Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 129 van 20 september 2009.

U kunt zich aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl

Waarin het overlijden van Karabas
en
Waarin je er aan gewend raakt

Maandag 14 september 2009
Emily, de Amerikaanse couchsurfster is vanmorgen vroeg vertrokken naar Djenné en komt vanavond weer terug, evenals Jörg, die gisteren belde dat hij vanavond terug zou komen vanuit Timbouktou.
Ik heb mij gisteren ongeveer de hele dag bezig gehouden met een nieuwe installatie van de server van de Cyber van Bakary, hoop werk, maar ik geloof dat hij het goed doet. Gisteravond werd ik gebeld door Alberto, de auto, beladen met een veertigtal computers, staat bij de Malinese grens en heeft een probleem om verder te gaan. Het is altijd hetzelfde liedje. De tweedehands pc's zijn bestemd voor twee of drie scholen hier en het zou gek zijn als er invoerrechten voor moesten worden betaald. Ik had redelijk officiële papieren geregeld, maar misschien is het toch niet genoeg. Nog maar even afwachten. Als de apparaten straks aankomen krijg ik veel werk, er zijn ook nog een groot aantal andere computers onderweg voor de Ecôle Technique, dat betekent nog meer werk. Verder heb ik het druk met Sarédera.
Het is twaalf uur, ik kom net terug uit Mopti met alweer een defecte computer van Bakary.
Sékou komt naar mij toe en vertelt mij dat het zoontje van Bébé in Kouona is overleden, het jongetje dat ik vorige week nog fotografeerde op de schoot van de moeder van Founé. En Bébé woont tijdelijk bij de Sanogo's, ver weg van haar Karabas! Ze weet het nog niet. Na het eten zal Sékou het aan Founé vertellen, die dan op haar beurt Bébé moet inlichten. Wat een verschrikkelijk nieuws. Niets wees er vorige week op dat er iets ernstigs aan de hand was. Ze hadden het erover dat hij niet goed kon lopen en dat hij daarvoor medicijnen had gekregen. Ik heb daar nog 5000 cfa gegeven voor nieuwe vitaminetabletten.

de moeder van Founé met het nauwelijks een week later overleden zoontje Karabas, van Bébé

Dinsdag 15 september
Ablo belt mij op dat de werkzaamheden in Sarédera gereed zijn en vraagt of ik hem kan ophalen. Ik moet eerst naar de bank. Toen ik vanmorgen langs de bakker moest, haalde ik ook meteen een ticket voor de bank. Er zijn zeventig mensen voor mij en als ik anderhalf uur later terug kom moet ik nog steeds een half uur wachten voor de 15 mensen die voor mij zijn. Het is rampzalig op het moment. Het is elke dag waanzinnig druk, het heeft iets met de ramadan te maken.

Ablo smeert er nog wat anti-roest op, de metselaar staat te kijken

Daarna rijd ik met de bus door naar Sarédera om Ablo met zijn metselaar en alle spullen op te halen.

een van de kromme hoekpalen, ze worden vervangen door sterkere

Ik ben tamelijk ontevreden met het nieuwe hekwerk. Het ziet er niet uit, en ik heb het idee dat het niet veel dieven zal weerhouden om een paneeltje mee te nemen. Ablo zelf is trouwens ook niet tevreden. We rijden terug naar Sévaré waar ik mij bezin over het vervolg.
Op het moment dat ik met Emily naar Mopti wil rijden, om mij te beklagen over de afsluiter in de toilet, zie ik donkere wolken naderbij komen. Ik besluit terug te rijden om de ramen dicht te doen. Weer op weg breekt een zware storm los met enorm veel stof en zand dat over de weg scheert.

een jongetje brengt in de haast de "benzinepomp" in veiligheid

Het is altijd een indrukwekkende ervaring zo vanuit de auto. In Mopti regent het lichtjes.

een mix van stof en regen; een bromfiets zoekt ijlings een goed heenkomen,
terwijl de schapen wachten op betere tijden

Woensdag trommel ik Emily uit haar bed. Als ze naar de Dogon wil, moet ze vroeg weg, anders is de taxi naar Bandiagara vertrokken en er gaat nu eenmaal niet elke 10 minuten een andere. Op de cour zit de hele familie op mij te wachten. Ik had gisteravond gezegd, dat ik MISSCHIEN naar Bamako zou rijden om de vijftig computers op te halen. Maar Kuma, de chauffeur had al geregeld dat ze met een vrachtwagen naar Sévaré zouden meekomen. Dus die rit ging niet door. Maar Yacou had het woordje "misschien" niet gehoord, dus hij was in volle verwachting dat hij mee kon rijden. Ik heb hem naar de bus gebracht en zijn kaartje ruim betaald.
Dan laat ik de smid Cissé de foto's zien die ik in Sarédera heb gemaakt van het hekwerk. We rijden samen met Ablo terug naar het dorp om te bespreken hoe het beter kan. Ze gaan het oplossen en natuurlijk moet de portemonnee weer open. De prijs is schappelijk.

Donderdag
Elke ochtend begroet ik uitgebreid de Sanogo's, bonjour, comment ça va, ça va bien, bien dormi, la santé, bonne journée. Het is een dagelijks ritueel, het wordt zeer op prijs gesteld, sterker nog, het is een verplicht ritueel. Elke ochtend kijk ik naar het gezicht van Bébé. Zij lacht mij nog altijd vriendelijk toe en vraagt ook hoe ik heb geslapen. Ze is nog steeds niet op de hoogte welk een vreselijk lot haar heeft getroffen. Het weerhoudt mij ervan om haar gemeend vriendelijk te begroeten. 's-Avonds doet ze nog vrolijk mee met kaarten en niets wijst op het nieuws dat moet komen. Sékou heeft bedacht dat het beter is om het vreselijke bericht nog even voor zich te houden.
De computers zijn nog niet gearriveerd. Dat gaf mij de tijd om het schoolgeld te betalen voor de Sanogo's en voor Djeneba, het dochtertje van Modibo Karambé, op jonge leeftijd geveld door de polio en die met flair rond hupt met een grote houten kruk. Djeneba is zo'n schattig meisje, ik gun haar graag een betere opleiding, ik gun het iedereeen natuurlijk, maar ja...
Dan komt ook de vrouw langs die maar geen kinderen krijgt. Ze is in de kliniek geweest van dr Kama Konaté, ze moet terugkomen voor een echo en haar man voor een spermaonderzoek. Hupla, 15 euro. Je raakt eraan gewend.
Het is nu half zes. Ik zit te wachten op de Skype-verbinding met het KLIK Amsterdam Filmvestival. De organisatie is een beetje laat en ik was het al glad vergeten.
Vanmiddag heb ik met alle kinderen de stof gekocht voor de schoolkleding voor 7 kinderen, inclusief Yahebin en Ami van Bakary, en Djeneba van Modibo. Op de terugweg begon het gigantisch te regenen. Thuisgekomen rende ik van auto naar huis en ik was in die drie seconden totaal doorweekt.
En ik zie nu in de keuken dat ik het eten van gisteren niet in de koelkast had gezet. Ik zal niet meer dezelfde fout maken als voor mijn reis naar Nederland. Ik hoop dat de kippen een sterkere maag hebben dan ik.
En met de sanogo's ga ik een ijsje halen. Ik heb mij bij de supermarkt nog even behoorlijk kwaad gemaakt. Ik wilde twee hoorntjes meenemen voor Sékou en voor Christian en er waren er nog precies twee beschikbaar. Ik kon ze tegelijk afrekenen met de rest en nadat ik nog even heen en weer naar Sévaré was gereden wilde ik ze ophalen, waar men mij meedeelde, dat ze ze aan een ander hadden verkocht. Ik kreeg weliswaar het geld terug, maar ik heb ze laten weten, dat ik dat werkelijk geen stijl vond!
Het schijnt dat Bébé nu toch op de hoogte is van haar noodlot. Ze houdt zich misschien groot, ik heb niets aan haar gemerkt.

De skype-verbinding met Kriterion was gemakkelijk gelegd. Ik had een paar affiches opgehangen van het Klik-festival, toen men vanuit Amsterdam opperde dat ik wel om de hoek kon zitten daar in de bioscoop. Dus haalde ik de Sanogo's uit de hoge hoed, die als achtergrond konden dienen. Opmerkelijk dat er 200 man in de zaal zaten en hij was uitverkocht. Bij mij zitten er altijd 300 of meer!

Zaterdag 19 september.
Vrijdagavond draaide ik de verschrikkelijke film Beowulf, het zat bomvol en de film vonden ze fantastisch. De enige die dat niet vond was ik zelf. Het was erg heet, het zweet gutste mij over mijn rug. Achter mij zat iemand die naar rotte vis stonk, het was zo erg, dat ik zoveel mogelijk naar voren leunde, minder comfortabel, maar beter dan de stank. De film duurde ook nog bijna twee uur. Weinig slapers trouwens, daarvoor was er te veel aktie.
Het blijft eentonig, de computers zijn er nog niet, maar er zit wel schot in. De vrachtwagen staat halverwege de 650 km naar Sévaré met pech langs de weg, ik heb de chauffeur Ousmane gesproken en hij zegt dat ze rond het middaguur verder kunnen. Het betekent dat de auto vanavond aankomt, tijdens de film natuurlijk. Het is dus hectisch vandaag. Emily belde dat zij aan het eind van de dag terug komt uit de Dogon, het betekent dat ik boodschappen moet doen op een overvolle markt van Sévaré. Het is morgen suikerfeest, dan moet er gekookt worden, misschien wel voor meerdere dagen. Ik sla een hoeveelheid pompoen in en maak ik vanmiddag soep met vlees, uien, bieslook, een beetje selderie en ik ga er ook een pak spliterwten in doen, dat bindt lekker, het is een expiriment. Volgens mij moet het wat worden. Vanavond draai ik de film Conan le Conquéreur, film van het zelfde genre als gisteren, maar ik heb iets goed te maken van vorige week.
Ik ga proberen de nieuwsbrief vanmiddag rond te krijgen. Morgen is het feest, dan moeten we (ik) overal op bezoek. In elk geval heeft Hamidou, mijn overbuurman mij al uitgenodigd voor de middagmaaltijd. Ik zal Emily meenemen, als ze dat wil tenminste. En verder misschien een rondje met Les Kanagas de Sévaré, de Sanogo's met trommels en de balafone. Kunnen ze wat geld ophalen.