Klik rechts om naar www.mopti.nl te gaan
Klik hier om te printen

Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 25 van 24 juni 2007.
vanaf nieuwsbrief 17 verstuur ik geen nieuwsbrieven meer per email, behalve op uitdrukkelijk verzoek, u kunt zich ook aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl


Het is weer een lang verhaal en het gaat over niet veel. En toch schrijf ik het op.

Maandag 18 juni 2007, 6 uur.

de 7 Sanogo's: op stoel: Pobanne, op de stoel erachter: Adama, daarachter Doua, achter Pobanne: Dacco met Austin (de jongste) en daar weer achter Salife (de oudste) met Pauli


Laat ik met gisteren beginnen, er is niet veel te vertellen, ik verdoe mijn tijd met het bijspijkeren van mijn kennis wat betreft de kunst van websites maken. Al ziet mijn website er niet zo heel beroerd uit, ik ben er geen kei in, maar misschien kan ik hem in de toekomst wat verfraaien. En het is warm en vochtig, dus zit ik lekker binnen. De kinderen spelen autoracen, daar zijn ze nog niet op uitgekeken. Voor het eerst heb ik al de zeven broers Sanogo bij elkaar.

Ik wil de mislukte zaterdagavond overdoen. Maar na een luttele 10 minuten smoort de film in stof, wind en regen. En dat zagen we gewoon niet aankomen, het enige wat op een verslechtering van het weer leek, waren wat schuchtere lichtflitsen ver weg. Dus, snel alles uit en naar binnen gebracht. Jammer. Er waren gelukkig nog niet veel mensen.
Vanmiddag was het een beetje een bedekte lucht. Ook vanavond zal er wel wat regen vallen. Zo langzamerhand begint het regenseizoen te komen. Overdag warmt het op en tegen de avond komt het regen naar beneden. Vanmorgen heb ik in het ziekenhuis op de computer een virusscanner geïnstalleerd en wat muziek overgepompt voor zuster Emilia. Ze wil zo graag tijdens het werk een beetje muziek luisteren. Had ik ook haar mee moeten vragen naar het concert van Salif Keita en niet alleen Christian?
Vanmiddag zijn we samen Dramane wezen opzoeken. Het gaat hem goed, hij zat rechtop op zijn bed en deed zich niet al te ziek voor. Het verband op heup en voet wordt steeds kleiner. Het mag toch een wonder heten, een paar weken geleden dachten we nog dat hij het niet zou overleven.

het gaat Dramane beter in het ziekenhuis van Mopti

Al met al bezet hij nog steeds een bed, terwijl het tekort aan bedden groot is. Het is niet ongebruikelijk dat de mensen op een matje op de grond liggen of buiten op de binnenplaats.

zieken en verzorgers op de binnenplaats van het ziekenhuis in Mopti

de binnenplaats

Op de terugweg vertelt Emilia dat ze in onderhandeling is met de burgemeester om de weg richting het asfalt berijdbaar te maken tijdens de regentijd. Niet onbelangrijk voor een ziekenhuis. Goed nieuws natuurlijk, jammer van mijn investering van 3000 Euro. Maar ik moet niet klagen. Er zijn anderen, die er wat aan hebben.
Als ik langs Moussa rijd komt hij een beetje klagend op mij af. Hij is al zijn papieren verloren en bij buurvrouw Monique, een Franse dame die een privé-school runt, is vannacht ook al ingebroken. Terwijl ze op het dak lag te slapen hebben insluipers 300.000 Fcfa (450 Euro) gestolen. Ze zijn hier in de buurt dus echt bezig. Ik moet ook wel wat bedenken, er is van mij al genoeg gestolen. Maar ik heb één voordeel: ik heb een gardien. Ik hoop dat hij vannacht nog slaapt, ik ben bang dat hij geen oog dicht doet. Dat is denk ik ook de reden dat hij overdag geruime tijd onder zeil gaat.
En dan ga ik nu naar Djenné en Bakary, ze hebben mij uitgenodigd voor de avondmaaltijd!

Woensdag 20 juni alweer.
Even terugdraaien naar maandag en dinsdag. Bakary vertelde over zijn neef die bij hem een kamer huurt. De neef werkt voor een Amerikaanse ontwikkelingsorganisatie en is vaak de hele dag, of meerdere dagen op pad. Maar Bakary heeft hem de huur opgezegd. Zijn eer en naam worden te grabbel gelegd in de buurt. Elke avond had hij een ander meisje op bezoek en dat werd Bakary te gortig. Hij eet nu nog wel mee, maar slapen doet hij ergens anders.

Yaibin en Ami, de twee dochtertjes van Bakary en Djenné

Bij Bakary was het verder gezellig, maar warm en met muskieten. Wat mij bij hun opvalt, is dat er geen enkele hagedis rondloopt, het schijnt dat Djenné ze allemaal naar de andere wereld helpt. De meeste kinderen jagen ook met hun katapulten op alles wat beweegt, ze schieten vogels uit bomen, proberen ze zelfs uit de lucht te halen en elke hagedis die ze voor de voeten komt is de klos. Slechte gewoonte, maar wel des kinds. Ik heb als kind ook voor mijn plezier gevist, hoewel ook toen al met een raar gevoel in mijn maag. En vooral de hagedissen en de padden houden de muskietenstand in toom. Muskieten zitten overdag vooral op donkere besloten plekken, onder heggen en planten, hoe dichter de begroeiing hoe beter. Het is daar dat de hagedissen de muggenstand kort houden. Gedurende de avonduren heb ik op de binnenplaats altijd zo'n lelijke TL-lamp branden. Voor de hagedissen en de gekko's is het daar Luilekkerland. Als een insect langs scheert raken ze totaal opgewonden en happen wild in het rond. Het is niet vaak dat het insect ontsnapt en je ziet de hagedissen ze smakelijk naar binnen werken. Terwijl de meute voor de televisie zit kan ik kan er eindeloos geobsedeerd naar kijken.
Toen ik dinsdagmorgen wakker werd was het buiten heerlijk koel, het had een heel klein beetje geregend, maar de temperatuur was gezakt naar 26 graden. Later doet de vochtigheid roet in het eten en wordt alles klam. Nadat ik van mijn middagdutje wakker word zitten de twee couchsurfers buiten geduldig te wachten. Terug van een 17-dagen durende boottocht naar Tombouktou. Door de lage waterstand vorderen de weinige boten maar langzaam. Soms moet de zwaarbeladen boot gedeeltelijk worden ontladen om hem over een ondiepte te krijgen. Zo kan een kort traject uren in beslag nemen. De kapitein huurt normaal gesproken een gids om de boot door de talloze kreken te loodsen. Sommigen helpen de boot echter van de wal in de sloot en blijken de route totaal niet te kennen. Sommigen liggen de hele dag te slapen. Het eten bestaat driemaal daags uit vettige rijst en soms een klein stukje vis. Het is duidelijk geen boot die is bedoeld voor passagiers. Het water komt uit de Niger en wordt gekookt. Fris zou anders te zijn. En onderweg is er bijna niets te koop.
Tegen de avond komt Emilia mij vragen voor een een fotosessie, ze wil promotiemateriaal hebben voor het ziekenhuis. Dat begint met haar aankomst per motorfiets bij het ziekenhuis. In Sévaré kopen we in de gauwigheid gekookte zoete aardappels, een komkommer en ananas. Ik maak frieten van de aardappels en met de pan met vlees, die ik nog had staan, hebben we lekker gegeten.
Woensdag begint weer hectisch. Of ik snel naar het ziekenhuis wil komen voor de volgende fotosessie. Terwijl ik naar het ziekenhuis loop kom ik een man tegen, die me vraagt of ze hem kunnen helpen met zijn gebit, ik dacht van niet, maar ik adviseerde hem toch te gaan vragen.

Emilia controleert een te vroeg geboren jongetje

Het is een drukte van belang, er zitten heel wat mensen te wachten, vooral moeders met pasgeboren babi’s. Emilia neemt bloed af, weegt babietjes, doet administratie, verstrekt medicijnen en maakt echoscopieën, terwijl Christian aan de andere kant van het hospitaal babietjes inent tegen kinderziektes en tussendoor de kies van de eerder genoemde man trekt. Ik sta ervan te kijken hoe deskundig hij te werk gaat. De man wordt eerst verdoofd met ik geloof wel vier injecties, daarna verwijderd hij vaardig de kies. Het is gebeurd voor ik er erg in heb. De man geeft geen kik, maar ik denk ook niet dat hij er iets van gemerkt heeft. De verdoving heeft zijn werk gedaan.

Christian als tandarts, het is net echt, nee het ìs echt

Christian is van oorsprong automonteur en heeft daarna een opleiding gevolgd als verpleegkundige. In het ziekenhuis loopt hij rond als de joviale en deskundige dokter, maar dat is hij dus niet. Emilia vertelt mij van de schandalige prijsverschillen met het andere medisch centrum in Sévaré, een consult kost daar 5000 FCFA, in de Maternité 250! De echo kost 3000, in het andere centrum 6000. En zo is alles daar fors duurder en zeker niet beter. Ik ben daar zelf nooit geweest, maar Emilia zegt dat de voorzieningen veel slechter zijn, langere wachttijden, alles oud, vies en versleten.
In de tussentijd komt ook de burgemeester van het nabijgelegen dorpje Sokora voor de weg. Hij wil wel iets doen, maar niet het verharden van het stuk weg direct naar de grote asfaltweg. Hij wil, tegen de zin van Emilia, dat de weg wordt verhard die uitkomt op de toegangsweg naar zijn dorp, dat is voor hem belangrijker dan de verbinding met de hoofdweg. We zullen de monseigneur er op afsturen. Ik ben in elk geval druk met foto's voor het promotiematariaal en ik kijk mijn ogen uit. Emilia controleert een babietje dat te vroeg is geboren, oh wat is dat klein en kwetsbaar. Christian gaat weer door met de vaccinaties.
Als ik thuiskom zit Baïre te wachten, de man van het Ibi-project tegen de besnijdenis van meisjes. Ik bespreek met hem de problemen die zich voordoen bij de vertoning van de voorlichtingsfilm in de afgelegen dorpen. Ik beloof een pamflet te maken, dat ze kunnen laten zien of eventueel uitdelen, aan toeristen, in de hoop op een bijdrage in de kosten. Ik breng Baïre ook in contact met de couchsurfers om ze door de Dogon te gidsen. Helaas verlopen de onderhandelingen een beetje moeizaam, ondanks dat hij hen flink tegemoet komt. Jammer dat het budget niet toerijkend is.
Tegen tweeën komt Karim met zijn nieuwe notebook, ik kon vorige week al aan zijn ogen zien, dat hij hem ging kopen, koste wat kost, ondanks mijn advies. En zo geschiedde. Ik help hem met wat software en met het maken van een DVD, wat vooralsnog niet lukt. Gelukkig is het apparaat zelf niet defect en kan ik het probleem verhelpen. ’s-Middags komt Emilia langs met de heuglijke boodschap dat Dramane uiteindelijk min of meer onverwacht hier in het ziekenhuis is gearriveerd. Ik ga er meteen op af en inderdaad zit hij glunderend op het bordes in een rolstoel. Grand-mère is er ook en iedereen is gelukkig. Ik opper dat ze morgen misschien wel een wandelingetje richting mijn huis kunnen maken.
Martijn en Nicolas hebben boodschappen gedaan en Martijn bereid een heerlijke maaltijd.

Donderdag 21 juni.
Vroeg opgestaan vanmorgen om Martijn en Nicolas naar het busstation te brengen voor hun bezoek aan de Dogon. Vedrer a dull day. Ik installeer nog het een en ander op de notebook van Karim, ik ga naar Sévaré om de nieuwe thermostaat op te halen , maar nieuw is weer niet nieuw en hij doet het opnieuw niet. Moustafa belt boos naar Bamako, waarom ze voor de tweede keer een waardeloos prul hebben gestuurd en gaat proberen ergens anders een andere te bestellen. Intussen vreet mijn ijskast de hele dag stroom. Zaterdag, misschien zelfs morgen komt er weer een nieuwe. Dan rijd ik nog naar de reparateur van Moustafa voor de onduleur (de uninterupted powersupply, hoe zeg je dat in het Nederlands?: de spanningsregelaar?), die ik vorige week had opgeblazen. Zij zeggen dat allerlei onderdelen ontbreken, ik kan ze overtuigen dat dat niet zo is. Ik twijfel aan hun deskundigheid, ik zou het apparaat het liefst naar de jongens in Bandiagara brengen, die de Dvd-speler zo vakkundig hebben hersteld. Verder geen nieuws.

twee vrouwtjes en een mannetje boven een uitvliegend mierennest, er ontsnapt er geeneen, ze verwdwijnen onmiddellijk in hun magen

Ja, ik kan vertellen hoe twee mannelijke hagedissen achter elkaar aan zitten, de koppen fel-oranje, de onderkin dik opgezet om maar zoveel mogelijk indruk te maken. Als ze kwaad zijn of aggressief veranderd hun kleur van pikzwart naar vaal-wit). Ze benaderen elkaar zijdelings en gedragen zich erg fel, zonder elkaar uiteindelijk te beschadigen. Het is vijf uur. Ik zie een partij wolken verschijnen, die niet veel goeds (of juist wel!) voorspellen. Ik wil snel nog even naar Sévaré om gegrild vlees te kopen, straks ben ik misschien te laat.
Half negen. Een wereld van verschil. Het heeft behoorlijk geregend. Ik was met Karim en zijn notebook bezig, dus het leeuwendeel heb ik gemist. Maar de regen gutste echt naar beneden. Sékou maakt in zijn groene oliejas onmiddellijk gebruik, om de binnenplaatsen schoon te vegen. Helemaal begrijpen doe ik dat niet, maar het kost in elk geval geen water. Als ik op een gegeven moment naar het dak loop, zie ik pas echt hoe het weer heeft huisgehouden. Met mijn auto heb ik geen kans meer, rondom staat alles blank.

dit was de weg naar de hoofdweg via het huis van Moussa (links)

Maar, zegt Sékou, morgen is alles weer verdwenen. Hoewel, ik vlucht nu snel naar binnen, want het begint weer te hozen. Hoezeer is het klimaat hier anders dan in Nederland! Waar elke regenbui er een teveel is. Iedereen geniet van de koelte, de Sanogos dansten van vreugde op de binnenplaats.
Het regent inmiddels behoorlijk stevig. Heb ik daar met mijn schoeisel op gerekend? Tot op heden loop ik op sandalen, eigenlijk moet ik laarzen hebben.
Mijn weg ligt er redelijk bij. Wel staat hij op enkele plekken helemaal blank, maar dat is niet zo erg, daar kom ik met de auto wel doorheen, de ondergrond is vlak en hard. Lastiger zal het gedeelte zijn op de omweg die ik noodzakelijkerwijze moet maken, omdat midden op de weg een huis wordt gebouwd en ik waar de weg niet is verhard. Elke plas verandert de ondergrond in modder, althans daar waar geen latherite is aangebracht. Spannend, morgen zien we verder. Het is verder een heerlijke avond. Ik maak opeens vriendschap met de hond, want ik heb hem een paar stukken bot gegeven, waar hij erg gelukkig mee is. Hij kwispelde met zijn staart. Ik heb hem voor het eerst over zijn bol geaaid en hij kwam zowaar even binnen kijken. Bakary komt langs voor een glaasje calvados, ikzelf houd het zoals gewoonlijk op goedkope pastis en Sékou nuttigt een pils.

het zijn geen padden, maar kikkers

Bijzonder is dat uit alle hoeken en gaten padden tevoorschijn komen, ze duiken allemaal onmiddellijk in het water en genieten van de nattigheid. Ook buiten het erf stikt het opeens van de padden en ze zijn meteen aan een gigantisch concert begonnen. Dat houdt aan tot in de ochtend. Op een gegeven moment hupt een pad het huis binnen. In mijn bijzijn worden ze niet meteen doodgemept, maar het beestje laat zich met stokken en bezems niet zomaar het huis uitzetten. Tot ik onder grote hilariteit het beest gewoon oppak en in een plas water zet.
Ik vraag mij eigenlijk af of het wel padden zijn, ik vermoed eigenlijk dat het kikkers zijn. Maar ze hebben toch meer de gedrongen vorm van padden.

Vrijdag 22 juni.
Ik overtuig mij direct van de situatie buiten, is het water verdwenen, of hoe zit dat.

het water is de volgende ochtend niet verdwenen, hier kom ik niet doorheen, zelfs niet te voet

Het is niet verdwenen en het maakt het mij zelfs lopend onmogelijk om bij het winkeltje van Ina te komen, althans zonder dat ik door modder en plassen hoef te baggeren. Ik heb mijn sandalen ingeruild voor normale schoenen, eigenlijk zou ik laarzen moeten hebben. Volgens mij heb ik die ook wel eens te koop gezien, ik denk in Mopti.
Sinds gisterochtend is er geen internet, ik kan geen verbinding maken, ik voel mij een beetje onthand. Maar dat schept de gelegenheid om twee druppende kranen te repareren, nieuwe kranen van David, het lijkt of de leertjes zijn versleten of uitgedroogd. Die David heeft echt slecht werk afgeleverd, alles wat uit zijn handen komt gaat mis of is van abominabele kwaliteit. Het lukt mij niet om de kranen te repareren, ik krijg ze niet gedemonteerd en ik besluit samen met Sékou naar Sévaré te gaan om nieuwe te kopen. Eigenlijk aarzelde ik in mijn eentje naar Sévaré te gaan, onwetend wat de modder overal teweeg brengt en een beetje bang dat ik vast kom te zitten in een modderpoel. Het stuk waar ik bang voor was, was inderdaad helemaal ondergelopen, maar met een gedecideerd gangetje passeer ik moeiteloos. In Sévaré is de chaos groter. De weg naar de markt is te voet nauwelijks begaanbaar, plassen, modder, de mensen waden door het water. Het maakt ze met hun slippers en hun blote voeten niet eens zo veel uit.
Als ik thuis de kranen heb vervangen komt ook Baba verslag doen van zijn bevindingen in de dorpen. Hij is weer drie dagen onderweg geweest en heeft twee dorpen uitgezocht die we komende week gaan bezoeken. Hij vertelt dat de mensen erg enthousiast zijn en dat ze het een geschenk uit de hemel noemen. Helaas moet voorlopig een van de dorpen ook nog afvallen. In elk geval wordt het tuinenproject een klein beetje tastbaar.
Ach ja, de pompoenplant heeft de geest gegeven, zelfs 10 keer per dag water geven mocht niet baten. We gaan nu een afdak bouwen van bamboe-staken en een rieten dakje, een beetje doorschijnend. De bamboe stokken hebben we vanmiddag in Mopti gekocht. Onderweg zien we tientallen arenden, die zich in luilekkerland wanen met de honderden kikkers. Voor allebei is het feest, voor sommigen duurt het niet erg lang. Halverwege treffen we een Peugeot 404, een bachée, zo'n antieke auto met bak/passagiersruimte uit de jaren zestig, nog steeds het meest-gebruikte vervoermiddel tussen Mopti en Sévaré, helaas, de motor had de geest gegeven en nu werd hij in de brandende zon door drie mensen naar Mopti geduwd. Ze hadden nog een zes kilometer te zwoegen. Ik popel om de auto met mijn sleepkabel te trekken, maar de realiteit van de risico's en tijdgebrek doen mij doorrijden.
Ik ben even bij Dramane op bezoek geweest, hij woont nu natuurlijk dichtbij. Als Christian het vanavond op z'n heupen krijgt komen ze film kijken bij mij. Als het maar niet regent, ik houd mijn hart vast.

Zaterdag 23 juni
Het was gisteravond een prachtige filmavond. Het weer zat mee, het was zelfs een klein beetje fris. Met de mensen liep het werkelijk storm en er waren zeker wel weer zestig mensen, vooral kinderen. Hoose-gow van L&H en daarna Indiana Jones and the temple of Doom. Veel geweld en achtervolging, maar ook lachen. Het publiek was wildenthousiast. Jammer dat Dramane er toch niet bij was, Christian dacht dat het te koud zou zijn en zijn boubou zat in de was. Niet echt een reden lijkt mij, maar het zij zo.
Omdat de twee pompoenplanten al behoorlijk opschieten wordt het tijd om de bamboe-hut in elkaar te gaan zetten. Ik had eigenlijk 4 palen voorzien met daarbovenop een rietmat, alleen om de planten te beschutten tegen de zon. Maar al doende dacht ik dat het leuker zou zijn om er een puntdak op te zetten.

de hut van bamboe in aanbouw

Dat is echter wel veel meer werk en het kost veel meer bamboe. Dus met rijd ik met Pobanne en Adama nogmaals naar Mopti om meer stokken te kopen. Het water begint hier rondom redelijk te minderen, dus dacht ik de kortere weg langs mijn huis te proberen. Helaas echter, na 200 meter stuiten we op een gigantische plas. Daar kom ik met mijn Partnertje niet doorheen. Via allerlei omwegen bereiken we toch de goudron (asfalt), maar door de emoties zie ik een levensgrote kei over het hoofd die de onderkant van de auto toucheert. Gelukkig geen schade. Terug rijd ik weer over de oude route langs de school. Ook daar is een slechte passage, die overigens ook steeds slechter wordt, omdat iedereen daar gebruik van maakt. Het wordt toch tijd voor een Ben (vrachtauto) met latherite. Ik wacht toch een gesprekje af met de bisschop, die vandaag of morgen terug komt uit Rome, voordat ik mijn portemonne trek.
Uiteindelijk staat er een soort staketsel, het dak moet er nog op, voor de rest zou het klaar moeten zijn. Ik wacht in spanning op de eerste storm.
En dan is er weer film. De menigte zwelt nu aan tot buitensporige proporties. Er moeten banken komen, dat is duidelijk, hele hordes verdringen zich voor de poort. A Perfect Day van de dikke en de dunne, daarna Sjakie en de Chocoladewerkfabriek, Frans gesproken gelukkig, de film viel mij tegen, ik vond hem technisch gesproken een beetje gedateerd, maar de mensen vonden het prachtig.

Zondag 24 juni.
De afgelopen dagen heb ik grote moeite om op het internet te komen. Er moet iets aan de hand zijn met de lijn. Dus ik weet niet of deze update gaat lukken vandaag. Ik ga het in elk geval proberen.