Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 131 van 4 oktober 2009.
U kunt zich aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl
Waarin rechts voorrang
en
Waarin Je went eraan, je went er niet aan
Zondag 27 september
Terwijl ik nog steeds aan het stoeien ben met het computerschroot, ik heb nu wel in totaal drie redelijk werkende computers, wordt er aan mijn deur geroepen. Er staan twee personen in de deuropening, een man van middelbare leeftijd in een prachtig blauwe gewaxte boubou met een wit petje op. Zijn figuur en trouwens zijn hele voorkomen vertoonde status en rijkdom. Hij was vergezeld van een schamel geklede jongeman.
Ik word begroet met El hadj, en hij vraagt om te beginnen of ik in Mekka ben geweest. "Ik dacht het niet", zei ik, "ik heb geen geloof."
Dat antwoord maakte geen indruk. Hij viel met de deur in huis. Hij zag mij regelmatig naar de tuin in Sangubaka gaan en hij dacht dat ik hem ook wel kon helpen met zonnepanelen en pompen voor zijn familie in Sokura, een wijk van Sévaré. Hij had een flink waterprobleem voor zijn twintig kinderen en zijn drie vrouwen. Ik antwoordde dat ik hem niet kon helpen. Ik houd mij bezig met tuinen voor vrouwen in afgelegen dorpen en het helpen van particulieren valt niet onder mijn core-business. Als ik zeg dat twintig kinderen een beetje veel is, weerlegt hij dat eenvoudig met de opmerking dat god het zo heeft gewild. En zo ontstaat de pad-stelling. Het is de schuld van god, hij kan er niets aan doen. Mijn repliek is dat ik er ook niets aan kan doen. Ik denk dan bij mijzelf: "God zal mijn afwijzing ook wel gewild hebben". Na een kwartiertje kiezen ze eieren voor hun geld en ze druipen af, mompelend dat hij over een tijdje nog wel eens komt praten ..... Bij het weggaan vertelde hij dat ATT, de president, hem had gedecoreerd.
Vanavond, zondag, bij uitzondering een film, omdat de vrijdag was verregend. Er waren minder mensen en het liep niet zo stormachtig en chaotisch vol als zaterdag. Een wat rustiger animatie-film deze keer: Vaillant, pigeon de combat (vecht duif) over duiven die historisch in de tweede wereldoorlog nog een zekere rol hebben vervuld. Weer prachtig gemaakt, maar ook wel veel van hetzelfde.
Maandag
Net toen ik onder de douche wilde stappen gisteravond viel het licht uit. Gelukkig kun je veel in het stikke donker, je leert ermee leven. Dat was anders vanmorgen, ik stond onder de douche toen het water stopte. Dan houdt het een beetje op. Ik kon nog net mijn haar wassen, want ik wil vanmorgen naar de kapper.
Na een bezoek aan de markt en aan de kapper, bouw ik de werkende inhoud van een computer van de incomplete kast in een in een andere, het kost me nog heel wat hoofdbrekens, maar het lukt. 's-Middags lever ik drie computers af bij de Ecole de Santé Yoland Bresson, wat vind ik dat een mooie naam! Ze hebben daar een lokaaltje ingericht en er staan nu een tiental computers, het ziet er netjes uit. Ik neem een oude van hun mee naar huis om opnieuw te installeren. De virussen deden het apparaat niet meer starten.
Dinsdag, is een rustiger dag. Ik begin met de reparatie van het achterlicht van de compressor, maar daar kom ik niet mee klaar. Niangaly, de puttengraver kwam eerder op de dag op bezoek met de vraag of hij de machine kon gebruiken voor een andere klus. Kijk, dat is mooi, dan verdien ik misschien nog iets terug van die grote investering. Ik breng ook een bezoek aan Sangubaka, met de Sanogo's en met Bébé. Ook zij is als een kind zo blij met een ritje met de auto. Het valt mij daar een beetje tegen. Er zijn een viertal vrouwen bezig, maar door de bank genomen ben ik niet tevreden met hoe het er uitziet. Het onkruid tiert welig en de gombo-planten worden geteisterd door schimmels.
De vrouwen hadden tijdens de laatste vergadering beloofd onkruid te wieden en zieke planten te vervangen. Ik geloof niet dat daar veel van terecht is gekomen. We moeten binnenkort een vergadering beleggen en erop wijzen dat het zo niet goed gaat. Er ontstaat het idee om met een aantal vrouwen andere tuinen te bezoeken, zodat ze kunnen zien hoe het ook kan. Die paar pompoenen en een beetje katoen leveren niet genoeg geld op, de stimulans is een beetje zoek.
Emily is vanmiddag teruggekomen uit Timbouctou, ze blijft nog een nachtje om dan definitief via Bamako te vertrekken naar de States.
Woensdag.
Het is vroeg dag, opstaan om 5 uur en Emily op de bus zetten. De weg naar Mopti loopt grotendeels over een dijk. Langs de waterkant zitten op dit vroege uur meerdere mannen hun behoeften te doen. Het is dezelfde plek, waar de vrouwen de rest van de dag bezig zijn met het doen van de was. Elke plas water wordt door hun gebruikt. Zoals bijvoorbeeld langs de weg naar Gao. Daar zie je langs de weg gedurende de regentijd kleine meertjes. En op veel plekken zijn de vrouwen bezig. Ook daar is het water vervuild, maar meer door het vee dat komt drinken en zonder schroom uitwerpselen droppen. De vrouwen hangen de kleren te drogen op struiken, of als die er niet zijn, leggen ze ze op de grond, een kleurig schouwspel.
Baba belt mij in de loop van de ochtend, of ik met de grote auto een set speakers kan ophalen, want ze passen volgens hem niet in een gewone auto. Maar omdat er flink wat spullen in de bus zitten, ga ik liever met de kleine auto. Voor mijn Peugeot Partner is het geen probleem. Ondanks dat de speakers inderdaag behoorlijk fors zijn passen ze er gemakkelijk in. En ja hoor, als ik bij Mopti ben zijn de vrouwen druk bezig met de was.... Ik lever de speakers af bij het gemeentehuis. 's-Middags vindt de jaarlijkse ceremonie plaats van het uitdelen van de tassen met schoolmiddelen van V!ve l'Initiative. Als ik de weg langs de Bani oprijdt bungelt een hoogbeladen handkar met rieten matten boven de rivier. Deze betrekkelijk smalle karren worden veel te hoog beladen. Hij moet met zijn wielen over de scherpe rand van het asfalt zijn gereden, waardoor de kar was omgeslagen. De lading hing boven de rivier en er zou niet veel nodig zijn om de hele kar het water in te doen kieperen. Hoe het afgelopen is weet ik niet, later op de dag was de kar in elk geval verdwenen. Nadat ik een kort dutje heb gedaan rijd ik voor de derde keer naar Mopti, nu voor de ceremonie. Bij Gogo laden we alle plastic tassen in de auto. Helaas was het transport met schooltassen dat uit Bobo moest komen niet op tijd gearriveerd, dus waren ze verplicht om de schoolmaterialen in de plastic tassen te doen. Als we aankomen bij het gemeentehuis zitten al veel meisjes te wachten.
De ORTM, de Malinese televisie, heeft zich ook opzichtig opgesteld en maakt mij het fotograferen niet gemakkelijk, hoewel ik een beetje kan profiteren van de schijnwerper.
De ceremonie begint zoals gebruikelijk met een aantal korte toespraken, maar eindigt nogal chaotisch omdat er een storm losbreekt, gevolgd door regen. De plastic tassen vormen ook een probleem, ze scheuren en vallen uit elkaar. Het is op het einde een klein beetje chaos. De leermiddelen worden snel snel uitgedeeld en om zes uur is de sessie afgelopen.
Donderdag.
Vandaag beginnen de scholen! De Sanogo's zijn er klaar voor. Van Paul en Kim allevier een nieuwe schooltas, waar de etiketten nog aanbungelen, die mogen er vooral niet af! Douba en Dako gaan naar de vijfde, Adama naar de vierde en Pauli naar de derde. De vijfde tas geef ik aan Djeneba, mijn kleine beschermelingetje, die daar zielsgelukkig mee is.
Ik moet naar de bank voor V!ve, er zijn 60 wachtenden voor mij. Ik ga maar weer naar huis, dan kan ik mijn tijd nog nuttig maken.
Toen ik hier zojuist wegreed terug naar de bank, krabbelde een jonge vrouw met een van pijn vertrokken gezicht net overeind, wijzend op haar been. De andere vrouw stond erbij met een gescheurde jurk en een bebloede teen. Het zag er niet ernstig uit, het had zeker erger kunnen aflopen. Op mijn aanbod om een gewonde weg te brengen werd niet gereageerd. Er had zich een aanrijding voorgedaan tussen twee bromfietsen, de ene had geen voorrang gegeven aan de andere die van rechts kwam. Het is buitengemeen slecht gesteld met de kennis van de verkeersregels in Mali. "Rechts voorrang?", nooit van gehoord. Het is het recht van de sterkste. Er gebeuren teveel ongelukken. Op de weg terug van de bank naar huis komt, wanneer ik rechts af sla, mij een bromfiets tegemoet aan de linkerkant van de weg, die gewoon links af wil slaan. Opstellen of aanrijden tegen het midden van de weg is er niet bij. Auto's geven vaak wel richting aan, bromfietsen niet, die doen maar wat. Hand uitsteken kennen ze niet. Later, op weg naar Sarédera reed ik doodrustig door Sévaré. Een grote vrachtwagen met daarachter een minibus, kwamen mij tegemoet. Toen ik ze passeerde schoot achter die auto's een vrouw met een bromfiets over de weg. Ik moest behoorlijk op mijn rem staan. De dame keek niet op of om. Ze loopt het zeker een keer op, zoals zovelen. Ik hoop dat ik er nooit bij betrokken raak.
Vrijdag.
Jurassic Park 2, dat zijn de films waar ze voor gaan. Uitverkocht huis en iedereen bleef ademloos kijken.
Zaterdag, grote schoonmaak. Sékou stelt iedere keer voor mijn huis schoon te maken. Ik stel dat nogal eens uit, want ik moet eerst zelf opruimen en organiseren, anders ben ik daarna alles kwijt. Ik wil ook niet dat ze overal met hunne neuzen inzitten, want daar hebben ze wel een handje van, vergeef me de beeldspraak. De arme Sékou heeft last van palu en voelt zich niet lekker. Maar mijn voorstel om een dagje te wachten vindt geen genade. Er moet gewerkt worden. Even later is de hele familie bezig met bezem en dweil. Ik installeer alsnog een oude IBM met Windows 2000, hij doet het niet eens zo slecht.
Ik heb verheugend nieuws over computers. Ik kreeg een mailtje uit Nederland dat er een container onderweg is met meer dan honderd computers voor de École Technique. En van Gonny van Stigt, de vrouw van Joop vernam ik dat ze zo meeleefden met de malheur van de zending uit Spanje dat ze openstaan voor hulp voor de École de Santé! Waarschijnlijk kunnen we de oude computers van de École Technique gebruiken, die zijn altijd stukken beter dan wat we nu hebben. Yoland Bresson zal daar erg blij mee zijn. Gonny en Joop, alvast bedankt!
Ik had flink problemen met de filmcomputer, die vertoont de laatste tijd kuren. Hij wilde niet meer starten, later deed het geluid het niet. Gelukkig kreeg ik hem net op tijd weer aan de praat. De oorzaak ligt toch voornamelijk aan stof en vervuilende contacten.
De film van vanavond : Buckaro Banzoo, een vreemde science fiction film. Ik kon af en toe mijn ogen niet open houden, dus ik weet nauwelijks waar hij over ging. Maar ik geloof niet dat hij slecht werd ontvangen, ondanks dat er wel heel veel in werd gesproken.
Zondag 4 oktober.
Ik ben er vroeg bij. Ik hoop dat ik de nieuwsbrief klaar krijg voor Ablo belt om hem op te halen uit Sarédera.
Een voor een komen de Sanogo's langs om goedemorgen te wensen. Iedere keer word je weer van je apropos gehaald.
Zo ook natuurlijk Sékou, hij vertelt dat hij naar de begrafenis moet van een meisje van drie jaar, die sinds een paar dagen ziek was. C'est la vie" zegt hij. Je went eraan, je went er niet aan.
