Dit is Willem Snapper's nieuwsbrief nr 140 van 6 december 2009.
U kunt zich aan- of afmelden voor de aankondiging: wsnapper@mopti.nl
Waarin in Sarédera wordt geloot
en
Waarin het Saskia wordt?
Het is al donderdag 3 december 2009.
De dag begint enigszins triest. Paul en Kim vertrekken om voorlopig niet meer terug te komen. Niet alleen heel jammer voor mij, tot nu toe waren ze er elk jaar voor kortere of langere tijd, maar ook voor de Sanogo's, die maanden, weken, dagen aftelden tot hun komst. We ontbijten samen voor het laatst, de auto wordt gepakt, ik neem nog snel een paar foto's en weg rijden ze. De bocht om, weg. Ze laten veel achter wat ze voor mij hadden meegebracht, plus de allerbeste herinneringen, ze blijven veel betekenen voor mij en de Sanogo's.
Terug in de week.
Zondag reden Kim, Paul en ik dus met zijn drieën, plus Niangaly terug van Bamako naar Sévaré, inclusief de een dag later gearriveerde bagage, inclusief een nieuw achterlicht voor de bus, een loodzware startmotor, een koelkast vol etenswaren, inclusief boerekool met worst, alles in grote hoeveelheden. Niet te vergeten alle cadeautjes voor de Sanogo's en voor mij. We worden ongelofelijk verwend.
foto Kim
Founé en Sékou ook, ze zijn zo trots op dat piepkleine meisje, ze zijn zo blij na de zeven zonen. Het kan dus wel. Het babietje is echt een plaatje, zo ongelofelijk klein, zo vredig en lief, zo blank nog. Ze ligt meestal te slapen in het ouderlijk bed. Founé ernaast met Papou (Austin) aan de andere kant. De laatste begrijpt er nog niet zoveel van, logisch, hij is nog geen vier. We gaan samen binnenkort nog eentje bijkopen op de markt in Sévaré.
De maandag staat natuurlijk in het teken van de baby. Een naam is nog niet bekend. Ik zou denken dat Kim een mooie naam zou zijn, Sékou oppert de naam van mijn grande soeur, Saskia. Die naam valt waarschijnlijk in Mali nog niet zo slecht, Rokia is tenslotte een typisch Malinese naam, Saskia komt daar dicht bij. Ik voel mij natuurlijk enorm vereerd, omdat het nog een keer aangeeft hoezeer ik in de familie ben opgenomen.
Isac brengt twee computers om te installeren voor de Technische School. We gaan het zoveel mogelijk samen doen, daar leert hij van en kan hij mij helpen en misschien vervangen. Dat is wel nodig ook, want er moeten er een stuk of veertig worden geïnstalleerd.
Dinsdag.
Mijn geheugen laat mij geheel in de steek. Volgens mij ben ik bijna de hele dag met Isac bezig de eerste computer te installeren. Oh ja, politieagent Paul Keita komt langs om de reparatie van de vorige week te betalen. Ik had voor het vervangen van de hard disk 30.000 cfa gevraagd, maar met een zielig verhaal had hij weten af te dingen tot 20.000 cfa (30 euro). Voor het tijdrovende werk had ik niets gerekend. Tsja, was zijn verhaal, het Tabaskifeest had er zodanig ingehakt, dat er voor mij nog maar 18.000 restte, meer had hij niet. Wat kan ik meer doen dan het schoorvoetend te accepteren?
Woensdag
Het belangrijkste van de woensdag was de vergadering in Sarédera, tegelijk een leuk uitje voor Paul en Kim.
Het zou de dag worden van de loterij voor het verdelen van de 15 veldjes. Een aantal dingen had ik toch niet goed voorbereid. Want welke 15 vrouwen mochten meedoen en welke niet? Uiteindelijk kwam het dorp zelf met 15 vrouwen aanzetten, dus dat probleem was betrekkelijk eenvoudig opgelost.
(foto Kim)
(foto Kim)
Na de loterij wezen we de vrouwen hun velden, sommigen begonnen onmiddellijk in de grond te hakken om hun stukje woestijn te merken. We hebben de veldjes gekozen die het dichtst bij de bassins liggen, daar is het 't gemakkelijkst water halen. Een echte vergadering is het eigenlijk niet geworden. De vrouwen kunnen beginnen nadat ik de zaden heb uitgedeeld. Aanstaande maandag gaan we terug om te zien hoe het ermee staat en dan zal ook Makan aanwijzen hoe een pepinière te maken (zaaibed).
(foto Kim)
Zoals gewoonlijk staat Paul weer in de keuken en bereid hij zijn vertrouwde lekkere soep. We zitten nog een uurtje gezellig op het dak in de schijn van de volle maan. We doen ons tegoed aan pastis en whiskey. Ik heb steeds een beetje een wee gevoel in mijn maag, het lijkt zo'n definitief afscheid, wat het natuurlijk in feite helemaal niet is.
Donderdag
Ze zijn dus vertrokken, ik blijf "alleen" achter. Back to normal, zullen we maar zeggen. Maar we zijn niet blij, de Sanogo's inkluis.
Ik geloof dat ik het computergebeuren voor de École Technique onder controle heb, hoewel later zal blijken dat dat niet het geval is. Samen met Austin koop ik op de markt in Sévaré een baby-muskieten-net, het is niet meer dan een klein tentje met fiberglas-stokken van gaas. Het tentje is misschien een klein beetje groot, waardoor het in hun beperkte behuizing veel plaats in neemt.
Overigens konden we het stalletje met babies voor Austin niet vinden. Sékou heeft bijna zijn hele salaris besteed aan het kopen van een grote zak rijst, ik vermoed 50 kilo. Hij bewaart hem in een hoek van de kamer. Het baart mij zorgen als ik in hun huis de ene na de andere grote muis of rat zie wegschieten. Voor hun is de zak rijst luilekkerland. Het lijkt de Sanogo's weinig te deren. Hun huis staat dermate vol met spullen en troep, ze te vangen is nagenoeg onbegonnen werk. Bovendien hebben ze de buitendeur altijd openstaan. Als ik in mijn huis klaag over muizen komt de hele familie onmiddellijk in actie, schoenen vliegen door de lucht en de muis heeft normaal gesproken binnen enkele seconden het nakijken. In hun huis gaat dat niet zo gemakkelijk helaas.
's-Middags neem ik de computers mee naar de school, waar ik Isac instructie geef. Isac is degene die de Sanogo's een paar maanden bijles heeft gegeven. Hij is degene die zich het meest bekommert om de computers op school. Hij is trouwens een snelle leerling. Eén keer voordoen lijkt genoeg. Maar het werk schiet niet op. Er gaat iets mis en ik besluit mijn huiswerk thuis over te doen. Ik ben er nog tot vrij laat in de avond mee bezig.
Het is ook donderdag en ik ga met ons orkest naar Mopti. Ik maak van de gelegenheid gebruik om het achterlicht van de bus, die nog steeds onverkocht in Mopti staat, te vervangen, het achterlicht dat op de heenreis uit Nederland sneuvelde, vanwege dat er in Ségou een ongewenste boom stond. De auto staat er trouwens treurig bij, alsof hij nooit meer van zijn plaats komt, totaal onder het stof en het zand. Ik heb Bakary gevraagd hem te wassen, zo wordt het nooit wat. Je zou bijna denken dat hij niet eens meer kon rijden. Het orkest had vandaag duidelijk minder succes, het was in Mopti een dooie boel. Het had alles te maken met het voorbije Tabaski-feest, dat kennelijk dagen door kan gaan. Het concert werd in het begin verstoord door een man, die zijn handkar pardoes tegen de instrumenten aanzette. Gelukkig kon ik met de steun van het publiek de man overtuigen op te krassen. Het liep met een sisser af. Ze hebben uiteindelijk 900 cfa opgehaald (1,40 euro). Douti vertelde trouwens dat ze de zondag van het feest zelf 15.000 cfa (22,50 euro) hebben opgehaald met diverse optredens in Sévaré! Dat is nog eens andere koek. Ik kom er niet achter wat ze met al dat geld doen en wie er wat krijgt.
Ik krijg nog een droevig bericht, JanJoost heeft op het internet gevonden dat globetrotter Aad Ham in februari(!) in Ghana door een vrachtwagen is aangereden en dat hij dat niet heeft overleefd.
Aad Ham, de jongen, die in november 2008 150 km van Sévaré al eens van de weg is gehaald, nadat hij ten val was gekomen met zijn fiets na een epileptische aanval. JanJoost en ik hebben hem toen nog bijgestaan in het ziekenhuis in Mopti (nieuwsbrief nr 96). Toch even schrikken, al had ik maar een paar keer een zeer oppervlakkig contact.
Vrijdag 4 december 2009
De naam van m'n zus Saskia is nog niet zo zeker. Sékou deed er vanmorgen een beetje geheimzinnig over, ze zijn van plan om zondag de naam bekend te maken. Dat zal dan gaan op de islamitische manier, zondagmorgen om zeven uur, maar ik denk wel zonder iman. En krijgen we dan weer dat gedoe met al die griots? Die dag kan ik mij niet eens terugtrekken. Ik ga morgen naar de bank en wissel wat biljetten in munten van 500 cfa, ik heb geleerd van de trouwerij van Lassine.
Het gaat nu trouwens lukken met de nieuwe computers voor de École Technique en ik heb Isac duidelijk kunnen uitleggen hoe het moet. De aanloop was moeilijk, maar Isac is een erg snelle leerling. Hij heeft mijn werk voorlopig overgenomen. Ik kan lekker naar huis.
Sékou komt praten over zondag. Vandaag zal de baptême bekend worden gemaakt op de radio. Het is niet onmogelijk dat er vele tientallen mensen langs zullen komen zondag. Alle buren, alle Bobo's uit Sévaré en al die mensen die ik via een sms heb uitgenodigd. Sékou zoekt nog iemand om door de buurt te gaan en de baptême aan te kondigen. We zullen ook eten moeten hebben. Sékou zou het liefste een schaap slachten, maar oppert dat dat te duur is. Volgens mij kunnen we beter een paar grote stukken vlees kopen, nog lekkerder ook. Het schapenvlees van hier is over het algemeen niet te eten van taaiheid.
Ik heb vanavond de film Gamera l'Héroique vertoond, ja, die gaat gewoon door, alweer een draak van een film, zowel letterlijk als figuurlijk: een reuzenschildpad neemt het op tegen een draak, bijgestaan door een aantal kinderen. Slecht gespeeld, nagenoeg geen verhaal en slechte animaties. Het publiek vindt alles best en leeft hartstochtelijk mee met de schildpad. In het voorprogramma had ik een filmpje van het optreden van de Sanogo's in Mopti. Halverwege de hoofdfilm liep de film vast en moest ik opnieuw opstarten, gelukkig blijft iedereen geduldig wachten tot we weer verder kunnen.
Zaterdag 5 december 2009.
Ik wil eigenlijk weg, naar de kapper, Niangaly komt langs om een praatje te maken. De klus in Tombouctou gaat gelukkig niet door. Het werk was nog veel verder weg dan Niangaly van tevoren had begrepen, 125 kilometer voorbij Tombouctou over nagenoeg onbegaanbare wegen met de compressor achter een 4-wheel-drive. De 400 km naar Tombouctou zijn al lastig, daarna wordt het een graadje erger. Hijzelf moest de afstand per bromfiets afleggen en hij kwam geradbraakt terug in Sévaré. Hij had ook nog een gebroken ketting moeten repareren. Gelukkig is er altijd hulp nabij, hoe woest en verlaten het landschap ook lijkt. Als je op zulke wegen even stopt, voor een sanitaire stop bijvoorbeeld, in de overtuiging dat er echt niemand is in de omgeving, dan verschijnt toch na een paar minuten wel het hoofd van een kind vanachter een struik.
Bij de bank was Baba de enige client voor mij, wel toevallig. De Malinezen hebben al hun geld tijdens het Tabaski-feest opgemaakt en hun bankrekeningen zijn kennelijk totaal gestript.
Ik ben benieuwd naar de film van vanavond: Monkeybone, het ziet er grappig uit.
Morgen zondag 6 december.
Baptême van Saskia exact drie jaar na de aankomst in Sévaré!!
De nieuwsbrief gaat er op zaterdag al uit, zondag geen tijd. De naamgeving vindt plaats om zeven uur in de ochtend.