Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 57 van 3 februari 2008.
Ik verstuur geen nieuwsbrieven meer per email, behalve op uitdrukkelijk verzoek.
U kunt zich ook aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl
Waarin ik vergeefs de kosten van medicijnen betaalde
en
Waarin de mooiste dag
Zondag 27 januari 2007
Dit zijn de moeilijke dingen in Mali, zoals ze in Nederland nagenoeg niet voorkomen. Hier gebeurt het waarschijnlijk min of meer regelmatig. De zieke en ondervoede baby van de vrouw die twee weken geleden bij mij was voor geld om medicijnen te kopen, kwam vanavond vertellen dat het kind vrijdag is overleden. Of ze naderhand nog het ziekenhuis heeft bezocht weet ik niet. Ze stond er alleen voor, haar man zit op het moment in Ivoorkust. Misschien was de drempel om voor de tweede keer zonder geld naar het ziekenhuis te gaan te hoog, hoewel ze toch eerder ook de moed had om bij mij aan te kloppen. Mijn gevoel zegt, dat de baby gered had kunnen worden met een goede verzorging. Ik heb gode-zij-dank die medicijnen betaald, zodat ik mij zelf geen verwijt hoef te maken, maar het was geen plezierig bericht waar Sékou mij daarnet mee kwam overvallen. Dood en ziekte zijn hier zo direkt met het leven verbonden, ik hoor zo vaak, dat mensen ziek zijn, of overlijden. De hulp hier is ondanks de goede wil volstrekt onvoldoende. Ik voel mij op dit moment een beetje aangeslagen.
Voor mijzelf maak ik mij niet druk. Ik ben gezond en normale zorg is voor mij voorhanden. Ik zorg ook dat ik goed eet, zodat ik voldoende vitamines binnenkrijg.
Wat moet ik nu nog schrijven over vandaag, dat ik in Mopti de piketpaaltjes voor Sangubaka heb opgehaald, dat ik mijn huis op orde heb gebracht, het is van geen enkele importantie.
Maandag 28 januari.
Vroeg op om Anetty af te halen van het vliegtuig. Ik moest nog een flink tijdje wachten, maar voila, daar was ze dan eindelijk. Het was een fijn weerzien, ik had niet het gevoel dat ik haar al meer dan een jaar niet meer had gezien, daar kwam ze aanlopen, niks veranderd.
foto Anetty
Zoals met iedereen lopen we door le petit palais, ik laat haar de mooie hoekjes zien en ze is verrukt. We gebruiken de lunch met kaas en andere lekkere dingen. En we praten honderd bij. 's-Middags rijden we direkt naar Mopti om de remslang van de auto te laten verwisselen, die Anetty had meegebracht uit Nederland. De garage van Abou, een grote zware man, die eigenhandig onder de auto kruipt. In de tussentijd maken Anetty en ik een ommetje door de wijk Baffin, een plek waar allerlei middenstand zich bezig houdt met de verkoop van allerhande spul en fabrikage van de meeste gebruiksmiddelen. Er zitten garages, blikwerkers, timmer- en metaalbedrijven, autoslopers. Her en der liggen auto's op hun kant. Mijn auto wordt langs de kant van de weg gerepareerd. We brengen ook een bezoek aan Bakary in zijn internetcafé, we zitten daar een tijdje en lopen dan weer terug naar de auto, die inmiddels klaar is. Als ik vraag wat het kost, stelt Abou voor dat ik maar iets moet geven, lastige dingen zijn dat. Ik heb eigenlijk geen idee van prijzen, hij wilde van te voren ook niets afspreken. Dus ik denk diep na en ik trek een briefje van 5000 CFA uit mijn portemonee. Het lijkt me naar Europese begrippen een volstrekt redelijk bedrag, 7,50 euro. Maar dat vond hij teveel. Ik heb hem gevraagd 2000 CFA terug te geven, hij ging gretig akkoord.
We hebben nog een heel klein eindje langs de Niger gereden en zijn teruggereden naar Sévaré. Mijn rem doet het weer, het geeft een goed gevoel.
Dinsdag 29 januari.
Anetty slaapt een uurtje uit, nog moe van de ongemakkelijke reis. We brengen de piketpaaltjes naar Sangubaka, de schuur is trouwens klaar. Ze wezen mij er op dat de drempel bij de poort ontbreekt, zodat de poort niet goed afsluit.
Daar moet ik Ablo nog over aanspreken. We rijden door naar de markt van Fatoma. Drie mensen reizen gretig met ons mee. Het is een drukte van belang. Fatoma is niet een groot dorp, maar de markt is van een regionaal belang. Van alle kanten pendelen taxi's heen en weer, tientallen paard-en-wagens, beladen met koopwaar en mensen, ezelkarren, ook hoog beladen met spullen, allemaal op weg naar de markt. Alles is er te koop, althans alles waar de gemiddelde Afrikaan behoefte aan heeft en wat ze door de week gebruiken. Het is als in Europa waar mensen eenmaal in de week hun boodschappen doen. Etenswaren, textiel, schoonheidsartikelen, gereedschappen en luxere artikelen, zoals radiootjes en horloges. Ik zelf heb twee klamboes gekocht, hele chique, gedoneerd door UsAid, ik betaalde 2500 per stuk, dat is ruim 3 euro, geïmpregneerd en wel! In Nederland zijn ze snel 10 keer zo duur. Ik denk eigenlijk dat het geen zuivere koffie is. Ik heb ze aan Sékou gegeven.
We zijn rond vieren weer thuis. Niet veel later belt JanJoost uit Kayes, dat hij donderdag denkt aan te komen. "Geen restaurant en geen bier" klaagt hij. Net als ik mij met Anetty op het dak heb genesteld in de late middagzon, bedenk ik mij plots dat om vijf uur de belangrijke wedstrijd van Mali tegen Ivoorkust begon. Te laat sleep ik de televisie naar buiten en we zien nog net dat Mali tegen een 1-0 achterstand aanloopt. De wedstrijd was verder het aanzien niet meer waard, dankzij de 3-0 nederlaag is Mali jammer genoeg uitgeschakeld.
We eten net als gisteravond gezellig en romantisch bij kaarslicht, gehakt met gebakken aardappels en sla.
Woensdag 30 januari.
Anetty voelt zich vandaag echt niet lekker en blijft in haar bed. Ze heeft ook een beetje koorts. Het geeft mij de gelegenheid wat met computers te rommelen en dat is nodig ook, want het werk stapelt zich op. Christian komt ook langs, hij wil weten hoe het met Dramane gaat in Barcelona dus bellen we hem op. Dramane is in een goede bui en hij kletst honderd uit. Na afloop vraagt Christian mij om geld, dat heeft hij eigenlijk nog nooit gedaan, dus er was kennelijk wat aan de hand. Hij vertelde van een meisje van een jaar of negen die in het ziekenhuis was gebracht met zware derdegraads brandwonden. Haar nylon kleren hadden brandgevat en haar middenrif en bovenbenen waren nu verschrikkelijk verbrand. Ik heb hem 25.000 cfa (een kleine 40 euro) gegeven, daar kunnen ze "eventjes" mee voort. Een uurtje later kwam hij weer terug nu met het slachtoffer en haar vader om mij te bedanken. Het arme meisje was helemaal ingepakt met bandages, ze strompelde het huis binnen, haar benen kon ze niet strekken en buigen, een verschrikkelijk gezicht. Ik ben erg benieuwd hoe dit gaat aflopen. Heel gelukkig is haar bovenlichaam ongeschonden. Ik ben blij dat ik in dit geval financiëel iets kon doen.
De École Technique begint aan mij te trekken. Ik heb twee weken geleden een inventarisatie gemaakt van de aangekomen computers, maar nu moet er nog wat mee gebeuren. En ja, ik heb het druk, ook met mij bezoek. Ik heb er voorlopig twee mee naar huis genomen om te installeren.
Donderdag 31 januari
Vanmorgen een uur vroeger opgestaan om computers te kunnen installeren. Het is een beetje dubbel, ik wil natuurlijk ook tijd besteden aan Anetty en later aan mijn andere bezoek, helaas kost de installatie veel tijd en baal ik een beetje dat ik niet door kan werken. Bakary kwam vanmorgen met een heel pak post, een enveloppe met kranten en filmaankondigingen van Kiki, om films te kunnen uitzoeken voor mijn bioscoop, die is erg bezig om allerlei te zoeken voor mij, ontzettend lief! En een paar nieuwjaarswensen, van de Broosjes, van Rob en Patricia en van Trix en Bart. Niet te vergeten natuurlijk ook de prachtige nieuwjaarskaart van Anetty en familie. Allemaal dank!
Bakary heeft nu besloten om zijn internet via Orange te laten lopen, dat abonnement kost 36.000 Fcfa per maand, terwijl hij nu bij de Sotelma 117.500 per maand moet betalen. Het is weer een investering van 590.000 Fcfa (bijna 1000 Euro), en voorlopig ben ik het die daar voor opdraait. Bakary is trouwens voorlopig de enige die netjes iedere keer terugbetaalt.
Het is alweer borreltijd, Anetty heeft ook lekkere Japanse rijstkoekjes meegenomen, die ga ik maar even tevoorschijn halen, glaasje pernod erbij, heerlijk. En dan afwachten hoe laat JanJoost aankomt met de bus uit Bamako.
Vrijdag 1 februari.
JanJoost is gisteravond aangekomen. Een goed weerzien en het eten stond ook pas laat op tafel na alle verhalen over de reis, die zeker niet gemakkelijk was. Met het openbaar vervoer vanuit Marokko, Mauretanië, Senégal naar Mali. Hij heeft in het begin een moment gehad dat hij wilde terugkeren teleurgesteld door eenzaamheid, onzekerheid na de aanslagen in Mauretanië, maar hij heeft toch doorgezet. En hij heeft er uiteindelijk geen spijt van, van gevaar was natuurlijk geen sprake (al weet je dat niet steeds vantevoren) en hij heeft de mooie vogelreservaten in Mauretanië bezocht, vogels hebben zijn grote belangstelling.
foto Anetty
Vanmorgen hebben we in Sangubaka geholpen met de piketpaaltjes, en dat viel nog niet mee. Als je niet snel inziet dat het ergens fout gaat met een maat, kom je dat verderop in de tuin weer tegen en kun je vanaf het eerdere foute punt opnieuw beginnen.
foto Anetty
Na drie rijen zijn we weggegaan, ik hoop dat ze weten hoe het verder gaat. Misschien dat we morgen even gaan kijken. En we hebben in Mopti een pizza gegeten, Bakary goeiedag gezegd en een paar boodschappen gedaan. Het lijkt Bakary een mooi idee om naar de plek te gaan waar we hem, met zijn drietjes, voor het eerst als klein jongetje zijn tegengekomen.
Vanavond film: filmje met Mr Bean en In de Naam van de Roos, in het Frans gelukkig.
Zaterdag 2 februari.
Het schrijven is een beetje lastig op het moment. Ik moet me haasten, straks gaan we weer ontbijten en door de drukte en gezelligheid word ik snel afgeleid.
"In de Naam van de Roos" werd met heel veel belangstelling bekeken, de bioscoop was volledig uitverkocht. Beeld goed, geluid goed, geen gemorrel omdat er iets niet klopte, . Ik wist overigens niet dat er ook nog een enigszins erotische scene in zat en daarbij ontstond wel de nodige hilariteit. De jeugdige hoofdrolspeler die voor het eerst de liefde bedrijft, waarbij je trouwens niet veel meer ziet dan een paar borsten en billen van het jonge meisje. Van borsten kijken ze sowieso niet op hier, de vrouwen hier geven hun kinderen openlijk de borst, vaak lopen ze gewoon rond met ontbloot bovenlijf, maar de billen is een ander verhaal. Al met al was het een zeer geslaagde avond en we hebben nog flink nagepraat, onder andere over de brief die mij na afloop werd overhandigd door een buurman, een jongen van een eindje in de twintig, die vlak bij woont in een stenen gebouwtje van 2x2 meter.
Hij rijdt rond met een ezel en een kar en vervoert allerlei vrachtjes. Ik dacht even dat ik nu iedereen wel zo'n beetje had gehad als het om geld ging, maar dan is er toch weer een ander. De brief is geschreven in keurig Frans, die kan hij zelf niet hebben geschreven, want zijn Frans is uitemate beperkt en gebrekkig. Hij is op zoek naar middelen om een paard en wagen te kopen, zodat hij tegen betaling mensen kan vervoeren naar markten in de omgeving, zoals bijvoorbeeld in Fatoma. Ik ben bang dat het ook wel weer om een kleine 1000 Euro zal gaan, een boel geld. We hebben dus intensief gesproken over micro-kredieten en hoe je dat zou moeten inkleden. En het werd half één, een latertje. We zijn er evenwel nog niet uit.
Zondag 3 februari.
Gisteren was werkelijk een heel mooie dag, misschien wel de mooiste dag in Mali tot nu toe. Vooreerst de vergadering in Sarédera. Rond enen hebben Anetty, JanJoost en ik Baba opgehaald uit Mopti. De "dabas" en de "binettes" waren inmiddels klaar en die konden we meteen meenemen naar de tuin In Sangubaka.
Daar aangekomen constateerden we dat de paaltjes voor het overgrote deel in de grond waren gestoken, uiteindelijk liep het niet allemaal even kaarsrecht, maar ik geloof dat ik er wel mee kan leven. Of er nu af en toe een veldje vijftig centimeter groter of kleiner is, maakt in de praktijk denk ik niet zo heel veel uit. De kinderen van het dorp hielpen met zijn allen de gereedschappen in de schuur te krijgen.
Daarna ging de tocht naar Sarédera, 30 kilometer verderop. We waren dit keer echt keurig op tijd, precies om drie uur kwamen we aan. Niangaly de puisatier, kwam al onmiddellijk op mij af om te vragen mijn auto een stuk verderop neer te zetten, we zouden wel eens een steen op ons dak kunnen krijgen. Overal rondom de put lag inderdaad gruis, lagen stenen en keien, tot wel vijftig meter in de rondte. Door de ontploffingen worden de stenen hoog de lucht in geslingerd. Niangaly had speciaal op ons gewacht zodat we er getuige van konden zijn. Ik kon nog net mijn fototoestel inschakelen om een kort filmpje te maken. Op de achtergrond verschenen ook al de dorpsbewoners in afwachting van de vergadering. Er volgde een luide knal en een grote bruine pluim schoot uit het gat van de put. De arbeiders hadden zich nog net verschanst onder de openstaande motorkap van de grote compressor. Het schiet nu wel op met de put, hij is 12 meter diep, met elke lading dynamiet komen ze 20 centimeter dieper.
In elk geval is er nu dus ook water gevonden, het is nog niet veel, maar hoe dieper ze komen hoe meer water er zal staan. (Ik wil proberen om dit filmpje op de website te zetten, maar dat wordt later.)
Na de explosie werden we verwelkomd door de notabelen van het dorp, allemaal mannen, de chef en de andere belangrijkere mannen. Terwijl we richting dorp lopen staat een hele groep vrouwen ons op te wachten, ze zingen en ze klappen, ze roepen in koor "merci Williams" en ze zijn ontzettend blij en dankbaar voor alles wat staat te gebeuren.
foto Anetty
We lopen met zijn allen naar een kleine binnenplaats, waar de matten snel worden uitgespreid. Anetty en ik worden op de enige twee stoelen neergezet, als een soort koning en koningin. Baba en JanJoost zitten op de grond op de matten.
Baba doet voornamelijk het woord, zijn verhaal wordt weer door een vertaler begrijpelijk gemaakt voor de vrouwen.
foto Anetty
We beginnen met het optekenen van de leden voor het bestuur van de Association, er zijn twaalf vrouwen die zich daarme willen bemoeien. Een beetje ongemakkelijk presenteren ze zich stuk voor stuk. We hebben wel een probleem, er is niet een van de aanwezigen, die kan lezen of schrijven, zelfs de drie (voor elke kas één) penningmeesteressen beheersen dat niet, laat staan rekenen. Maar "gouden" Baba komt ongtwijfeld met een oplossing. Onophoudelijk wordt de vergadering onderbroken door het klappen van de vrouwen, die allemaal aan de overkant van de binnenplaats op de grond zitten, onderbroken door het merci, merci. Je voelt je er opgelaten bij. Maar het is duidelijk hoe bijzonder blij de mensen zijn met hun toekomstige tuin, blij met wat de donateurs van de Stichting Mopti bij elkaar hebben gebracht. Ik hoop vurig dat bij een volgende aktie we ook een volgend dorp aan een tuin kunnen helpen!
De vergadering duurde alles bij elkaar meer dan een uur, maar we reden met een bijzonder goed gevoel richting huis!
De zaterdagavond was een avond als alle andere avonden, je zou bijna zeggen niks bijzonders. Toch zaten er wel weer tweehonderd mensen te kijken naar de laatste Popeye, naar Mr Bean en de hoofdfilm Monsters Incorporated. Een geweldige dag, om nooit te vergeten.