratje bier. Nadat ik de spullen heb thuisgebracht terug naar Sévaré om voor 12 mensen eten te halen. En nu zit ik even uit te puffen. Het is warm binnen, hoewel 38 gaden is niet zo heel veel. Maar je zweet verdampt niet zo snel, daardoor voelt het warm en klam. Ik zal de ventilator aanzetten. Mensen, nog een paar dagen dan hebben we het ergste gehad.
Ik zie net Sékou naar boven lopen met een bakje water voor de duif. Hij had ook al een handje graankorrels (mil) gebracht. Ik verwonder mij steeds weer dat hij met zoveel respect met dieren omgaat. Ook edukatief gezien is het goed, zijn kinderen zijn geïnteresseerd, ze gaan geregeld kijken. Over het algemeen is het treurig hoe met dieren wordt omgegaan, ezels, schapen, nee alle vee wordt als vee behandeld. Ik zal u de details besparen.
Het is een volle en vermoeiende dag. Ik val 's-middags spontaan in een stoel in slaap.
Diverse keren rijd ik heen en weer naar Sévaré. Mijn aardappelsalade voor vanavond dreigt te mislukken. Ik had aan de deur een kilo gekocht, maar ze zijn allemaal zwart van binnen. Bij het halen van nieuwe aardappels pik ik Martin op in Sévaré. Hij heeft een afspraak gemaakt om twee Deense meisjes te ontmoeten in restaurant Teranga en eventueel daar ook te eten. Dat lijkt mij een beter plan dan de aardappelsalade. We hebben met 4 mensen gezellig zitten eten. Ditte, een Deens meisje van ik schat 25 jaar, doet onderzoek in Sévaré over ongetrouwde jonge vrouwen met kinderen. Ze vertelde dat ze een meisje had ondervraagd, die op haar twaalfde al een kind had!
Martin stelt voor dat de Deense meisjes morgen bij mij komen eten, samen met een Australische die morgen uit Timbouktou terug moet komen, dat wordt een vol huis. Ik zie er wel een beetje tegenop, ook gezien het werk dat gewoon doorgaat.
Zaterdag 14 april.
Het was laat gisteravond, althans voor mijn doen. Beetje onrustig. Ze waren vannacht bezig met het maken van een muizennest tussen het luik en het muskietengaas. Ze waren in de weer met droge bladeren, een hels kabaal. Vanmorgen zitten daar twee woestijnmuisjes met hele grote oren en staren mij aan, zich afvragend wat ik daar kom kijken en zeker niet van plan om te vertrekken. Ik weet nog niet wat ik moet met die twee of drie schatjes met hun grote ronde oren, maar ze kunnen daar niet blijven. Voor je het weet zijn het er drie of vier.....
Dus ik moet vanmorgen naar de bank, Ablo heeft binnenkort geld nodig en ik moet gehakt kopen voor de spagetti vanavond. Martin heeft weliswaar geen parmesaanse kaas kunnen kopen, wel een aantal zakjes met gemalen Parmesan. En het lijkt mij wel goed met zoveel mensen.
Half drie. De bank was redelijk relaxed vanmorgen, een uur wachten, maar dan heb je ook veel geld.
Het vlees was vanmorgen rond tienen al bijna uitverkocht, ik heb net nog een redelijk stuk kunnen kopen. Er is nu een tweede gehaktmolen en de prijs is omhoog gegaan. Volgens mij zijn er prijsafspraken gemaakt: 150 Fcfa voor een kilo (20 cent), ipv 100 Cfa. Ik heb nu de helft in de diepvries gestopt, daar ga ik gehaktballen van maken.
Ik heb mijn keukenkast ingericht (ik kan echt niet een halve zin tikken of er komt wel iemand om water vragen), aanrecht schoongemaakt, ik ben nu een klein beetje op orde. Dan ga ik straks beginnen met kokkerellen. Spagetti, salade van tomaten, witte kool, sla, komkommer, worteltjes, fruitsalade toe: papaya, mango en banaan, afgemaakt met een scheutje cointreau. Helaas geen wijn, wel een vers kratje bier en heerlijk gewoon drinkwater. Daar is trouwens ook iets vreemds mee. In Teranga, waar we gisteren aten, zit er een onaangename chloorsmaak aan het water, thuis niet, terwijl je zou denken dat het uit hetzelfde waterleidingnet komt, uit dezelfde watertoren. Het was me al eens eerder opgevallen.
Zondag 15 april.
De dakdekkers zijn alweer bezig met hun werk, ik had gedacht dat het sneller zou gaan en dat ze vandaag wel klaar zouden zijn, maar ik vermoed dat ze ook morgen nog wel bezig zijn. De hoed is in elk geval klaar. En het was een gezellige avond. Ik had niet begrepen dat we niet met 5 maar met 7 personen zouden zijn. Dus dat was enigszins een verrassing. Ik heb (we hebben) de tafel aan de andere kant buiten gezet, geen last van van bergen riet, de Sanogo's kunnen rustig televisie kijken en wij hebben het rijk alleen. Prima plek overigens, die had ik nog niet als zodanig ontdekt. Ik had voor een prachtige tafel gezorgd, met mijn nieuwe Dogon tafelkleed en voor het eerst met mijn bijzondere aardewerk-borden, waar ik zoveel jaren naar had gezocht en die de reis allemaal hebben overleefd.
De maaltijd eenvoudig, maar buitengewoon lekker, zoals ik hierboven al beschreef. Ik ben vergeten van dit historische moment een foto te maken helaas. Nu tegen achten, zit ik hier te tikken op mijn notebook, het is qua temperatuur zo'n beetje wat Holland op het heetst van de dag staat te wachten: 28 graden, nee dat is niet waar, het is hier nu al tegen de 35. Maar heerlijk, met de avonden zijn dit de beste momenten.
Nog even terug naar gisteren, want de muizen blijven een continuing story. Ik ben met hangende pootjes naar Sékou gestapt en gevraagd te komen kijken naar het nest muizen, overtuigd dat hij onmiddellijk in aktie zou komen en de prille leventjes zou beëindigen. Niets was minder waar, tot mijn opluchting en verbazing, zei hij: "laisse, c'est bon", ondanks zelfs een beetje aandrang van mijn kant. 6 Jonge naakte muisjes lagen in de vensterbank, de moeder zenuwachtig erom heen draaiend, schattig om te zien,voor mij een onverwachte ervaring rijker.
En 6 toekomstige plaaggeesten, die ik moet proberen buiten de deur te houden.
Fijn weekend verder.
