Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 122 van 31 mei 2009.
U kunt zich aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl
Waarin een vrouw voor 1500 euro
en
Waarin de compressor nog altijd zo zijn problemen heeft
Maandag 25 mei 2009
Het is vandaag Le jour de l'Afrique, dag van de Afrikaanse solidariteit, wat dat voor vandaag inhoudt weet ik niet. Alles is dicht en de Sanogo's hoeven niet naar school.
Zondag ben ik met Tash naar Sangubaka geweest en daarna hebben we de zondagse markt van Somadougou bezocht .
Tash was er niet weg te krijgen, ze vond het de mooiste markt van haar reis tot nu toe.
Ikzelf vind het ook altijd een genot om rond te lopen. Ik had de grootste moeite om een aanbod af te slaan van een Peuhl voor zijn wonderschone dochter voor slechts 1 miljoen CFA (1500 euro). Hij zou toch raar staan te kijken als ik volgende week met een pakketje bankbiljetten zou komen opdagen. Ik had op zijn minst een foto van haar kunnen maken, maar dat heb ik niet gedaan.
Wat zijn er qua couchsurfers toch een verschillende mensen. Met Tash heb ik niet de problemen, zoals ik die met Sylvain had. Ze is helaas geen kookster, maar ze is echt een aardige meid en bereid de handen uit de mouwen te steken. Voor mij had ze nog niet weg gehoeven, al komt het mij qua tijd wel goed uit.
Omdat de film vrijdag bruusk werd afgebroken door het stof, heb ik vanavond een extra film vertoond. Mijn publiek is niet afgenokt, maar de film High School Music 1 was het vertonen niet waard.
En maandag heb ik financiële zaken geregeld, allerlei dingen die ik voor mijn vertrek naar Nederland moet hebben gedaan. Niangaly moet geld hebben om het graven van de put in Sarédera te laten doorgaan, ook als ik er niet ben.
Het is woensdagavond. Ik moet terug naar dinsdag.
Het is een rampdag en ik ben van de kaart. Bakary is met Yahebin naar het ziekenhuis Gabriël Touré gegaan voor een consult voor haar hand, die haaks op haar arm staat na alle mislukte interventies van al dan niet traditionele medicijnmannen. En oh jee, men heeft niet de deskundigheid om er iets aan te doen. Het zou een zeer delikate operatie zijn. Ik heb wel eerder gehoord dat het verlengen van pezen geen eenvoudige zaak is. We kunnen wachten tot een chirurg uit Frankrijk misschien kan helpen. Het zou op zijn vroegst oktober worden. In mijn opinie is haast geboden, we moeten niet wachten. Ik stel Bakary voor naar de beste kliniek in Bamako te gaan: "La Clinique Pasteur", op Europese grondslag. Bakary voelt er niet voor, de prijs van een dag ziekenhuis ligt rond de 75 euro. Hij heeft een dokter gevonden, die misschien wel iets kan doen, maar ik heb daar geen vertrouwen in. Bakary heeft al teveel fout gedaan met het meisje. In elk geval heeft hij zaterdag een afspraak met de dokter. Woensdag bel ik weer met hem en smeek hem echt naar de Clinique Pasteur te gaan, koste wat het kost. Die hand is een ramp voor het meisje. Zoals het er nu uitziet zal zij geen normaal leven tegemoet zien. Ik vermoed dat zij in het huwelijk aan de zijlijn blijft staan en een huwelijk is hier toch echt van levensbelang. Zij zal elke toekomst moeten ontberen. Ze kan in het huishouden bijna niets meer doen, wat hier normaal is voor een vrouw. Ze mist ten enenmale het gebruik van haar linkerhand. Gelukkig belooft Bakary donderdag toch naar de Pasteur kliniek te gaan. Hij ziet ook wel in hoe belangrijk een operatie voor haar zal zijn, maar hij ziet huizenhoog op tegen de kosten. Ik wil haar echter tegen elke prijs verder helpen. Ik zou haar het liefste meenemen naar Nederland, maar dat is op deze korte termijn onmogelijk. Verder is er de handicap, dat ze geen woord Frans spreekt, uitsluitend Dogon en een beetje Bambara, waardoor communicatie in Nederland erg stroef zou verlopen.
Vanmorgen (dinsdag) meldt Sékou dat er iemand op de stoep staat die mij wil spreken. Als ik naar buiten loop staat daar een man van een jaar of 35. Zijn naam is Ousmane Touré. Geen type die opvalt. Hij valt met de deur in huis. Hij heeft geld nodig. Er volgt een ingewikkeld verhaal en hij dreigt dat de gendarmerie hem in de gevangenis zou stoppen als hij vandaag niet met geld over de brug zou komen. We hebben een vrij lang gesprek over de situatie. Hij heeft niet te eten, niet voor hemzelf en niet voor zijn vrouw en hun acht kinderen. Ik stuur hem op een gegeven moment weg, ik moet er over nadenken. Ik praat met Sékou, die hem wel schijnt te kennen en ik bel Baba voor advies. De laatste wil wel met hem gaan praten en een paar uur later staat hij al op de stoep. Het begint nu duidelijk te worden. Zijn vrouw is een lening aangegaan in de vorm van een micro-krediet. Maar in plaats van het geld zijn werk te laten doen hebben ze er alles doorheen gejaagd. Hij vertelt dat hij een winkeltje heeft en dat hij geld nodig heeft om een voorraadje te kunnen aanleggen. Daar kan hij geld genereren om de schulden terug te betalen, zoals hij beweert. We komen overeen dat ik hem 100.000 cfa leen en dat hij dat in oktober en november terugbetaalt. Het gaat om 150 euro. Ik heb niet het idee dat ik ooit een cent zal terugzien. Hij kan met die paar centen nooit een bedrag genereren waarmee hij mij en het micro-krediet kan terugbetalen en daarbij ook nog kan leven. Ik heb hem wel voorlopig van het gevang gevrijwaard.
Later op de dag haal ik Baba en Gouro uit Mopti voor een vergadering in Sangubaka. We hebben verteld over mijn vertrek naar Nederland, we hebben informatie gekregen over de hoeveelheid geld in de kas en nog wat kleinigheden. Het duurde niet meer dan een half uurtje.
Wat ik niet had verwacht was de rol van Gouro. Gouro staat op de nominatie om Baba te vervangen, althans Baba stelt voor om in een soort equipe te werken, waarbij we taken kunnen delegeren, zodat Baba meer tijd zal hebben voor andere dingen. Het was dan ook Gouro, die het woord voerde tijdens de vergaderingen en geloof me of niet, hij deed dat opmerkelijk genoeg met bijna evenveel flair en gemak als ik van Baba gewend ben. Dat geeft veel hoop voor de toekomst!
Donderdagmorgen komt Ousmane terug om het geld te halen en hij is natuurlijk opgetogen. Niet veel later stap ik in de auto met een andere Ousmane om dieselolie voor de compressor naar Sarédera te brengen. De laatste avonden dreigde steeds de regen, maar het bleef bij onweer en bliksem. Bij Fatoma echter, was een hele wolk leeggelopen. Net daar is de weg slecht, omdat ze het asfalt aan het vernieuwen zijn. Alles was ondergelopen en ik moest mijn weg zoeken door modder, kuilen en plassen. Bizar, driehonderd meter verder is alles weer kurkdroog. Aangekomen in Sarédera blijk ik een lekke band te hebben, het is iedere keer hetzelfde wiel, de buitenband heeft zijn beste tijd gehad.
Het had in Sarédera flink gestormd en bij controle van de compressor bleek dat die flink onder het zand zat. Maar met een compressor heb je ook lucht, dus is het een fluitje van een cent om het motorcompartiment schoon te spuiten. We starten de motor en Ousmane begint met spuiten, binnen no time is het zand verdwenen, maar ik constateer ook, dat er niet alleen lucht uit de slang komt, maar ook een stevige wolk olie. We stoppen subiet de motor en ik probeer Niangaly te bellen om te vragen wat te doen, maar de verbinding is te slecht, we kunnen niet communiceren. Ik besluit terug te rijden, dan kunnen we later met Boubakar de mecanicien terug gaan om te kijken wat er aan de hand is. Dus spreken we af om rond drieën terug te gaan, ik moet wel eerst mijn band laten plakken. Niangaly verwijst mij daarvoor naar zijn grand-frère, een klein tentje langs de kant van de weg vlakbij het vliegveld. Het is een openbaring om de man aan het werk te zien. De band ligt eraf voordat ik het weet, de vorige bandenplakker had al het geweld van de wereld nodig, terwijl deze man de band er vlotjes afwipt. En ook de montage van de nieuwe band liep uitermate soepel, geen geweld van zware hamers, die de band teisteren, binnen een half uur was de klus geklaard. Samen met Niangaly en de mecanicien rijden we weer terug naar Sarédera. De olie-scheider wordt opengeschroefd en de mecanicien constateert dat het binnenwerk op zijn minst vervuild is, waarschijnlijk omdat hij in Nederland lang had stilgestaan. We besluiten de compressor mee terug te nemen naar de garage in Sévaré om alles grondig te reinigen. In het slechtste geval moet de separateur worden vervangen. Dat zou jammer zijn, want dat is een duur onderdeel, ze schatten hem op 750 euro en hij moet uit Bamako komen. Het zit niet mee.
Terwijl Christian tegen het donker zijn mail komt checken komt Founé binnen om te praten. Tot mijn grote schrik wordt het duidelijk dat het niet goed gaat tussen Founé en Sékou. Het verhaal, dat de vis in de saus niet gaar was en dat Founé verzuimd had ontbijt te maken voor Sékou is natuurlijk maar een randje van iets dat veel dieper zit. Ik begreep ook dat Sékou zou vinden dat zij niet hard genoeg zou werken, maar misschien heeft hij voor Malinese begrippen gelijk, ik kan mij dat echter nauwelijks niet voorstellen vanuit mijn Westerse achtergrond. En dat tien dagen voor mijn vertrek.... Na het eten kwam Christian terug om te bemiddelen bij de huwelijksproblemen. We speken eerst met Sékou. Het meeste van wat er boven tafel komt ontgaat mij volledig, alles gaat in het Bambara. Hij beklaagt zich erover, dat als hij Founé iets vraagt zij een uurlang door blijft praten, wat Sékou niet zint, voor hem zou gelden "opdracht is opdracht". Ook dat zal niet de werkelijke reden zijn. Op een gegeven moment begint hij te huilen. Christian praat verder en probeert hem te kalmeren, ik probeer hem duidelijk te maken hoezeer ik van allemaal ben gaan houden. Als later Founé erbij komt probeer ik ze duidelijk te maken dat ze moeten waarderen wat het leven geeft en wat het ze heeft gebracht. Dat een dip in elk huwelijk voorkomt. Maar het is voornamelijk Christian die het woord doet. Tijdens het gesprek viel ook de stroom uit. En als de ventilators uitvallen wordt het direkt in huis ook nog erg warm. Na een uur gaat Christian naar huis en is de vrede getekend, overtuigend is het niet. Sékou gebruikte tot twee keer toe het woord "partir" (vertrekken). Tot nu toe had ik niet de kans om Christian te vragen wat hij daarmee bedoelde. Ik zal dat later proberen uit te vinden. De avond brengt echter veel onzekerheid, ik moet een mogelijkheid vinden om in contact te blijven als ik in Nederland ben.
Vrijdag 29 mei 2009.
Founé is uiterlijk opgewekt zoals elke morgen als ik haar goedemorgen wens. Ze is al druk bezig de hele binnenplaats te vegen, ze heeft het ontbijt al gemaakt en weet ik veel meer. Voor haar begint de dag om zes uur, ikzelf kom meestal een uur later uit mijn bed en heb een duidelijk lager werktempo dan zij. De kinderen zijn vrolijk en blij als altijd, Sékou komt me tegemoet met een gezicht dat op onweer staat. Er rest mij op het moment alleen om hem een "bonne journée" te wensen.
Goed nieuws over de compressor. Boubakar heeft het filtre du séparteur schoongemaakt en er spuit geen olie meer uit de slang. Het kostbare filter hoeft niet meteen te worden vervangen. Om tien uur rijd ik met voorman Ousmane en compressor terug naar Sarédera. Twee Sanogootje achterin, die zijn blij met elk autoritje.
De dag wordt besloten met de film Les aventures de Jack Burton dans les griffes du Mandarin, veel geweld, weinig bloed, dus beter kan het niet voor hier.
Er is een klein lichtpuntje uit Bamako. Bakary heeft contact gelegd met de beste Malinese arts en heeft een afspraak voor maandag. Het is dezelfde arts die ook Amatigue een paar jaar geleden heeft geholpen bij zijn gecompliceerde beenbreuk!
Zondag 31 mei, eerste pinksterdag
Het is buiten 32 graden en dat voelt lekker fris aan. Hier binnen is het op de grens van prettig: 35 graden. Wat drie graden niet kunnen uitmaken. Gisteravond toen ik ging slapen was het in de slaapkamer precies 37 graden. Ook die twee graden maken behoorlijk wat uit.
Zaterdag was een buitengewoon drukke dag. We hadden in Sarédera een vergadering gepland. Dus ik haal Gouro en Baba op uit Mopti en Niangaly uit Sévaré en we rijden naar Sarédera.
Deze vergadering voert Baba nog voornamelijk het woord. Niet iedereen is er trouwens, een groep vrouwen is in een ander dorp aan het werk, op zich maakt dat niet zoveel uit.
Het ging er voornamelijk om dat we ze een beetje moed konden inspreken, dat we verder gaan met de klus en dat we ze niet in de steek laten. Baba vertelde over de problemen met de compressor en over mijn aanstaande bezoek aan Nederland. Iedereen is echter nog steeds vol goede moed. Ik vond het opmerkelijk dat ze de indruk hadden dat het voor mij allemaal zo vermoeiend zou zijn. Ze hebben daar wel een beetje gelijk in, het valt bij deze hoge temperaturen allemaal niet echt mee. Opmerkelijk ook dat de vrouwen speciale dank uitten aan mijn zus en zwager, Saskia en Peter, en aan JanJoost en Anetty, die daar anderhalf jaar geleden een vergadering bijwoonden! Na de bijeenkomst, die niet langer dan een half uurtje duurde, liepen we weer terug naar de put, zoals gewoonlijk in Sarédera achtervolgd door alle vrouwen die niet ophielden met applaudiseren en het uitroepen van "Williams merci".
Vanuit het dorp hadden we de compressor zachtjes horen brommen, een goed geluid, er wordt gewerkt en dat betekent hoop. We moeten ooit bij water komen! Wat zou het niet geweldig zijn, als er na de volgende explosie opeens een enorme straal water opbruist. Dat kan elk moment gebeuren, je weet niet wanneer.
Maar er is toch weer een probleem. De compressor doet het wel, maar hij loopt toch weer warm. De temperatuur loopt op tot boven de 100 graden en dat is te veel. Het openzetten van de kap geeft enige verlichting. Volgens mij is het net als vorige week, er zit te weinig olie in voor de koeling. Helaas is in Sarédera alle olie weer op, Boubakar had alle bidons meegenomen en ze opgebruikt. Dat betekent een tweede rit. Tegelijk blijkt het slinternieuwe hijstouw middenin aan enorme slijtage onderhevig te zijn en het is niet meer bruikbaar. Er worden tenslotte mensen mee naar boven en naar beneden gehesen. Ik moet er niet aan denken als er iemand naar beneden zou vallen. Dat touw moet dus vervangen worden.
We rijden weer terug naar Sévaré en naar Mopti, we kopen nieuwe olie en we kopen een nog zwaarder touw. Ik zet Baba en Gouro af bij hun huizen en we rijden terug naar Sévaré. Ik eet snel een kwart broodje, doe een dutje van een half uur en dan is het alweer tijd om terug te gaan naar Sarédara. We vullen een litertje bij en keren terug naar Sévaré. Het is al over vieren en ik had een afspraak met la grandmère van Dramane om foto's te maken van haar en de familie om die aan Dramane te kunnen geven. Op de terugweg naar Mali wil ik hem in de buurt van Barcelona opzoeken. Door een paar misverstanden liep de sessie behoorlijk uit. Mouktar was er niet, maar die kwam later nog bij mij thuis, een beetje katerig was dat ik hem 10 euro heb gegeven om een bal te kopen voor het voetbalelftal "L'Équipe de Dramane". Het goede idee won het van mijn portemonnee. Die is vandaag een stuk lichter geworden.
De dag werd besloten met een andere aktie-film: Prince Vaillant, ik heb er niet veel van gezien, ik viel om van vermoeidheid.
Vandaag zondag, het wordt nu serieus, ik heb al wel dingen voorbereid, maar ik heb nog veel te doen. Het is niet zeker dat ik volgende week nog met een nieuwsbrief kom, wie weet een korte.
Deze hier doet niets om zijn mannelijke trots te verbergen, mei is hun maand.
