Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 74 van 1 juni 2008.
U kunt zich aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl
Waarin veel storm en regen
en
Waarin de tweede pomp in Sangubaka schijnt te werken
Zondag 25 mei 2008, 4 uur.
Terwijl ik in de keuken een mango aan het eten ben, hoor ik de kinderen krijsen en gillen. Ik loop naar de deur en voor mij deinst een vuurrode lucht, vergeven van stof en zand. Ik sluit zo snel mogelijk alle ramen en ga naar buiten, waar de storm een kracht heeft van naar schatting 8 of 9 Beaufort.
Ik loop naar het dak om foto's te maken, maar dat valt met die wind niet mee. Het is eigenaardig, het weer was er totaal niet naar, zonnetje, blauwe lucht en dan opeens die omslag. Ik haal nog snel de was van Founé binnen die probeert alle kanten op en weg te waaien. En ook dat gaat niet gemakkelijk in de storm. We wachten af. In huis is het nu stikdonker en het zal ongetwijfeld gaan regenen.
Maandag 26 mei
Na de storm van gisteren is de regen is uitgebleven, dat betekent dat er nog steeds veel stof in de lucht is. Wel is het iets minder warm. Mijn huis is op sommige plekken als het strand.
Dinsdag 27 mei
Ik werd vanmorgen wakker, ik weet niet waarom, maar ik herinnerde mij opeens de dinsdagse radio-uitzendingen uit de jaren 50 van Loeren aan de Hor. En nu is het anderhalf uur later en ik luister naar het hoorspel!! Via www.hoorspelweb.nl. Er is daar oneindig veel meer te vinden: de Familie Doorsnee, Biels en Co. In mijn idee was Loeren aan de Hor geen groot succes, ik luisterde elke maandag- of dinsdagavond met veel genoegen, maar ik kende geen enkel iemand die er daar verder in geïnteresseerd was. Er deden bekende mensen mee, zoals Tonny Huurdeman, Rijk de Gooyer en Piet Ekel. De tv won snel aan publiciteit en die hadden wij thuis niet.
Ach, zielig. Sékou had de eerste onrijpe bananen in een zak bij mij binnen gelegd om verder te rijpen. Als je ze te lang aan de boom laat zitten gaat het niet goed. In de zak helaas ging het ook niet goed. Bij het openmaken was er niet veel meer over dan een hoop schimmel. Ik had al zo mijn twijfels om ze in een zak te stoppen, beter gewoon op een koele plek, zo die er is.
Maar nu moet ik andere dingen doen. Gisteren was ik met Baba in Sangubaka waar ik constateerde dat het nieuwe bassin te laag is, waardoor er water in blijft staan, dat niet meer terugloopt naar de andere bassins. Ik ga daar nu zo heen ter controle. De bodem zal met beton moeten worden opgehoogd, we zullen vanmorgen een waterpassing doen. Toch jammer dat men zo weinig de moeite neemt om van te voren goed na te denken. Altijd moet je achteraf dingen bedenken om verkeerde uitvoering te herstellen, dat kost tijd, dat kost moeite en dat kost extra geld.
Door het tekort halen de vrouwen ook steeds jerrycans en emmers water uit de oude put op ongeveer 100 meter afstand.
Het is een bewijs van hun enthousiasme, maar het geeft mij een ontevreden gevoel.
Vanmorgen heb ik Adama de elektricien gevraagd om te starten met de installatie van de tweede pomp. Hij komt bij me langs om de procedure te bespreken. Bij de controle in Sangubaka vanmorgen was het een drukte van jewelste. Als je ziet met hoeveel emmers en gieters ze aankomen zetten is het niet gek dat de bassins snel leeg zijn.
Donderdag 29 mei 2007.
Ik ben al vroeg op pad geweest om de tweede pomp met alle bijbehoren naar Sangubaka te brengen. Rond half negen is er al enige aktiviteit. Ze sparen water, er wordt niks uit de inmiddels halfvolle bassins gehaald, maar ze lopen heen en weer met emmers en jerrycans naar de oude put. Hopelijk is dat vanaf vrijdag of zaterdag niet meer nodig.
Sékou maakt zich zorgen over mijn eigen waterrekening, het klopt, die loopt in dit jaargetijde gestaag op vanwege de droogte en de hitte. De tuin neemt behoorlijk wat. Het regenseizoen zal verlichting brengen. Sékou oppert het graven van een nieuwe put, volgens hem heeft de bestaande put te weinig capaciteit. Maar dan heb je nog een pomp nodig en energie. Handkracht, voetkracht, zonnepanelen, benzine, allesbehalve goedkoop. De kost gaat voor de baat uit, dat is zeker, maar de investering is behoorlijk en het zal jaren duren voordat je die kosten terugverdient. Veel goedkoper is ophouden met besproeien en de groentes op de markt te kopen! Maar waar heb je dan een tuin voor en is het niet zo dat het oog ook wat wil? Met de menage gaat het redelijk goed. Met drie kippen begonnen, nu zijn het er al 21.
We hebben 11 duiven van een formaat die je in Nederland niet kent, 6 konijnen en een hond.
Ik zit nu te wachten op couchsurfer Maxime, een Franse Chinees of een Chinese Fransman. Ik hoop dat de bus een beetje doorrijdt, want ik wil zo naar Sangubaka om erbij te zijn als Sidi Traoré de twee bassins met elkaar gaat verbinden. We doen dat als de pomp is opgehouden, dan kan het cement tot morgenochtend gewoon drogen. Sidi is volgens Baba een stuk ouder dan ik zou denken. Hij loopt tegen de tachtig en gaat per fiets naar het werk in Sangubaka. Het is dezer dagen ook extreem heet, hij klaagt daarover, iedereen doet dat. Zelf doet hij niks meer, hij laat het werk doen door zijn arbeiders, maar toch, van een krasse man gesproken! Ik heb opeens veel meer bewondering voor hem gekregen. En hij wil graag werken, hij vroeg mij of hij niet "mijn volgende school" zou mogen bouwen. (Dat hij zelf fysiek niet zou meewerken, bleek niet helemaal waar, later zag ik hem ook bezig met hamer en bijtel, met schep en houweel!)
Ik probeer ook een fles gas te kopen voor Founé, die halve butagasflessen zijn redelijk snel leeg. Het valt op het moment niet mee om ze te kopen: oliecrisis! Ik heb er drie zien staan bij de supermarkt van Coulibaly, maar hij was dicht, ik ga het zo nog een keer proberen! De prijs kon wel eens flink hoger zijn.
Het loopt flink mis tegen de avond. Op het moment dat de garagedeuren zich openen opdat ik met Sidi naar Sangubaka afreis, tegen vijven, komt opeens Sékou aanzetten met Adama met een nare voet. Zijn kleine teen steekt de verkeerde kant op en aan beide voeten kleeft veel geronnen bloed. Het programma verandert, we gaan direkt naar het ziekenhuis, waar Emilia ons aanraadt om naar het ziekenhuis in Mopti te gaan om een foto te nemen en de teen recht te zetten. Hij is gebroken, dat is meteen duidelijk. Dus met zijn drietjes rijden we naar Mopti en we worden bijna direct geholpen in de eerste hulp. De dienstdoende verpleger vindt het maken van een foto niet nodig, hij zet de teen op het oog wel recht. Ik loop naar de apotheek om de benodigde middelen te kopen en breng ze naar de behandelkamer. Adama zit op een behandelbed en kijkt angstig, maar dapper naar wat komen gaat. Sékou en ik wachten buiten op een bank. Korte tijd later horen we geschreeuw en gekerm, dat door merg en been gaat. Zo te horen heeft de verdoving nog niet ingezet. Sékou wordt binnengeroepen, maar hij komt even later "lijkwit" naar buiten. Hij loopt naar de straat voor een hap frisse lucht. Fris is lichtelijk overdreven uitgedrukt. Het is bloedheet, waarschijnlijk de heetste dag van het jaar, niet eens zozeer qua temperatuur, maar de vochtigheid maakt het zwaar. Als ik een kijkje neem in de behandelkamer zit Adama nog steeds verwilderd op het bed, hij kijkt mij met grote ogen aan, op de grond plassen bloed. Hij houdt zich in elk geval groot. Na wat geharrewar over de kosten keren we terug naar Sévaré. Adama heeft naar zijn zeggen geen pijn meer. Maxime de couchsurfer belt dat het laat wordt als hij aankomt en stelt voor in Mopti een hotel te nemen. Ik zeg geen nee. Ik begin vervolgens met mijn spagettisaus. Na een paar minuten breekt een enorme stofstorm los, ondanks de hitte moeten alle ramen dicht. Na korte tijd wordt de storm gevolgd door regen en kunnen de ramen weer open. Een heerlijke frisse wind waait meteen door het huis. Het lijkt al snel afgelopen te zijn. Ondertussen belt Yvonne voor een praatje, maar op dat moment valt de stroom weg en zitten we in het aarde donker, afgewisseld door lichtflitsen en donder. Als de stroom na een kwartiertje weer terug is zitten we nog even prettig te kletsen. Daarna begint het pas echt te regenen, een stortvloed komt naar beneden. Ik ben benieuwd hoe de omgeving er morgen uitziet!
Vrijdag 30 mei.
Vannacht heeft het behoorlijk geregend, al met al is er heel wat water naar beneden gekomen. De straat is alweer ondergelopen, overal plassen. De kikkers laten direct van zich horen, ze zijn bezig met een oorverdovend concert. De snelle route naar de weg is voorlopig onbruikbaar. Het is een klein beetje opgefrist, maar ik ben bang dat de warmte niet uit de lucht is, tegen het einde van de dag zal het wel behoorlijk warm worden.
Baba's huis is weer geheel ondergelopen, Niaga zijn vrouw, gaat een aantal maanden naar Kayes, dat is het moment om zijn huis grondig te restaureren of te herbouwen. Niet zo handig lijkt mij om dat te doen en plaine saison des pluies (regentijd). Vandaag een lastige dag. Want het is filmavond en ik heb ook afgesproken met Sidi om tegen de avond naar Sangubaka te gaan, gisteren is dat vanwege het gedoe met Adama niet gelukt. En dan moet ik misschien ook koken voor Maxime, de couchsurfer.
Zaterdag 31 mei.
Gisteren, ik wilde net om een uur of vier in de auto stappen om met Sidi naar Sangubaka te gaan, staat Maxime voor de deur. De Franse Chinees die helemaal geen Chinees blijkt te zijn, maar in zijn couchsufing profiel staat dat hij uit Shanghai komt. Hij heeft daar 2 jaar gewoond. Kortom, nadat wij Sidi en "le petit", zijn metselaar, hebben opgehaald rijden we spoorslags naar Sangubaka. Ik zie onderweg een vrouw lopen van het formaat van een liliputter, ik kon niet goed zien of zij ook dezelfde gelaatstrekken had. De tijd dringt, om half acht is er de film en we moeten vooraf nog eten ook. De weg is berijdbaar, enkele plekken zijn een beetje moeilijk, maar òf je kunt er omheen, òf je rijdt er met een beetje vaart doorheen.
Het aanleggen van de buis verloopt vrij voorspoedig. Er wordt gehakt en gegraven. Ik kan goed aanwijzingen geven, zodat alles naar (mijn) wens verloopt. Aan de horizon doemen inmiddels donkere wolken op, en ook zie ik vlagen geel stof opstuiven. Het teken dat storm en regen in aantocht zijn. We zijn net klaar als de eerste windvlagen ons bereiken. Iedereen snelt naar de auto en we rijden terug. Het begint al snel te regenen, zodra we het asfalt bereiken begint het echt te hozen en het neemt toe naarmate we Sévaré bereiken. Ik kan Sidi en le petit niet zomaar uit de auto zetten, zo hard gaat het te keer. Onder een afdak zijn kinderen uitgelaten bezig met het nemen van een douche, terwijl een aantal vrouwen emmers vullen, een paar centen uitsparend, omdat ze dat dan niet hoeven te kopen. Ze betalen wel de tol van totale doorweektheid. Na een half uur wachten nemen Sidi en le petit de benen, terwijl Maxime en ik naar huis reden door een volkomen ondergelopen land. De weg naar huis was nog redelijk berijdbaar, dat viel mee.
En, laat het duidelijk zijn, geen film vanavond. Ik geloof niet dat er trouwens één kind voor de poort stond.
Zondag 1 juni.
Terug naar gisteren. Maxime is al voor dag en douw verdwenen voor een bezoek aan Djenné, ik heb hem niet eens meer gezien. Gedurende de hele ochtend is er geen stroom en ik doe boodschappen in Sévaré. Bij de markt is een grote ploeg mannen is druk in de weer met scheppen en houwelen voor het graven van een grote rioleringsgoot. Voor vanavond koop ik gehakt en worteltjes. Het valt me nog mee op de markt, het is niet een grote water- en modderbende en het is er op zaterdagmorgen een drukte van belang. Niet dat dat nou speciaal op zaterdag zo is, zoals in Nederland. De gemiddelde Malinees heeft nu eenmaal geen koelkast. Veel bewaren is er niet bij. Ik haal een nieuw kratje bier en Libanees nummer 2 haalt van achteruit voor mij nog een kleine gasfles. Of ik het vooral niet verder vertel, de spoeling is erg dun vanwege de hoge olieprijzen.
Thuisgekomen zit ik een beetje te dommelen als Niangaly op bezoek komt met de medeling dat de compressor in Sarédera het heeft begeven en dat het graafwerk stil ligt. Vandaag haalt hij het het apparaat op om hem te laten repareren. Jammer van de vertraging, het gaat toch allemaal al zo langzaam.
Verder heb ik een nuttige bespreking met Christian over zijn vervolgstudie en de aanvraag voor een beurs in Nederland. Er ontbreekt nog één stuk, maar dat zal hij komende week regelen. Dan kunnen we alles afhandelen.
Ik begin al vroeg te koken in verband met de film. Ik verwachtte dat Maxime terug zou komen om mee te eten, maar die liet later weten dat hij vanuit Djenné geen kans zag nog dezelfde dag terug te reizen.
Helaas zat een bezoekje aan Sangubaka er vandaag niet in. Ik had daarheen willen gaan samen met Baba, maar de laatste had onderweg een lekke band gekregen en had zijn motorfiets moeten terugduwen naar Mopti. Ik heb hem op zijn hart gedrukt in voorkomende gevallen mij te bellen, dan kan ik hem misschien helpen.
Adama, de installateur van de pompen, belde dat de installatie van de tweede pomp succesvol was, ja, er was aan het eind van de dag niet veel water, maar de zon was ook al bijna onder. Ik wil in elk geval vandaag gaan kijken hoe het nu stroomt.
Er waren wat mijnder mensen bij de film Indiana Jones en the Temple of Doom, alhoewel, de tweehonderd moeten het er wel geweest zijn. Vanwege de regen van gisteren misschien.
