Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 77 van 22 juni 2008.
U kunt zich aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl
Waarin veel kippen en weinig hagedissen
en
Waarin geld en nog eens geld
Zondag 15 juni 2008
Ik heb niet veel te schrijven. Ik kan het over de temperatuur hebben, het blijft een "hot" item. Iedereen klaagt, Founé komt niet meer overeind en ligt te slapen op de veranda. De kinderen schijnt het niet te deren, ze rommelen een beetje op de binnenplaats. Ik vind het op het ogenblik ook zo onaangenaam heet, dat ik in de copmputerkamer mijn climatiseur heb ingeschakeld. Het zweet dat ik produceer doet meer kwaad dan goed, het jeukt en prikt over mijn hele lijf. En dan zijn daar nog de vliegen, ik heb de indruk dat ik daar meer last van heb dan de muggen. Die pokkebeesten maken mij het leven zuur door mij in mijn rug te steken, op mijn handen en op mijn enkels. Het zijn zeker niet alleen de muggen. De vliegenmepper die ik nog uit Nederland heb meegenomen komt goed van pas. Geen vlieg is veilig, ik sla ze allemaal tot moes. En dat helpt waarachtig. Maar elk kwartier moet ik wel in aktie komen en sla ik er weer een paar dood. Het is uiteindelijk denk ik de vervelendste periode van het jaar. De regen zet niet door, de vochtigheid slaat toe en de insecten hebben de tijd van hun leven. De climatiseur is op het moment dus een uitkomst. Het scheelt een paar graden, ik zet hem niet in de hoogste stand en dat is net genoeg. Vandaag is het zondag, ik ben de deur niet uit geweest. Wel lekker rustig, na de hectische dag van gisteren. Geen nieuws trouwens uit Djiguibombo, dat komt nog wel.
Ik heb mijn voorraad films vandaag geprobeerd te ordenen. Ik heb er inmiddels zoveel, dat ik het spoor enigszins bijster ben.
Dinsdag 17 juni
Gisteren was het ook een weinig opvallende dag. Waarin ik naar Mopti ben gegaan om nogmaals naar het zuinige starten van de auto te laten kijken. Ondanks mijn ongeloof bleek tòch de accu defect, een accu die ik vlak voor mijn vertrek splinternieuw had gekocht in de overtuiging de eerstvolgende vijf jaar daar geen ellende mee te hebben. Dat viel dus vies tegen. Ik heb wel garantie, maar hoe doe je dat met de KwikFit in Amsterdam! Ongeveer 100 Euro kwijt.
Vanmorgen had ik een gesprek met de directeur van de verpleegkundigen-school in verband met de aanvraag voor een beurs voor de aanstaande opleiding aldaar van Coumba, de oudste dochter van Moussa. En daarna zijn we even in Sangubaka gaan kijken, waar alles nu groeit en bloeit.
Thuis word ik op militaire wijze begroet door een piepklein mannetje, een militair die dienst doet bij de luchtbrigade van Mali, u weet wel, de luchtmacht zonder vliegtuigen. De man is een broer van Founé en is op weg naar Yangasso om naar de begrafenis van zijn vader te gaan. Zonder mijn bijdrage gaat dat niet lukken. Hup, 7500 Fcfa (11 euro). En waarom komt hij eerst uit Bamako en gaat hij niet direct naar Yangasso, dan had hij mijn geld op geen stukken na nodig gehad. Yangasso ligt ongeveer halverwege Bamako Mopti! Ik kom er niet achter, zoals zoveel voor mij een raadsel blijft. In Yangasso heb ik trouwens vorig jaar het idee opgedaan om iets met tuinen te gaan doen.
Vanmiddag heb ik eindelijk Bakary aan de telefoon gekregen. Hij is nog steeds bezig met het drama van Djiguibombo. Gisteren pas hebben ze zijn broer gevonden, ergens in de buurt van Bankas, vijftien kilometer verderop. Op de radio had men een opsporingsbericht uitgezonden en daarop heeft een groep jongeren hem kunnen aanhouden. Na een bericht van de burgemeester van Bankas hebben ze hem opgehaald, vastgebonden en geboeid, ik weet niet hoe. Bakary had het over ijzer aan handen en voeten. Vanmiddag hebben ze hem afgeleverd bij de politie in Bandiagara. Ze hebben de hulp ingeroepen van het ziekenhuis aldaar, maar tot nu toe hebben ze geen oplossing gevonden. Het is een droevige geschiedenis. Niemand weet wat te doen.
Donderdag 19 juni.
Gisteren had ik een ontmoeting met Almamy Togo uit de omgeving van Koro. Hij is onderwijzer en zet zich in voor beter onderwijs in de regio daar. Hij heeft mij gevraagd hem te helpen bij zijn project. Het draait natuurlijk allemaal om geld. Ik heb hem al direct gezegd dat hij wat dat betreft niets moet verwachten. Mijn geld is gewoon niet toereikend om overal voor in te zetten. Hij begreep dat. Maar ik kon hem helpen door mijn contact bij de FAFPA, de organisatie die de vrouwen van mijn tuinen gaat helpen met onderwijs en voorlichting. De FAFPA stuurde ons naar Mopti, waar een andere organisatie zit, die vergelijkbare projecten heeft in de omgeving van Mopti. Zij zagen een samenwerking wel zitten. Dat is dus mooi. Vanmorgen zijn we naar het Gouvernorat geweest, daar moet de Association Amie des Enfants eerst worden gelegaliseerd. Helaas, dat kost 30.000 Fcfa (45 Euro) en Almamy had natuurlijk geen cent te makken. Ik heb het vertrouwen dat hij mij dat geld binnenkort terugbetaalt.
Ik was nog niet koud thuis of Ina, de vrouw van Moussa, meldde zich. Of we konden praten. Ik vermoedde direct dat het om geld zou gaan, daar hoef je geen geen zesde zintuig voor te hebben. Maar er was meer. Ina vertelde dat ze het met mijn pleegzoon Moussa niet meer ziet zitten. Ik heb niet het hele verhaal echt goed begrepen, maar zij vertelde dat Moussa een jaar geleden in het geheim met een andere vrouw is getrouwd, zonder dat zelfs Ina daar iets vanaf wist. Ze beklaagde zich dat Moussa zich in het geheel niet meer met zijn familie bemoeit. Hij vertrekt 's-ochtends vroeg naar zijn winkel in Mopti. Hij komt pas laat thuis, is dodelijk vermoeid en is niet meer aanspreekbaar. Hij verheft zijn stem tegen de vijf kinderen als iets hem niet zint, hij is de chagrijn zelve en bemoeit zich bijna nergens mee. Hij brengt geen geld in het laatje, de winsten uit de zaak houdt hij zelf, het is Ina die met de minimale inkomsten van haar winkeltje de touwtjes aan elkaar knoopt. Moussa betaalt wel het vlees en de vis en de rekeningen voor licht en water, daarmee houdt het op. Ina heeft het nu helemaal gehad en is naar mij gekomen om hulp. Ze wil van hem af, ze zoekt een stukje grond om een eenvoudig huisje neer te zetten, desnoods van banco (leem). Van mij verwacht ze een lening, die ze waarschijnlijk nooit meer kan terugbetalen. Het gaat nu natuurlijk niet om 45 Euro, maar om een behoorlijk bedrag, vast wel een aantal miljoenen. Het stukje grond dat ze eerder goedkoop had gekocht is veel te ver weg, zonder voorzieningen kun je daar voorlopig niet wonen. Het is misschien een investering voor de verre toekomst.
Mijn vertrouwen in Moussa is ook danig geschonden. Vorig jaar heeft hij voor mij de grond gekocht, waar nu het huisje van Sékou staat met de tuin. Dat vond ik indertijd al vreselijk duur, met alles wat er daarna nog bij kwam kijken. Volgens Bakary klopte er helemaal niets van wat Moussa voor mij had bekokstoofd, ik ben bang dat hij gelijk had. Enig bewijs heb ik niet. Het was inderdaad een ingewikkelde geschiedenis, doordat de eigenaar dood was en de erfgenamen de papieren van het perceel kwijt waren. Er kwam heel wat papierwerk aan te pas om de zaak recht te zetten, dat wel. Maar de vijf miljoen (7500 Euro) die ik heb betaald was veel te veel.
Vrijdag
Ik ben laat vandaag, ik kon mijn bed niet uitkomen, ik zal het wel nodig hebben.
Het gaat mij erg aan het hart dat ik zo weinig hagedissen meer zie. De kippen, de kippen. Het is triest en ik weet niet of de kippen het mij waard zijn. Buiten het terrein zijn het de kinderen die jacht maken op elke hagedis die ze kunnen vinden, voor hun is het spel. Ze gooien met stenen of schieten met hun katapulten. Ze kennen geen mededogen. Met de konijnen zit het ook wel goed, er zijn nu zeven kleintjes bij.
Gisteren heb ik eindelijk weer eens met Baba dingen gedaan, veel had het niet om het lijf trouwens, we hebben geld gehaald van de bank. En we hebben Niafo betaald voor zijn werkzaamheden aan het huis van Dramane. Die zit overigens nog steeds in Spanje, soms denk ik wel eens dat dat niet klopt. Zijn voet schijnt goed te gaan, geen nieuwe ontstekingen, maar hij wacht nog steeds op een operatie aan zijn heup, daar heeft hij ook een ontsteking aan het bot. Hij gaat in Barcelona gewoon naar school, is zijn Frans verleerd en zelfs Bambara gaat hem niet meer zo makkelijk af. Hij spreekt nu vloeiend Spaans. Zijn huis hier in Sévaré vordert echter gestaag en wordt van alle luxe voorzien met een echte badkamer, een echt toilet en een douche. Maar zo langzamerhand kost het ook een paar centen. Gelukkig hoef ik dat niet de betalen en komt het geld van Alberto uit Barcelona. Maar komt hij ooit terug?
Er zijn volgens Sékou ook weer problemen met de buren. De kinderen komen tegenwoordig weer gewoon op straat en waarom ook niet!? Ze zouden voor de deur hebben gevoetbald, of dat verboden zou zijn! Het moet niet te gek worden. N'diaye, de overbuurman, heeft voor de zoveelste keer zijn gardien ontslagen, een prima jongen, hij zit altijd rustig voor de deur, ik zou denken dat hij zijn werk goed doet, daar is niets mis mee. Wat is er toch aan de hand met die familie?
Geen brood vandaag in de buurt, wel in Sévaré vermoed ik, maar ze zeggen hier dat het brood steeds duurder wordt, ik heb daar nog niets van gemerkt, maar engros zou dat kunnen. En dan wordt de winstmarge steeds minder. Per brood was dat toch al niet veel vermoed ik, ik schat een 5 of 10 francs (minder dan één of twee euro cent).
Ik heb nog steeds een probleem met de kinderen. Vorige week miste ik een groot stuk van mijn brood, sindsdien laat ik dat niet meer slingeren en berg het op in de keukenkast. Gisteren constateerde ik dat ze gebraden vlees uit de koelkast hebben genomen. Het moet gebeurd zijn terwijl ik met Baba op stap was en ik ze met de televisie had achtergelaten. Ik durf het Sékou niet te vertellen om twee redenen, de eerste is dat ik bang ben dat hij een van zijn kinderen dood slaat en de andere is dat ik hem de intense teleurstelling wil besparen. Ik ga het in elk geval anders organiseren. Als ik er niet ben mogen ze niet meer in huis, misschien dat ik ook de keukendeur dicht ga doen, nu staat die nog gewoon open, misschien moet ik de deur wel op slot gaan doen. Als ik in de computerkamer bezig ben merk ik niet wat ze in de keuken doen, het is dus niet alleen het pakken van een fles koud water. Al met al blijven het schatten van kinderen, ik moet ze tegen zichzelf beschermen.
Vanmorgen heb ik een tweede gesprek gehad met Ina. Wat moet ik er verder van zeggen. Dat ik haar heb duidelijk gemaakt dat ik haar financieel onmogelijk kan helpen. Ze wil een stukje grond kopen en daar dus een simpel huisje neerzetten. Als je vluchtig rekent, kost dat minimaal 10.000 Euro. Daar is echt geen sprake van. Ze heeft zich er schoorvoetend bij neergelegd, dat wel. Wat ze nu verder kan doen weet ze niet. Ze vertelde dat Moussa de vrouw waarmee hij vorig jaar mei was getrouwd al lang weer aan de kant had gezet. Maar inmiddels heeft hij andere vriendinnen en met Ina komt de conversatie niet verder dan bonjour en bonsoir. Hij laat zich 's-avonds zijn eten voorzetten, daarna zet hij zich mokkend voor de buis. Ina heeft het dus helemaal gehad, maar weet geen oplossing. Baba vertelde mij gisteren dat scheiden in Mali niet eens is toegestaan. De vrouw blijft met handen en voeten aan haar echtgenoot gebonden, het enige wat ze kan doen is weggaan en een ander leven zoeken. Eventueel kan familie een goed woord doen en proberen tot een vergelijk te komen.
Bakary is gisteravond teruggekomen uit Djiguibombo. Ze hebben nog altijd geen oplossing voor de overlevende broer, die aan handen en voeten is vastgebonden opgesloten in een hutje. Het moet een mens-onterende toestand zijn. Bakary had het over een man in Somadougou die zich over geestelijk gestoorden ontfemt en onderdak geeft. Zaterdag gaat hij weer terug. Zelf heeft hij een zware tijd achter de rug en het is nog niet voorbij. De broer beweert ter verdediging dat ze iets door zijn couscous hebben gedaan, waardoor hij tot zijn trieste daad is gekomen, maar niemand die daar oren naar heeft.
Inmiddels zijn twee couchsurfers Tommy en Mareike gearriveerd, op de fiets. Twee aardige jonge mensen, die direkt de handen uit de mouwen steken. Hun reis zit er bijna op, ze zijn druk bezig een terugvlucht te vinden vanuit Ouagadougou.
En vanavond La nuit au Musée, een film waar het hele museum 's-nachts tot leven komt. Een dikke en dunne vooraf. Mijn bezoekers zij zoals gewoonlijk onder de indruk.
Zondag 22 juni.
Geen film gisteravond maar een verloren voetbalwedstrijd. Ik had liever gezien dat het anders was gelopen, maar als ik eerlijk mag zijn heeft Nederland al het hele toernooi matig gespeeld en is door een gigantische dosis geluk zover gekomen. Als je terugkijkt naar de wedstrijd tegen Frankrijk, dan is mijn indruk dat de Fransen eindeloos veel kansen hebben laten liggen en Oranje de weinige kansen die het kreeg heeft benut. De conditie was tegen de Fransen al beneden de maat, tegen het eind kwamen ze niet meer vooruit en werd het team ver in de verdediging gedrongen. Nu tegen de Russen werd het werkelijke niveau nog duidelijker. Zeker, het is geen slechte ploeg, maar voor de echte top komen ze een tandje te kort. Oranje werd door blind opportunisme in de favorietenrol geschoven, het oranjelegioen had de oogkleppen voor. Maar jammer blijft het, dat wel.