Printversie

Willem Snapper's nieuwsbrief 99, 21 december 2008.

Waarin ik niet afrij voor mijn rijbewijs
en
Waarin de Stichting Mopti een buitengewoon succes boekt

Maandag 15 december 2008.
Er is een boel te melden, er is weer veel gebeurd. Ik ben vooral heel veel lichter geworden, ik doel op mijn portemonnee.
Ik moest er vroeg uit, om half zeven reeds, om rond half acht bij het CBR te zijn voor het praktische gedeelte van mijn rijbewijs, ik moest afrijden dus. Ik voelde me enigszins onzeker. Het examen zou plaats vinden in een minibus, omdat ik met dezelfde moeite in aanmerking kwam voor een vrachtwagenrijbewijs. Ik zou tussen twee pilonen door moeten rijden en ook achteruit weer terug. Maar dat alles niet in mijn eigen auto, maar in die minibus, waar ik nog nooit in gereden had. Ik was keurig op tijd, geen risico, en ik heb tot half negen zitten kletsen met Maiga, secretaris afrijden zullen we maar zeggen. Aardige man. Hij had kennelijk een nieuwe zonnebril. Er prijkte nog een etiket midden op het rechter glas. Je moet goed kunnen zien dat hij een nieuwe bril had. Waarom we in Nederland de koningin niet zouden afzetten, dan hadden we daar ook democratie. Nadat de pilonen naar buiten waren gebracht kwam er beweging in de tent. Cissé kwam naar mij toe en ik gaf hem 3000 cfa voor de huur van de minibus. Maar afrijden was een ander verhaal, dat hoefde opeens niet meer. Over een maand kan ik mijn rijbewijs komen ophalen, de formaliteiten gebeuren in Bamako en dat kost tijd. Ik blij, Cissé 4,5 euro rijker. Het kan verkeren.
Het is bijna het eind van het jaar, officieel werk aan de winkel. En het wordt een dure dag. De 3000 cfa voor de huur van de minibus gaan nog wel, maar ik moest ook de timmerman betalen voor het nieuwe bed voor de zwangere Founé, hup 32.000 fcfa. En de technische keuring van de auto, de APK. Was dat voorheen een formaliteit met het betalen vaan 5000 cfa, dat is nu anders. OK, het bedrag is niet veranderd, maar de auto wordt zowaar op een echte rollen-bank gezet om de remmen te testen, ik houd mijn hart vast, mij mijn eerste APK in Nederland herinnerend: meteen afgekeurd. Dat valt hier mee, de onderkant wordt geinspecteerd en alle lichten en na tien minuten kan ik de hemel geprijst met een nieuw vignet mijn weg vervolgen. Ik rijd naar Mopti, nu ik toch bezig ben is het tijd om mijn visum met een jaar te verlengen en hup, daar gaan weer 65.000 fcfa (100 euro). Het wordt mij gemakkelijk gemaakt. Het formulier dat ik moet invullen is in het Nederlands. De verzekering van de auto staat ook op verlengen, dus ik betaal nog een keer 46.000 fcfa (70 euro). Nog is het niet afgelopen, want een bed zonder matras is niet prettig en daar gaan de laatste 25.000 fcfa (40 euro) van vandaag. Ik rijd snel terug naar Sévaré en ik kom de deur niet meer uit. Ik ben bezig met het maken van een folder voor de Stichting Mopti, een folder om uit te delen aan de toeristen die woensdag naar de tuin komen kijken.

Woensdag 17 december
Het is koud vandaag, alle deuren en de meeste ramen zitten weer dicht. De lucht is bedekt, er is geen zon, er vielen zelfs een paar regendruppels.
Gisteren kon ik redelijk relaxed werken aan de nieuwe folder, geen tussentijdse bezoekers en gedurende de hele dag was er ook geen internet. Er blijft in elk geval meer tijd over. Je hoeft niet steeds je mail te kijken of door internet sites te ploegen. Maar het geeft geen geruststellend gevoel.
Vanmiddag de vergadering in Sangubaka met daaropvolgend het bezoek van de Nederlandse toeristen.
Toen Baba en ik om drie uur aankwamen was de vergadering al een tijdje aan de gang. Zo willen we het hebben ook, geen afhankelijkheid meer van de Stichting, nee het heft in eigen hand. De tuin noopt de vrouwen om met regelmaat samen te komen en te overleggen, het is ernst en vermaak, er wordt gediscussieerd, er wordt geruzied en er wordt gelachen.
Zeer opmerkelijk is dat er zoveel meisjes en jonge vrouwen zijn. Waren er vorig jaar bijna alleen oudere vrouwen, hetgeen mij altijd al verwonderde, de rollen zijn nu omgedraaid. De jeugd is alom aanwezig en misschien wel in de meerderheid. Dat duidt op een onverwacht resultaat, de meisjes vertrekken niet meer naar de grotere plaatsen om daar te worden uitgebuit als hulp in de huishouding, met alle ellende en gevaren die daarmee verbonden zijn. De jeugdige en soms nog onvolwaseen kinderen sloven zich uit van 's-ochtends zes tot 's-avonds zes, ze vegen de cour, putten water, hakken hout, ze koken, wassen af, doen de was, passen op de kinderen en dragen die meestal op hun rug mee tijdens hun werkzaamheden. Ze verdienen misschien enkele duizenden cfa's per maand. En het verwondert niemand als ze aan het eind van hun dienstbetrekking zwanger naar het hun dorpen terugkeren, al dan niet besmet met aids. Als de tuin er toe bijdraagt dat deze meisjes niet meer het dorp worden uitgejaagd is dat misschien wel het grootste succes van het afgelopen jaar. Ik sta ervan te kijken, dat de tuin deze verandering zo pertinent als gevolg heeft!
Het was dus een drukte van belang op de vergadering. Een beetje jammer was dat de vergadering werd geleid door de forgeron (de smid), misschien dat de vrouwen hem meer vertrouwen, omdat hij meer overwicht en gezag heeft. De discussies gingen vooral over geld en de meningen waren regelmatig verdeeld. De vergoedingen die de vrouwen moeten gaan betalen is het belangrijkste punt van discussie. Helemaal duidelijk is het mij nog niet. Tot 1 april gaan de vrouwen 50 of 100 cfa betalen bij elke vergadering. Als ze niet verschijnen en ze geen geldige reden hebben, moeten ze ook nog een boete betalen van 50 of 100 cfa. Na 1 april zou de maandelijkse bijdrage 1000 cfa worden, daar waar wij de laatste tijd uitgingen van 500 cfa. Maar ze zijn zelfstandig, het is de Association die beslist. De vergadering maakt veel los bij de vrouwen. Het wordt door henzelf gezien als een sociaal gebeuren, misschien wel net zo belangrijk als hun wekelijkse bezoek aan de markt van Fatoma. Men heeft nu een duidelijke aanleiding om bij elkaar te komen, om met elkaar te praten over een gezamenlijke activiteit. Er wordt regelmatig gestemd, de vingers worden opgestoken. De voertaal is in het Peulh, ik versta er meestal geen woord van, maar na heftige discussie zie ik vaak de armen omhoog gaan. De forgeron, maar ook Baba vertalen het voor mij soms naar het Frans.
Na afloop kregen we bezoek van de groep Nederlandse toeristen van Baobab Travel. Ik heb kort uitgelegd wat ik in Mali doe en hoe de projecten tot stand komen en ik heb ze rondgeleid langs de technische faciliteiten en door de tuin. Ze komen op een goed moment. Het is nog maar kort na de regentijd en er wordt hard gewerkt aan nieuwe aanplant. De planten beginnen al aardig op te komen. Twee weken geleden zag het er nog heel wat minder veelbelovend uit. En na afloop kon ik de kersverse folders uitdelen.

Donderdag
Het is bijna twee uur in de middag, het is geen interessante dag. Vanmorgen was het redelijk "koud", 21 graden, het heeft vannacht ook nog lichtjes geregend. Ik ben nu meer dan zestig ongecomprimeerde foto's via het internet aan het versturen, reclame voor de Stichting Mopti, maar dat kost veel tijd, mijn internet ligt daardoor bijna stil en ik kan weinig doen. Het loopt tot morgen door.
Jan Vonk, de voorzitter van de Stichting Mopti, poogt de school van zijn zoontje Jakob voor onze projecten te interesseren.
We hebben een probleem met de pintades (parelhoenders). Ze pikken de veren van de kippen, van sommige is het achterwerk helemaal kaalgeplukt, tot bloedens toe. We moeten snel een oplossing vinden, we hebben gewoon teveel beesten. En mijn bezoekers zijn niet erg enthousiast als het om vlees gaat. Ondanks de overvloed eten de Sanogo's ook niet elke dag vlees. Het sterft ook van de konijnen.

Vrijdag.
Al om acht uur heb ik een gesprek met Albertine van Caritas-Mali over wat te doen met het huis van Dramane. U kent de geschiedenis. Dramane logeert voor de behandeling van zijn ziekte bij Alberto in Barcelona. Alberto wilde hem bij zijn terugkeer een behoorlijk huis bieden met de nodige gemakken, Dramane zal immers altijd gehandicapt blijven. Dus hebben we een huis voor hem gekocht en het volledig gerestaureerd en aangepast. Maar omdat Dramane voorlopig niet terugkeert willen we een andere bestemming zoeken voor het huis. Alberto vindt tijdelijke verhuur geen optie. Er moet een sociale bestemming voor worden gevonden, een schooltje voor gehadicapte of ontheemde kinderen. Privé-onderwijs voor kleine groepjes leerlingen. In januari praten we verder, in verband met al het bezoek rond de kerst is het voor mij een beetje moeilijk.
Aansluitend kom ik niet verder dan boodschappen en ik betaal de rekeningen bij de energie. Ik heb veel geluk, ik ben direct aan de beurt, achter mij vormt zich al snel een rij.
Het gaat goed met de december-aktie voor de Stichting Mopti. Er is ruim 4000 euro opgehaald en er is nog 2000 euro toegezegd. Een van onze donateurs heeft zich verbonden om gedurende vijf jaar 2000 euro te doneren. Hulde, dat initiatief verdient eigenlijk navolging. Je moet er wel voor naar een notaris. Een voordeel voor de donateur is, dat de drempel voor de giftenaftrek bij de aangifte van de belasting wegvalt, waardoor het hele bedrag aftrekbaar is.

Zaterdag 20 december.
Zaterdag alweer. Paul en Kim zijn de kinderen aan het halen en zijn daarom vanmorgen naar Bamako vertrokken. Ze komen maandagavond terug. Tegen die tijd zit mijn huis helemaal vol, de kinderen slapen in de comfortabele Auberge Canari met airco en zwembad.
Gisteravond de spectaculaire Chinese vechtfilm "The Forbidden Kingdom", het zat voller dan vol en de mensen waren laaiend enthousiast.
Om half tien moet ik voor het eerst naar een begrafenis. Gisteren kwam Jean-Marie, de chauffeur van de ambulance van het ziekenhuis naast mij, vertellen dat zijn grand-frère Joseph na een driejarig ziekbed was overleden. Met z'n drieën, Christian, Sékou en ik, togen we naar de vrij grote katholieke kerk in Sévaré. Er waren heel wat mensen, gaande de dienst liep het helemaal vol. Onder de kerkgangers was ook een grote groep andersdenkenden, meest moslims. Dat is op zich nooit een probleem in Mali. Na afloop van de dienst wordt het lijk in de open laadruimte van een Toyota Landcruiser gehesen, rondom zitten jonge mannen. Een lange stoet van auto's en bromfietsen beweegt zich langzaam richting de Christelijke begraafplaats langs de weg naar Bandiagara. Als we aankomen staat er al een grote groep mensen rond het open graf. Er heerst een serene stilte, het zachte geluid wordt maar net overtroffen door de priester die uit de bijbel leest. Het lichaam is in een wit laken gewikkeld en men laat het langzaam naar beneden zakken. Het graf wordt onmiddellijk gedicht, wolken van stuifzand verdampen in de wind.
De vrouw van de overledene wordt emotioneel naar een auto gebracht. De ceremonie is afgelopen en de hele stoet rijdt terug naar Sévaré om daar elk zijn weg te kiezen..
Omdat ik vanavond alleen ben, kan ik mij eindelijk ontfermen over een pintade. Morgen eet ik de andere helft. Vanaf maandag is het weer vegetarisch. Inmiddels zijn alle pintades op, eentje voor Hamidou, een voor mij, twee voor Baba en de rest moeten de Sanogo's hebben verorberd. Vanavond draai ik de film "Big Mama", een comedie.