Klik rechts om naar www.mopti.nl te gaan
Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 37 van 16 september 2007.
Ik verstuur geen nieuwsbrieven meer per email, behalve op uitdrukkelijk verzoek.
U kunt zich ook aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl
Waarin ik erwtensoep maak
en
Waarin ik het geld niet in eigen zak steek
Zondagavond 9 september
De familie zit naar een documentaire te kijken over chimpansees op TV5, terwijl een gigantische storm is losgebarsten. En aangezien de regentijd is afgelopen begint ook weer stof en zand op te waaien. Het is echt een beetje noodweer. De antenne van de televisie is ook meteen ontregeld en Sékou is het dak op om hem recht te zetten. Ik ben bang dat dat nu even een eindeloos verhaal is.
Ik had vandaag een beetje een drukke dag. Vanmorgen de nieuwsbrief en vanmiddag heb ik mij aan de bereiding van erwtensoep gewaagd. Oh jee, nu valt ook nog de stroom uit en begint het te hozen. In elk geval brengt het de temperatuur omlaag. Ik heb een paar waxinelichtjes aangestoken om de kerstsfeer enigszins te benaderen. En ik kan op mijn notebook blijven doortikken. De erwtensoep. Ik (ha, dat heeft niet lang geduurd, het licht doet het weer) maakte die vroeger altijd met blikken doperwten en aangezien je die hier kunt kopen leek erwtensoep voor de hand liggen. Ik had nog een laatste rookworst en Sékou had mij vorige week een homp varkensvlees cadeau gedaan. Dus wat heb ik nog meer nodig? Knolselderie hebben ze niet, wel aardappels en uien. Dus ik kwak het een en ander bijelkaar en laat de boel een paar uur koken. Toch zijn de doperwten van hier anders, ze willen niet fijn. Maar daar heb ik ook nog een mixer voor, dus alles komt goed. Om half acht denk ik het is welletjes en ik schep mij een bord onvervalste erwtensoep op, bij een temperatuur van 30 graden boven nul. Heerlijk, alleen helaas veel te zout. Dat is enigszins jammer. Het zweet slaat me uit. Ik was mij er niet van bewust dat ik veel zout in de soep had gedaan. Een kleine eetlepel in een pan met 3 liter soep, dat is toch niet overdadig. Achteraf blijkt dat de doperwten gezouten zijn en ik heb al het nat ook in de soep gedaan, dus dat is jammer. De soep is ook aan de dunne kant. Desondanks, het is echte snert. Ik ga hem morgen nog wel een beetje indikken, met waarschijnlijk als gevolg dat hij nog zouter wordt. Het vlees trouwens was boterzacht en smaakte als vroeger, het smelt op je tong!
En vanmiddag heb de gordijnen opgehaald bij Mama Sanou, de grand-frère-couturier van Sékou op de markt in Sévaré. Hij heeft het keurig voorelkaar, ik ga ze morgenochtend ophangen.
Op de markt zijn een aantal winkeltjes ingestort, mogelijk door de storm, het is hier en daar een flinke ravage.
Maandag 10 september.
Bezoek aan Mopti, ik koop bij Moussa een paar niet onaardige kleine beeldjes om naar Tobiah en Jonas te sturen, mijn twee petekindjes, nou ja, kindjes ze beginnen al aardig groot te worden.
Bayni, de antiquair, is naar Europa vertrokken, ik wilde mijn gage regelen voor zijn website. En ik wilde bij Moustafa langs, maar die was juist in Sévaré, dus het was een nutteloos bezoek. Bakary is nog steeds in mineur over de praktijken van de de KPN van Mali, die hem met een krankzinnig hoog abonnement voor het internet hebben opgezadeld, terwijl het nu tig-maal goedkoper is bij concurrent Orange. Het is verder een lekkere dag, niet te warm, niet te vochtig. Ik maak zowaar weer paar fotootjes in Mopti, al heb ik daar eigenlijk de pest over in, ik wil niet met een fototoestel in de aanslg lopen, ik voel mij dan teveel toerist. Daar is niks mis mee op zich, maar ik word direct anders bekeken. Vanmiddag heb ik de twee kleine beeldjes opgestuurd naar Nederland, de kosten zijn buiten proporties. De porto bedraagt 17 Euro voor een klein pakje van 450 gram! Ik ga mij in het vervolg eerst achter de oren krabben. Ik leer zo in het voorbijgaan toch best veel, ik begin een beetje in teburgeren.
Het postkantoor zelf bevindt zich in het centrum van Sévaré in een morsig gebouw. Voor de ingang loopt een rioleringsgoot van een meter breed. In de goot drijft alle mogelijke afval, de kleur is donkergrijs tot zwart. Regelmatig zie je mannen aan de rand zitten te urineren. De geur is niet aangenaam. Een bord naast de deur probeert aandacht te trekken voor Western Union geldverkeer. Het postkantoor bestaat voornamelijk uit een ruimte van ik schat 12 meter in het vierkant. Afgezien van een tafel, twee stoelen, een kast en een balie over de volle breedte is de ruimte leeg. Er komt maar weinig licht binnen door de voordeur en een deur aan de achterkant. De luiken voor de ramen zijn gesloten. Toen ik naar binnen liep zag ik de twee employees verheugd opveren, blij met een klant aan de lege balie. Vroeger moet het in de nu sombere ruimte een drukte van belang zijn geweest, alle contacten naar buiten liepen via het postkantoor. Tegenwoordig is het meeste overgenomen door het internet en vooral door de busondernemingen en taxis, die paketten en ook de brieven meenemen vanuit andere plaatsen, meestal vanuit Bamako. Particulieren hebben ook alle telefoonactiviteiten opgepikt. Overal zie je kleine hokjes met opschriften als "Cabine Téléphonique". De concurrentie is moordend, zeker nu ook met de snelle opkomst van de mobiele telefoon.
Aiaiai, en ik ben te vootvarend met snoeien. Ik knip een loot doormidden waar net een pompoen in volle goei aan vast zit. Dat alles om meer lucht te geven aan de haricots van Sékou. Jammer, stom. En nu, het is half zeven, ga ik weer naar binnen, want de muskieten beginnen de aanval.
Ik heb vanmorgen bij Moussa ook een op triplex geschilderde kleerhanger van triplex gekocht van een Malinese schone, het zijn koppen met flinke schouders, waarop kleding kan worden gehangen voor in een modewinkel of zo. Grappig geschilderd en op dat soort dingen val ik wel.
Het doet denken aan de uithangborden van kappers. Nu vanavond kwam TonTon, de hulp van Ina, nadat ze eerst al een zak bananen heeft gebracht, met nog twintig van die kleerhangers. Maar ik ben toch niet van plan om ze allemaal aan te schaffen. Ik ga ze wel morgen even op de foto zetten, want het is echt bijna kunst. Een paar wil ik er wel hebben.
Woensdag 12 september
Het is Afrika, ik weet het, maar drie mensen die gewoon rond tienen niet komen opdagen, is dat ook Afrika? Ik besluit maar weg te gaan. Als ik later over twaalven terug thuis kom is er nog steeds niemand geweest. Ik kijk er even van op, thuis komen, het valt me opeens op. Thuis is mijn huis, zone Chateau in Sévaré. Het lijkt heel gewoon, het klinkt niet geforceerd.
Ik zit weer op mijn dak, nog ruim een week en ik zit hier te internetten. Het is fijn weer, het is niet te warm onder het rieten afdak, er is hier meestal een koel windje.
Volgens mij loopt de regentijd af. De lucht is veel minder vochtig, de hygrometer beneden wijst ongeveer 80%, gisteren nog tegen de honderd. Het was trouwens vannacht zo warm, dat ik de ventilator heb aangezet, dat wel. Dan is het goed te doen. Maar de meeste mensen om mij heen zeggen dat de regentijd nog niet voorbij is, we wachten af. Anyway de lucht is redelijk helder, heel in de verte een paar kleine wolkjes.
Ik wil nu Yvonne in aantocht is, en alles en iedereen die na haar komen, toch een paar "luxe" fauteuils laten maken. Het is bij mij in de salon maar een saaie boel, het wordt tijd om daar verandering in aan te brengen. Dus heb ik een tekeningetje gemaakt, enigszins zoals mijn eigengemaakte rookstoel in Amsterdam, maar dan niet met zijn dubbele voeten.
En met die tekening ben ik naar Malick getogen voor een prijsopgaaf, Malick is de timmerman van Joop en hij probeert de hele tijd opdrachten van mij te krijgen. Toch moet hij dan uit een ander vatje gaan tappen, Madou doet het voor 89.000 Fcfa, terwijl Malick 140.000 vraagt. Dus heb ik Madou maar weer de opdracht gegeven, hij had al eerder naar volle tevredenheid mijn bedden gemaakt, tafels en een kast. Ik begrijp niet waar dat prijsverschil in zit. En Malick wilde ook niet echt over de prijs praten. Mijn stoelen zijn nu over twee weken klaar. Ik moet nog wel de kussens laten stofferen. Daarvoor zoek ik eigenlijk mooie Dogon-stof. En dat gaat ook nog een keer 32.000 Fcfa kosten en dan moet ik nog zien dat ik het voor die prijs krijg.
Donderdag 13 september
De ramadan is begonnen denk ik en daardoor heb ik niet goed geslapen. Vannacht om drie uur werd ik wakker van een luid kabaal, een of meerdere mensen, dat weet ik niet, deden de ronde, trommelend op denk ik een groot tomatenblik en met luide stem werd iets onverstaanbaars geroepen. De ramadan wordt hier zeer oecoumenisch gevierd, niet zoals bijvoorbeeld in Bamako, waar de de meeste winkels de hele dag zijn gesloten en waar geen eten te krijgen is. Vanmorgen in Sévaré merkte ik er niet veel van, het leek mij drukker dan ooit. Ik zag ook de vrouwen achter hun vuurtjes, zij kokkerellen gewoon door. Het viel mij vannacht op dat Bello de gardien ondanks al het kabaal in het geheel niet aansloeg.
Ik ben alweer tweemaal naar Sévaré geweest. Vanmorgen vroeg heb ik een dvd-speler naar het gare routière gebracht om hem mee te geven aan een taxi, die zorgt dat het apparaat in Sangha terecht komt. Echter, de situatie is niet normaal, de brug bij Goundaka is nog steeds niet gerepareerd, waardoor auto's er niet verder kunnen. Er pendelen nu dus taxi's tot Goundaka, de mensen worden met een pirogue naar de overkant gebracht en vandaar gaat het met een andere taxi verder. Er gaat nu speciaal iemand naar Goundaka om het apparaat aan de overkant van de rivier aan een taxichaufeur mee te geven, die voor de rest van het transport zorgt. Deze gang van zake verhoogt de prijs nogal. Betaal je normaal voor zoiets 1000 Fcfa, het is nu 3500.
De tweede keer Sévaré was voor een nieuwe gasfles, met de oude heb ik het toch zeven maanden uitgehouden, dat is niet slecht.
Ik ben nu druk met het zoeken naar pompen voor de putten in de tuinen. De puttengraver deed voorkomen dat je met 1 miljoen een heel eind kon komen, dat bedrag heb ik ook op de begroting gezet. Maar dan hebben we het over hand- of voetpompen. Voor een tuin van 1 hectare betekent dat veel zwaar werk, dus ik ga nu kijken of er toch betaalbaar geen betere oplossingen zijn te vinden. En ik heb besloten, dat als er niet genoeg geld is, ik het verschil zelf bij ga passen. Ik wil persé dat de twee projecten een succes worden, het kan, het zal, we zijn er heel dicht bij! Tegen de avond bracht ik een bezoek aan een tuin met put in Djondori, een klein dorpje op minder dan een kilometer van hier, met een vernuftig sproeisysteem en een elektrische dompelpomp, die ergens diep in de put onder water zijn werk doet.
Voor de laatste keer eet ik erwtensoep en hij is de laatste avond werkelijk voortreffelijk, zij het nog steeds te zout. Maar mijn lepel bleef nu in elk geval rechtop staan.
Vrijdag 14 september.
Het is één uur in de middag en ik heb mij aangenaam genesteld op het dak. Het is hier nu paradijselijk prettig, een koel windje zorgt voor verfrissing. Vers stokbrood met smeerkaas en corned-beef. Het lijkt de Rivièra wel, of de Costa Brava, het enige verschil is dat hier niet bepaald over de zee uitkijk. Ik was vanmorgen al vroeg op pad. Het zoontje van Baba heeft een lichte angina en omdat hij hem liever niet op de brommer wilde vervoeren heb ik ze in Mopti opgehaald om hem hier naar te dokter (Christian) te laten gaan. Na ze te hebben teruggebracht heb ik nog even zitten internetten in Mopti. Ik baal een beetje van de postbank, ze zouden mij een lettre de confort sturen, die ik nodig heb om hier in Sévaré een rekening op naam van de stichting te kunnen openen. Normaal raakt er nooit post kwijt, deze brief werd tweemaal opgestuurd en we zijn nu twee-en-een-halve maand verder en er is nog steeds niets binnen. Ik heb gevraagd de brief dan naar Jan, de voorzitter, te sturen en dat ging gelukkig wel snel. Naar nu blijkt is het een brief die kant nog wal raakt. Daar komen we niet verder mee. Met de postbank geef ik geef het op. Ik ga nu proberen met Baba een ONG op te richten, speciaal voor het beheren van de bankrekening van stichting Mopti en misschien voor de andere projecten van Baba en Yvonne. Alleen maar om de belastingdienst in Nederland (om overigens begrijpelijke redenen) van dienst te zijn. Het gaat erom dat er garanties zijn dat ik het geld van de stichting niet in eigen zak steek en dat de gelden zich niet mengen met mijn privé-gelden.
Het lijkt erop dat de problemen met de buren nog steeds niet voorbij zijn. Nog steeds worden de Sanogo's door de overbuurvrouw N'Diaye gemaand om naar binnen te gaan. Ze mogen van haar nog steeds niet de straat op. Sékou heeft de hulp van Christian ingeroepen om met de N'Diaye's te gaan praten. Aangezien N'Diaye zelf nog steeds in Bamako zit, moeten we nog even geduld hebben. Het moet echt eens afgelopen zijn, Sékou heeft meerdere keren zijn excuses aangeboden over het gebeurde, het is zo langzamerhand niet redelijk meer. Aan N'Diaye zal het niet liggen, dat is een prima vent, het is zijn vrouw die de vrede verziekt.
Het is alweer enige tijd geleden dat ik Ablo tegen het lijf liep, maar gisteren stond hij opeens op de stoep, officieel om de werktekeningen van het huisje van Sékou te brengen, die nog steeds bij het kadaster lagen. De echte reden was denk ik een probleem met de belastingdienst. Ablo is in principe een startend ondernemer, en heeft voor zijn eerste projecten, waaronder de mijne, geen rekening gehouden met belasting. Daardoor kon hij ook zeer schappelijk aan het werk. Amatigue, de aannemmer van Joop, klaagt steen en been dat hij elke keer veel kwijt is aan de overheid. Schuchter benaderde Ablo mij gisteren of hij niet een voorschot kon krijgen op de werkzaamheden voor de tuinen. Ik denk echter dat ik hem die 100.000 Fcfa (150 Euro) maar gewoon schenk. Ik heb daar diverse redenen voor, 1. de werkzaamheden zijn voor een goed deel in opdacht van mij uitgevoerd; 2. hij heeft goed werk afgeleverd en heeft niet geprobeerd het onderste uit de kan te krijgen; 3. hij is bijzonder aardig, vriendelijk en geinteresseerd, zonder zich op te dringen; 4. hij heeft geen werk voor het moment. Het wachten is op de tuinen.
En de tuinen kunnen nog wel even op zich laten wachten, want er gaat zeker vertraging ontstaan door het gehannes met de financiën.
Er waren vanavond wel weer 200 mensen gekomen voor Starwars III, een mindere film uit de cyclus.
Zaterdag 3 uur, ik zit alweer op het dak en het is hier verrukkelijk. De lucht is blauw, er zijn wat wolkjes aan de einder, het ziet er droog uit. Volgens Sékou is de regentijd voorbij. Gisteravond nochtans ontstak van het ene moment op het andere een flinke storm, die alweer letterlijk veel stof deed opwaaien, gevolgd door een klein beetje regen. Ook vanochtend heel vroeg vielen er nog een paar spatten. Ik kwam vanmorgen tot de ontdekking dat moeder duif niet meer op haar nest zat. Vanmiddag zag ik dat de twee eieren op de grond te pletter waren gevallen. Het was ook werkelijk een nest van niks, uiterst fragiel.
Vanmorgen voor de verandering weer eens een uurtje bij de bank door gebracht. Wachten op mijn beurt. Daarna heb ik mijn pot pindakaas laten vullen op de markt van Sévaré en tomaten gekocht. Je zult zien dat mijn tomaten rijp zijn op het moment dat de markt wordt overspoeld met tomaten.
Vervolgens heb ik een gesprek gehad met zuster Emilia over Dramane, de kleine jongen met de aandoening aan zijn voet. Zij ziet geen kans hem naar Barcelona te krijgen, ik vermoed dat het haar ontbreekt aan moed om er echt voor te gaan. Aangezien het ook niet op mijn weg ligt om mij ermee te bemoeien, heb ik het erbij gelaten. Thuisgekomen zat Baba op mij te wachten en hij had al onmiddellijk een oplossing. Dus daar komen we op terug. Verder hebben we het gehad over de op te richten ONG (Organisation Non Gouvernamental), misschien genaamd ONG Baba en Willem. We hebben een beetje zitten brainstormen en we gaan het alletwee verder op papier uitwerken.
De pompoenen-loot die ik dinsdag pardoes doormidden heb geknipt blijft doorgroeien, het is bizar, de pompoen aan het einde ziet er goed uit. De voedingsstoffen blijken niet helemaal vanuit het begin van de plant te komen, maar de wortels onderweg pikken het meeste op. Er vallen wel steeds jonge aanstaande meloenen af, ik heb nu drie volgroeide exemplaren en nog eens 4 waarbij ik hoop heb op een goede afloop. Maar elke dag nieuwe loten en nieuwe kansen, dat wel.
Hoe vaak heb ik al gedacht, de hivernage is voorbij. De weg van huis naar de goudron is aan het opdrogen, de modder verhardt en dat maakt het rijden iets comfortabeler. Er zitten een paar stukken weg bij die zo vol met gaten zitten dat stapvoets rijden nog te snel is. Maar goed, ik heb het over in totaal misschien 100 meter heel slecht, dus het is overzichtelijk. Ik heb soms de neiging om zelf een schep te nemen een aan aantal bulten en kuilen te lijf te gaan. Maar ik ben bang dat ik mijzelf dan volstrekt belachelijk maak. Het is bovendien een heet klusje. De hivernage voorbij? Mon Oncle van Jacques Tati werd een minuut of twintig voor het einde abrubt onderbroken door opkomende wind en stof. Het was snel inpakken en wegwezen. Ik denk dat de meesten nog wel thuis waren voor de storm echt losbarstte. En het was weer een heftig gebeuren, gevolgd door een zware regenbui met zoals altijd onweer.
Zondag 16 september. Nog een weekje wachten op de haut débit!
