Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 70 van 4 mei 2008.
U kunt zich aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl
Waarin ik Isac heb ontslagen
en
Waarin we niet moeten vergeten
Maandag 28 april 2008.
Wat kan een mens toch een slecht geweten hebben, vooroordelen enzo. En wat kun je het mis hebben ook.
Vanmorgen, stipt op tijd komt Ina aanzetten met de eerste termijn van het geld dat ik haar vorig jaar had uitgeleend. Terwijl ik steeds maar dacht dat ik dat geld nooit meer zou terug zien. Het gaat natuurlijk langzaam, de lening loopt 5 jaar, maar ik ben blij en tevreden. Ik kan mij nog steeds niet voorstellen dat haar winkeltje het opbrengt.
Het is vandaag grote schoonmaak. Nu de computerkamer geheel op orde is schrobt Sékou de vloer van de salon. Ik heb de slaapkamers geveegd, troep opgeruimd en het huis is klaar voor het ontvangen van Annet en haar zus Sita.
(foto Annet)
Voor het eerst zag ik vandaag de kleine Austin een enorme drol draaien, zomaar op buiten op de binnenplaats. Dat had ik nooit eerder gezien. Van tijd tot tijd merk ik dat hij een plas laat lopen, dat is ook een reden dat ik hem eigenlijk liever niet in de auto heb. Hij zou zo langzamerhand zindelijk moeten zijn, maar zoals dat in Nederland gaat, is het niet in Mali. Hoewel, ik meen me te herinneren dat ik Ami, het dochtertje van Bakary, wel eens op een echt potje heb zien zitten. Dus dat kennen ze wel.
Ik heb zojuist de moeilijke taak uitgevoerd om Isac te ontslaan. Isac, de bijles-meester van de Sanogo's. Ik heb vorige week met de directeur van de school gesproken en hij was niet enthousiast over de voortgang van de kinderen. Dus ga ik het nu proberen met de meester van de 4e klas Seydou Touré.
Mijn huis ziet er blinkend schoon uit. Sékou heeft ook de keuken meegenomen met fornuis en al.
Dinsdag 29 april.
Rond vijf uur wordt ik wakker. Het lijkt of er een straaljager overvliegt, maar hoewel de l'Armée de l'Air in Sévaré meerdere kampementen heeft, vliegtuigen zijn er niet. Even later licht mijn slaapkamer op. Het is onweer en het begint ook snel te regenen. En het regent flink gedurende een vol uur. Ik sta op en ik zet alle deuren open om zoveel mogelijk warmte het huis uit te jagen. De stroomvoorziening laat het meteen afweten. En er komt een flinke bak naar beneden. Sékou loopt al met zijn zuidwester door de tuin, hij is blij, ondanks het feit dat het kippenhok het heeft begeven.
Ik zal plastic kopen om het dak te beschermen. We hadden in het geheel niet op deze regen gerekend, hoewel de vochtige warmte er genoeg aanleiding voor gaf. De regen is absoluut ongebruikelijk en kan ook niet als zo positief worden gezien. Het zaaiseizoen kan niet beginnen, de regentijd begint pas eind juni en dan pas kan er van worden uitgegaan dat er gedurende een maand of drie genoeg regen valt om een goede oogst te garanderen. Ook wat betreft bouwaktiviteiten is het lastig. Vele banco (lemen) huizen zijn nog niet voorbereid op het nieuwe regenseizoen. En de dammenbouwers krijgen nu met ongewenste watertoevoer te maken.
zit te broeden
Ik schuif aan het eind van de middag achter mijn toetsenbord en er spuit een gekko onder vandaan.
Rond een uur of negen begint het weer keihard te regenen. Meteen valt ook de stroom uit. De temperatuur zakt tot een graadje of 26. Ik sta te wachten, tot het iets minder regent, om een zeil over het kippenhok aan te brengen, maar het wordt niet minder. Dus Sékou en ik trotseren de bui, de rest van het dak mag niet instorten, een kip zit in een hoekje onverstoorbaar op een achttal eieren tussen de puinhopen. Ik ben bang dat zij de rest over zich heen zal krijgen. Het gaat gelukkig goed. We rijden naar Sévaré om houten palen te halen om het dak te versterken. Het is al weer een grote modderboel. In de weg voor de Assemblée Régionale zijn de vele gaten gevuld met water. Onderweg zien we de oorzaak van de stroomuitval: een vrachtwagen heeft een hoogspanningsmast omver gereden. Het had dus eigenlijk niks met de regenbui te maken. Naderhand koop ik nog een stuk plastic. Sékou maakt in een paar uurtjes vakkundig weer een nieuw dak. Ik rijd daarna door naar Mopti. Baba heeft lekkages en vannacht moest Niaga en de kinderen het huis zelfs verlaten om bij de buren verder te slapen. Zijn huisje is in slechte staat, er moet echt een nieuw dak op. Baba gaat nu snel een plan maken en dan moet hij snel aan de gang, voordat de echte regentijd begint. Baba vraagt mij daarop zijn broertjes op te halen uit het ziekenhuis. De vechtpartij van vorige week heeft een hoge tol geeist. Een broertje heeft een gat in zijn hoofd, de ander wordt met vereende moeite in mijn auto gehesen, voorlopig is de linkerzijde van zijn lichaam verlamd. Daarna vertrek ik naar Bakary, om een vervelende virussen te verwijderen, ik ben er de hele middag zoet mee.
Donderdag 1 mei.
Het is hier een officiële feestdag, de dag van de arbeid, maar er wordt gewoon gewerkt, behalve dan dat de overheidsinstanties dicht zijn en er is geen school.
Heb ik iets uitgespookt gisteren? Ik ben het al vergeten, wel ben ik met Baba naar het huis van Dramane gaan kijken om te kijken wat er nog aan werkzaamheden te doen zijn, die niet in de begroting stonden. Ik heb toegezegd om metselaar Niafo extra te betalen voor het alsmaar duurder wordende cement. Ik heb een flipperspelletje geinstalleerd op de computer en de kinderen hebben een hele tijd enthousiast geflipperd. Gisteravond zijn de twee Nederlandse zussen gearriveerd, Annet en Sita uit Zwolle. En toen ik een kool uit de tuin wilde halen heb ik even mijn evenwicht verloren en heb ik mijzelf daarbij met mijn grote mes in mijn linkerhand gestoken. Ik dacht dat het lemmet er zo ongeveer aan de andere kant weer uitkwam, maar het viel mee. Voordat ik ging slapen heb ik het verband eraf getrokken en de wond was al helemaal dicht. De schade valt ongelofelijk mee. Ik moet beter oppassen waar en hoe ik loop. Ik merk soms dat ik niet altijd even zeker in mijn schoenen sta, letterlijk gesproken dan. Zwakke enkels en platvoeten, als ik mijn gewone dichte schoenen draag voel ik mij veel stabieler, maar ja, dat is een beetje te heet, ik geef toch de voorkeur mijn sandalen, tenzij ik stukken moet lopen of klimmen, zoals in de Dogon.
Vrijdag 2 mei.
Jammer genoeg vang ik bot bij Solar Access in Deventer voor meer informatie voor extra zonnepanelen. Vrijdag is een dag om het ervan te nemen, een vrije dag voor een extra lang weekeinde. Maandag ga ik het weer proberen. Met een auto vol bezoeken we Sangubaka. Mijn gast Annet, Baba en Christian. Als je komt aanrijden begint al een groen waas zich over de tuin te uit te spreiden.
De eerste bongo-planten (ocra) dragen al vrucht! Er is een handvol vrouwen aan het werk, er wordt gewied en geschoffeld en natuurlijk zijn ze druk met besproeien.
(foto Annet)
Het is opvallend hoeveel vogels de tuin hebben ontdekt, er zitten er elke dag meer, niet altijd even positief, wat ze aan water nuttigen mag geen naam hebben, maar ze pikken ook aan de bladeren. Er is nog steeds een waterprobleem. Vandaag gaat ook een meneer aan de slag voor het maken van de stenen voor het extra bassin. Maar ik heb hem nog niet gezien.
Het is een drukke dag, ik bereid de filmavond voor, nog een keertje Kirikou et la Sorcière en dan Fatobougou, een Afrikaanse film in Bambara over een jongen die zijn geliefde zoekt in een klein dorpje en ondervindt dat iedereen gek is geworden. Groot enthousiasme.
Ik koop pootaardappels met Ségou, ik ga met Annet naar de de school La Tolérence, zij wil daar met een klas leerlingen kleine boekjes maken. Directeur Luc Arama vindt het een goed plan en wil graag meewerken. De afspraak is gemaakt voor over een kleine twee weken. Aansluitend doen we inkopen, zoals papier, lijm, een soort boekbindlinnen en garen.
Ik heb nog steeds geen oplossing voor het feest in de Dogon, Amatigue moet werken en kan niet mee. Meni kan ik niet te pakken krijgen, die is misschien al wel in Tireli. Voorlopig gaan we met mijn auto en rijden tot boven het dorp waar het feest plaatsvindt, dan moeten we driehonderd meter naar beneden lopen. We gaan zaterdag om 8 uur op pad en zien wel waar het schip strandt.
Het is zondag 4 mei.
Ik luister naar OVT. Ik hoor Erik Willems spreken over zijn film van vanavond "De andere familie Frank" bij Andere Tijden, en ik hoor Jos Palm die probeert mensen uit hun tent te lokken, alletwee heel goede vrienden van mij. Het is lastig om tegelijk aan deze nieuwsbrief te werken. En ik ben ook laat, het is al bijna negen uur. Sommigen onder u hadden mij vandaag al helemaal niet verwacht omdat ik naar het feest in de Dogon zou gaan, maar daar heb ik voorlopig van af gezien. Ik belde gistermorgen Sérou om te vragen hoe ik moest rijden, maar hij vertelde dat het geen zin had. Gisteren en vandaag zouden er maar twee of drie maskers aanwezig zijn, niet heel erg de moeite waard. A.s. dinsdag zou het meer spectaculair worden als een hele stoet maskers naar de duinen in de vlakte trekt. Dus heb ik besloten om mijn reisje op zijn minst uit te stellen. Mijn animo is sowieso een beetje bekoeld, nadat Sérou ook vertelde dat het feest een erg commerciëel tintje had gekregen. Een Amerikaanse filmploeg, waarvan ik de professionele staus niet ken, zou 500.000 cfa (750 Euro) hebben moeten betalen om opnames te mogen maken. Ook voor het maken van foto's zou dik in de buidel moeten worden getast. Aan de ene kant hebben de dorpsbewoners gelijk, waarom niet iets betalenom prachtige beelden te kunnen schieten, maar aan de andere kant moeten ze het wel redelijk houden.
Annet en Sita zijn gisteren wel naar de Dogon vertrokken voor een normaal bezoek, hopelijk voor hun komen ze uiteindelijk ook in Tireli terecht om nog wat van het spektakelmee te nemen.
Ik ben verder gisteren met minder interessante dingen bezig geweest, ik ben tweemaal naar de tuin in Sangubaka geweest, o.a. om de briquettier aan het werk te zetten, de man die de stenen maakt voor het grote bassin. Baba heeft lang moeten zoeken naar deze bebrilde jongeman, maar hij schijnt de beste stenenmaker te zijn die in Mopti te vinden is. De stenen moeten van hoge kwaliteit zijn, de druk van het water op de wanden is groot. Volgens Baba is de ene stenenmaker de andere niet. Hij heeft het ook enorm druk, hij trekt van plek naar plek en is daardoor moeilijk te pakken te krijgen.
Een paar jaar geleden kochten Petra en Monica een paar houten hangers voor kettingen, zij zouden er graag nog een paar hebben. Het museum Farafani verkoopt deze hangers en ik zet een aantal foto's op mijn website, dan kunnen zij kiezen welke ze willen. Mochten er anderen geïnteresseerd zijn, dan zou men die bij mij per email kunnen bestellen, dan stuur ik ze in één pakket naar Nederland.
Dan is het vandaag 4 mei, het blijft voor mij een zeer gedenkwaardige dag, ook in Mali. Ik heb veel herinneringen aan alle trieste gebeurtenissen, ver weg, maar natuurlijk ook dichtbij. We moeten niet vergeten.