Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 106 van 8 februari 2009.
U kunt zich aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl
Waarin Arona na bijna twee jaar opduikt
en
Waarin Igor niet wordt gewaardeerd
Woensdag 4 februari 2009
Goed en minder goed nieuws.
Om te beginnen is Arona teruggekeerd. Zo'n twee jaar geleden maakte hij deel uit van mijn dagelijks leven, om plotseling te verdwijnen, nadat mijn overbuurman hem had ontslagen. De redenen waren nogal onduidelijk, zijn vrouw kon niet met hem overweg en beschuldigde zij hem valselijk. Misschien was er meer aan de hand, toch is de verhouding tussen buurman N'Diaye en Arona altijd goed gebleven. Maar N'Diaye kon in elk geval niet zomaar zijn vrouw afvallen ten gunste van een eenvoudige gardien.
Ik had altijd een heel goed contact met Arona. Hij zat altijd voor de deur met zijn telefooncabine en hij was een soort spin rond wie iedereen zich verzamelde. Vooral 's-avonds was het een gezellige boel, terwijl hij eindeloos bezig was met de theeceremonie. Er kwamen veel mensen langs en er werd heel wat afgekletst. Er werd veel gelachen. Men had mij al meteen gepromoveerd tot Président de la République, of op zijn minst tot burgemeester van de zone Chateaux in Sévaré. In de omgang werd ik echter altijd aangesproken met Président. Arona had het geschopt tot Premier Ministre en Sékou tot balayeur (schoonmaker, veger). Die was daar niet zo mee ingenomen, maar er werd altijd gekscherend over gepraat.
In elk geval is Arona ik denk ergens in mei 2007 tamelijk plotseling naar Kayes in het westen van Mali vertrokken, ver weg. Het was mij niet duidelijk waarom, het moet voor hem een vlucht zijn geweest, weg van nare herinneringen aan wat was gebeurd rond zijn werk. Het was ook een emotioneel afscheid, toen ik hem in Sévaré op de bus zette. We hielden al die tijd contact, hij belde mij regelmatig, alsof hij mij niet wilde verliezen, hij had in mij toch een soort houvast gevonden. Hij had het daar in Kayes kennelijk ook niet gemakkelijk. Soms gingen maanden voorbij, dat ik niets hoorde. Hij werkte in Kayes voor een commercant en was vaak wekenlang en brousse. Zijn verdiensten waren minimaal en hij werd slecht behandeld ook. Hij heeft zelfs een aantal dagen vast gezeten, door geldgebrek kon hij de inklaringskosten voor een vrachtje graan bij een douanecontrole niet betalen. Nu vertelde hij, dat hij via Mauretanië heeft geprobeerd naar de Canarische eilanden te reizen, om zo het fort Europa te slechten. Ik laat maar in het midden of het goed is of niet, dat hem dat niet is gelukt. Hij heeft het in elk geval geprobeerd in de hoop op een beter leven. Hij is nu na een driedaagse reis terug, maar heeft nog geen werk. Dat blijft een probleem. Ik pijnig mijn hersenen om iets voor hem te vinden, ik zou hem wel iets willen bieden, maar ik weet niet wat, ik aarzel als ik denk aan extra maandelijks terugkerende verplichtingen. Het geld gaat al hard genoeg.
Minder goed nieuws betreft mijn nieuwe computer. Het heeft maar tien dagen geduurd om een nieuwe videokaart opgestuurd te krijgen vanuit Nederland, dat wel, maar het was helaas kennelijk niet de oorzaak dat de computer het niet doet. Ik denk het apparaat in juni mee naar Nederland mee te nemen en hem voor de garantie te laten gaan. Ik kan hem in de auto dan gemakkelijk weer mee naar hier nemen. Als ik had geweten dat de computer dwars door de Sahara zou worden meegenomen, had ik hem niet meegegeven. Die route is nauwelijks begaanbaar, de weg langs de kust is glad als een biljardlaken.
Dinsdag heb ik een bezoek gebracht aan het riante terrein dat Yvonne heeft gekocht. Het is 1 hectare groot en er staat al een huisje op, dat reeds van enkele gemakken is voorzien. Maar er moet wel iets worden geregeld met water want een badkamer zonder water is als een kip zonder kop. Maar er zijn goede mogelijkheden te bedenken. En er is geen stroom, dus ook daar moet iets op gevonden worden. Een romantische en idyllische plek is het zeker.
Er moet echter veel gebeuren. Yvonne wil daar met haar (medicinale) tuinen beginnen voor de bewoners van Dialango, het door haar geadopteerde dorp van de Bella. Niet een gemakkelijke plek om te gaan wonen, maar Yvonne zal er hopelijk wat van maken.
Sékou stelde gisteren voor dat ik een konijn zou serveren ter ere van de komst van Arona. Dus heeft hij een konijn geslacht en we hebben dat met zijn drieën gisteren in mijn buitenkamer zitten eten. Voor het eerst eigenlijk, dat ik Sékou zo aan tafel had, het was best gezellig.
Bij de Sanogo's is het proces van rouw nog niet afgelopen. Nog elke dag komen drommen mensen langs om te condoleren. Ik denk dat Founé daar blij mee is, het is opmerkelijk hoeveel mensen elkaar toch kennen en hoe ze elkaar ondersteunen in goede en slechte tijden. Hoe vaak hoor ik bijvoorbeeld niet, dat Sékou op bezoek gaat bij mensen in Sévaré, bij een mariage, bij een baptême of bij een décès.
Het is nu woensdag 7 uur. Ik kreeg net een telefoontje dat er min of meer onverwacht vanavond nog een couchsurfer langs komt. In mijn computerkamer zie ik nu dat het 30 graden is, het wordt warmer. Voor mij mag het zo blijven, maar dat zal ijdele hoop blijken.
Vanmiddag toch weer een leuke verassing. Als ik naar Sangubaka ga, is het meestal voor een vergadering en zijn Baba en ik na afloop snel weg. Vandaag echter leidde ik twee landgenoten rond door de tuin en zij vroegen of zij ook het dorp zelf konden bezoeken. En tot mijn verassing was daar een heel mooie moskee en waren er diverse mannen bezig met hun weefgetouwen. Zij maken daar de prachtig gekleurde Peulh-dekens. Ik heb weer een paar leuke foto's voor de nieuwsbrief.
En inderdaad, om acht uur haal ik Gabor uit Sévaré, een uiterst praatgrage Hongaar, hij kletst me de oren van mijn hoofd. Leuk is dat hij een aantal films bij zich had, jammer alleen dat ze niet in het Frans zijn. Ik heb er een paar overgenomen, maar meer om hem een plezier te doen en om ervan af te zijn. Weggooien kan altijd nog. Hij heeft meegedaan met de autoralley Boedapest-Bamako, een soort alternatieve Paris-Dakar. Ik weet niet wat ik daarvan moet denken, ik vergeet trouwens hem er naar te vragen. Donderdag om zeven uur gaat hij er alweer vandoor, op naar Tombouctou. Kort maar krachtig.
Vrijdag 6 februari.
Als ik vanmorgen de Sanogo's een goedemorgen wens, zit Binti, Sékou spreekt het uit als Bietie, met een pijnlijk gezicht voor zich uit te staren. Om haar hoofd een witte doek met een grote knoop, zoals het hoort bij iemand die kiespijn heeft. Bij navraag in het ziekenhuis, blijkt de tandarts pas vanmiddag te komen, dus ik help haar met een paracetamol. Het valt mij ook op hoe haar zoontje Oumar zich door het leven moet slepen met een gigantische navelbreuk. Ik weet eigenlijk niet of dat wegtrekt als het kind ouder wordt. Zouden ze dat hun hele leven meezeulen? Zou het soms ook nog groeien met de leeftijd? Ik zal Christian eens vragen.
Ik had vanmorgen Baba aan de telefoon, die mij voorstelde met Founé en Sékou te gaan praten over geboorteregeling. Natuurlijk denk ik dat het goed is dat ze niet ongelimiteerd kinderen bijmaken. De tijd dat een vrouw hier gemakkelijk tot meer dan tien kinderen baarde is wat mij betreft voorbij. Sékou heeft tenslotte zeven kinderen, die trouwens niet allemaal van Founé zijn. Zijn eerste vrouw moet na de geboorte van Dako in 1999 zijn overleden. Met haar had hij al Pobanne en Kalife, deze wonen niet bij mij maar bij grand-frère Maman in Sévaré zelf.
Daco, Douba en Adama, voor:
Austin en Pauli
Vier Sanogo's zijn van Founé: Douba (Doumba), Adama, Paul (Bakary) en Austin (Sidi). Hun leeftijden zijn niet helder, Austin is van januari 2006, dat is duidelijk. Volgens de geboorte-aktes is Adama uit 1998 de oudste en Douba nummer twee uit 1999, maar dat bestaat niet. Er zit zeker twee jaar tussen die twee en Douba is vast en zeker de oudste. Dan is het verder natuurlijk ook vreemd dat Douba van 20 juni 1999 is en Daco van 12 februari 1999, al hebben ze dan niet dezelfde moeder. Al met al hebben Sékou en Founé vier kinderen en is het nu drie keer misgegaan. Hun jongste kind Austin is van 8 januari 2006. Op zich was een volgend kind na drie jaar nog niet zo onredelijk. En na al die zoons zouden ze zo graag nog een meisje hebben! We moeten nog maar even goed nadenken aleer te gaan praten over geboorteregeling, planification familial.
Zondag 8 februari.
Ik ben al om half zeven opgestaan, de radio doet het niet, dat betekent dus dat ook het internet het niet doet, het is het hele weekend al hommeles met het internet. Dan even wel, dan een hele tijd weer niet. En het is zo moeilijk te determineren waar het probleem nu ligt. Voorlopig denk ik maar dat Orange de boosdoener is. "100% Uptime" is in Mali een onbekend begrip. Het is trouwens vaker mis, speciaal in de weekends, ook vreemd. Zouden ze aan het werk zijn? Ik kan het mij niet voorstellen.
Vrijdagavond de film "A knights tale", volgens de www.imdb.com geen beste film, maar hij was best onderhoudend en er werd gelachen, volle bak. Nee dan zaterdag, ik vertoonde de animatiefilm Igor, een naar mijn idee schitterende film, misschien aan de moeilijke kant qua verhaal, fantastische graphics, niet veel mis mee.
Het publiek dacht daar om onbegrijpelijke redenen anders over, al in het begin stroomden de eerste mensen weg, aan het einde was zeker een derde naar huis. Dat is jammer, het voelt niet prettig als je ziet dat mensen teleurgesteld zijn. En ik heb nog zoveel van die prachtige animaties op de plank, zoals Don Xote (Don Quichot) en de film Bolt. Die bewaar ik dan maar voor later.
Het is nu negen uur, er is nog steeds geen internet. Misschien dat mijn nieuwsbrief met grote vertraging gaat verschijnen.