Willem Snapper's nieuwsbrief nr 636 van 3 mei 2020.
U kunt zich altijd per mail aan- of afmelden voor de maandelijkse aankondiging: wsnapper@mopti.nl
Johan Wachters bij zijn huisje in Sassandra
Een triest einde,
Johan Wachters is niet meer
en
niks dan stroomonderbrekingen
Ik heb deze brief gisteren voorbereid en moet hem zondag zo vroeg mogelijk versturen, want de kans is groot dat ik de rest van de dag zonder stroom zit.
Een nieuwsbrief met veel narigheid, groot en klein.
Donderdag 16 april
Ik lees op het internet dat de terroristen die Soumaïla Cissé gegijzeld houden een losgeld eisen van 50 miljard cfa (ofwel 76 miljoen euro)! Ze eisen daarbij ook de vrijlating van een aantal prominente jihadisten die in Bamako gevangen zitten. Onderhandelingen zijn uitermate ingewikkeld, nu ze de bemiddelaar, de chef van het dorpje Koumaïra, ook hebben gegijzeld.
Naar mijn mening is Soumaïla ook wel uitermate stom geweest door een militair escorte te weigeren op zijn weg naar Ténenkou!
En uiteindelijk is dan officieel nu het eerste geval van corona in Séveré geconstateerd! Maar het is allemaal nogal onduidelijk. Er werd trouwens al eerder een geval geconstateerd bij een lid van de Minusma, die zou zijn overleden. Mogelijk is dit een tweede geval.
Vrijdag 17 april
Nou hebben we stroom, we hebben water, maar nu ligt het internet er al uren uit, zowel Malitel als Orange.
Zaterdag 18 april
Ik kon de hele dag geen poot verroeren, geen stroom. Pas om drie uur was er licht. Het is ook echt ontzettend warm, binnen 39,2 graden met een oplopende luchtvochtigheid. Het kan zomaar helemaal dichttrekken en gaan regenen.
Omdat er toch geen stroom was ben ik vanmorgen naar Sévaré gegaan om wat dingen te kopen. Het lieve meisje waar ik altijd mijn aardappelen kocht kon mij niet helpen. Gelukkig vond ik ze overvloedig op de markt in Sévaré. Bij de Miniprix kocht ik een tondeuse, dan kan ik zelf mijn haar kort houden. Wel triest voor Francis mijn vaste kapper.
Mijn dag stond verder in het teken van geen stroom want om zes uur was het weer afgelopen. En was weer terug om tien over een in de nacht. Door de hitte is het niet makkelijk om in te slapen, ik lig voornamelijk te zweten. Al met al zaten we gisteren 15 uur zonder elektra. Zo erg als dit jaar heb ik het nooit meegemaakt. Tot nu toe red ik het net met mijn koelkasten, ik vries ook extra waterflessen in, die helpen mee om mijn etenswaren door de stroomloze periodes heen te helpen.
Zondag
Het is even wennen, geen nieuwsbrief vandaag. Door de stroomperikelen zou die nieuwsbrief voor extra druk hebben gezorgd, dus ben ik daar tenminste blij mee.
Ik vroeg vanmorgen Papou om brood voor mij te kopen. Ze vroegen bij de bakker of dat voor Willem was. Ik ben de enige in Mali die altijd met een gebruikte plastic zak brood komt kopen, ik ben de enige die probeert aan het milieu te denken. De mensen snappen dat niet, de vervuiling is gigantisch, de beelden zijn wel bekend. Wat een verspilling!
Deze achternamiddag zijn de stroomonderbrekingen niet van de lucht. Ik wacht met angst en beven de klok van zes, als het net is als gisteren is het weer rampzalig, hoewel de temperatuur iets minder hoog is.
Woensdag 22 april
Het wordt steeds slechter met de stroomvoorziening. Gisteren zaten we om zes uur in het donker. Normaal duurt dat tot 11 uur, in het slechtste geval tot uiterlijk twee uur in de nacht. Ik lig in mijn bed en tel de uren. Vannacht was het nog erger, we moesten tot negen uur wachten. Mijn twee koelkasten moeten meteen keihard aan het werk. Ik ben er wel iets beter op voorbereid zo langzamerhand en heb meerdere flessen water die ik laat bevriezen, zo blijft de inhoud van de koelkast langer koud. Maar je moet er wel de hele tijd met je kop bij blijven.
Dan wat nieuws uit het veld:
Jihadisten in de buurt van Diré hebben belet dat in een aantal dorpen in de omgeving van Tombouctou kon worden gestemd voor de tweede ronde van de parlementsverkiezingen.
Nochtans hebben ze hier echt geen 5G, wel terroristen!
(foto internet)
In de Gourma-streek, het grensgebied tussen Mali met Burkina, is een machtstrijd aan de gang tussen de terroristen van Jama’at Nasr al-Islam wal Muslimin (JNIM) gelieerd aan Al Quaida en de strijders van État Islamique au Grand Sahara (EIGS). Ze doen voor elkaar niet onder wat betreft hun ijzingwekkende bedoelingen. Ze maken meestal gebruik van terreinwagens die ze meestal op het Malinese leger veroveren en grote groepen bromfietsen en motoren. Het zijn soms aantallen van 30 tot 300(!) motoren die bij aanvallen worden ingezet. Nu zijn ze met elkaar in de slag, het is duidelijk een strijd om de macht. Een onderdeel van JNIM staat onder bevel van Oumar Bolly, hij heeft een huis niet ver bij mij vandaan in Séveré. Waarom zouden ze die nooit hebben gearresteerd?
Donderdag 23 april
Half acht, na een heerlijke nacht zitten we alweer zonder stroom. Ik heb een kladblok geïnstalleerd op mijn telefoon, zo kan ik tenminste mijn gedachten kwijt. Het energiebedrijf heeft volgens Isac 5 reusachtige generatoren, waarvan er 3 defect zijn, dat betekent schipperen. Anderen weten te melden dat er 12 generatoren staan, waarvan er 11 defect zijn. Wat zijn we hier op het moment afhankelijk van een wankel systeem! In Sévaré zijn geen mensen die de machines kunnen repareren, de technici en ook de reserveonderdelen moeten uit Bamako komen. De generatoren zijn oorspronkelijk afkomstig uit Sikasso, een stad die twee jaar geleden op het hoogspanningsnet uit Ivoorkust is aangesloten. Hun oude machines konden nog best dienstdoen in Sévaré. Ik herinner mij trouwens van vorig jaar dat we amper problemen hadden, maar dit jaar is het echt rampzalig.
Volgens het Nederlandse post.nl worden er voorlopig helemaal geen pakketten verstuurd naar Mali (en heel veel andere landen trouwens). Dat betekent dat ik voorlopig naar mijn bestelde monitoren uit Nederland kan fluiten. Dat kan nog maanden duren maar ze kunnen ze ook retour afzender sturen. Jammer maar wel overkomelijk. Er lopen ook nog diverse bestellingen uit China, maar ik geloof niet dat die ooit aankomen.
Over het algemeen zijn de foto's van Gouro niet heel bijzonder, ondanks dat hij een goeie camera heeft.
Vrijdag of zaterdag begint de Ramadan. Die vindt dit jaar dus plaats in de heetste tijd van het jaar. Een bijkomend probleem is het uitgaansverbod tussen negen en zes uur. Gedurende de Ramadan is het gebruikelijk dat er ‘s-avonds uitgebreid "en famille" wordt gegeten. Dat moet nu dus snel, snel.
De arme oppositieleider Soumaïla Cissé is nog altijd in handen van de terroristen van Amadoun Kouffa. Er is al enige tijd geen contact. Ze zouden hem verborgen houden in het ondoordringbare bos van Wagadou, tegen de grens met Mauritanië. Dat bijna ondoordringbare terrein zou een broeinest van terroristen zijn en is voor het leger moeilijk toegankelijk. Zelfs vanuit de lucht is het moeilijk zoeken. Volgens de laatste berichten zou Soumaïla gewond zijn aan een hand.
Donderdag is de voormalige eerste minister Moussa Mara positief getest. Er zijn tot nu toe 293 gevallen van corona geteld en er zijn er 17 overleden.
Vrijdag 24 april.
Vannacht was het alweer raak. Het gedoe met de stroom begint mij danig de keel uit te hangen. Ik heb de eerste uren van de nacht op het dak geslapen, maar na drie uur werd ik door de muggen naar binnen gejaagd.
De warmte speelt mij ook parten. Ik heb opeens last van een flinke steenpuist op een vervelende plek in mijn lies. Het lijkt de Vesuvius wel. Gelukkig is hij nu uitgedoofd. Pierre beaamt dat dit fenomeen zich vaak voordoet in deze hete periode. Hij schreef mij antibiotica voor. Toch fijn dat een van de jongens voor mij naar de apotheek gaat, ze doen het graag, je hoort ze nooit morren. Het zijn schatten.
Maar echt lekker voel ik mij niet. Omdat er nu wel even stroom is, ben ik een uurtje gaan slapen onder het genot van de airco. Het lijkt erop dat ik ben opgeknapt.
We hadden de hele dag stroom en ik maak ervan gebruik door het invriezen van meer flessen water om m'n koelkast koud te houden.
Toch liep de dag niet zoals ik verwachtte. Ik had nog maar net mijn avondeten op toen Christian kwam praten over Dramane. Dat is een jongeman die ik vroeger enige tijd onder mijn hoede had, maar met wie ik tijdens zijn pubertijd zoveel problemen kreeg dat ik hem de deur wees. Hij heeft zijn leven gebeterd en komt nu weer af en toe langs. Op een gegeven moment voelde ik mij een beetje misselijk. Ik haalde een emmer en het duurde niet lang of daar kwam mijn heerlijke avondeten. Ik moet ook even van de kaart zijn geweest. Voordat ik het goed en wel in de gaten had werd ik omringd door Christian en de hele familie. Fantastisch hoe lief, behulpzaam en attent. Ik heb nooit een bezorgder Founé gezien. Nadat mijn maag tot rust kwam nam ik een douche en ben ik gaan slapen. Wat een zegen dat we die nacht stroom hadden.
Zaterdag 25 april.
Het lijkt weer goed te gaan, ik wilde eigenlijk mijn bloed laten onderzoeken, maar helaas is het laboratorium in ziekenhuis Gavardo in het weekend gesloten. Nu ga ik mij verder vervelen. Geen stroom vanaf 8 uur. Ik pak een boek. Het weerbericht doet 41 graden vandaag.
Van lezen komt niet veel. Ik heb voortdurend mensen over de vloer. Amatigue komt geld brengen voor iemand in Nederland. Hij heeft diverse oplossingen voor de corona en probeert mij te overtuigen om bepaalde extracten te gebruiken. Volgens hem zijn daarmee diverse personen genezen. Ik ben niet onder de indruk, maar hij gelooft heilig in een paar domme corona filmpjes van het internet. Pierre komt informeren hoe het met mij gaat en Isac komt buurten. Al met al blijft het bij een tiental pagina's. Het is nu bijna zes uur, ik bied een vermogen als we straks weer stroom hebben. Het duurde tot half tien ‘s-avonds. Het komt zelden voor dat mijn computer de hele dag uit blijft.
Zondag 26 april
Sinds gisteren heerst de Ramadan, voor de moslims overdag geen eten en vooral ook niet drinken. De moskeeën blijven gewoon geopend, het geloof lijkt belangrijker dan de gezondheid van de bevolking.
Eerste minister Boubou Cissé heeft bakzeil gehaald bij de onderhandelingen met de Hoge Islamitische Raad over het sluiten van de moskeeën. Ik lees een reactie op twitter: Over sluiting wordt niet onderhandeld, het is een kwestie van leven of dood. Het leiderschap van de imams is van groter belang dan het wel en wee van hun gemeente.
Ik heb het mij gemakkelijk gemaakt. Ik zit verscholen voor een dunne zon onder de trap naar het dak. Het is goed toeven. Af en toe voel ik een prettig koel windje rond mijn schouders. Ik geniet van het boek Mali Blues van Lieve Joris. Eindelijk heb ik de tijd en de rust om er een flinke hap uit weg te lezen. Ik herken zo veel van wat zij beschrijft.
Wat er nou afgelopen vrijdag niet goed ging is een raadsel. Het leek op een voedselvergiftiging, maar ik kan mij dat niet goed voorstellen, er kon niets mis zijn geweest met de ingrediënten. Gebakken aardappeltjes met Emmentaler en een piepklein stukje vlees. Misschien had ik gewoon te veel en te zwaar gegeten. Ook denk ik niet dat het iets te maken had met de Vesuvius, die spuwt trouwens al een paar dagen geen vuur meer. Ik doe weer een antibioticakuur en ik neem ook weer malariapillen.
Maandag 27
Zowel de medici Christian als Pierre ontfermen zich over mij, ze zijn bezorgd. Komen ze niet langs om te informeren, dan bellen ze wel. Pierre regelde dat Isaac van hét ziekenhuis Gavardo bloed kwam tappen, vanmorgen om half zeven kwam hij al langs en vanmiddag brengt hij de resultaten.
En we zitten natuurlijk weer zonder stroom. Het blijft een eentonig verhaal, vervelend dat die periodes zo volstrekt onvoorstelbaar zijn.
Ik was vanmorgen bij het kantoortje van Orange Money om geld te storten. Ik verbaas mij nog altijd hoe makkelijk mensen geld uitdelen, terwijl ze zelf nauwelijks een cent te makken hebben. Aminata van Orange Money deed zonder enig commentaar een muntstuk in elk van de emmertjes van de tweeling.
Dus ja, ik lees verder in het intrigerende boek van Lieve Joris.
Ik wilde eigenlijk aan mijn boekhouding en het jaarverslag van de Stichting Mopti werken, dat gaat dus helaas weer niet lukken.
De moeder van Djeneba is al vier dagen flink ziek. Ik raad haar aan om naar het ziekenhuis te gaan. Djeneba komt daarna met een nota voor medicijnen van meer dan 30 euro. Ze laat mij ook een opdracht voor een bloedonderzoek zien, maar de resultaten hebben ze niet ingevuld. Ze schrijven eerst een hele waslijst aan medicijnen voor en gaan dan over tot onderzoek. Djeneba heeft nu de prijzen bij een andere apotheek gevraagd, die zijn daar opeens maar 6 euro! Het zijn oplichters.
Het is nu half zeven, de hele dag weer zonder stroom. Je hoopt dat ze om zes uur het licht aan doen. Ik ben weer in het donker aan het koken. Je kunt er ook geen peil op trekken. Isaac kwam met de uitslag van het bloedonderzoek: toch ook malaria. Ik begin dus vanavond ook daarvoor met een kuur.
Badend in het zweet was de stroom om middernacht terug. Snel de airco aan, water geregeld om in te vriezen, bed gedeeltelijk verschoond en gedoucht.
Dinsdag 28 maart
Er is toch iets veranderd, opeens zijn de stroomonderbrekingen gestopt. Zo kon ik vandaag verder met een hardnekkige laptop. Ook het nieuw bestelde scherm bleef zwart. Ik heb lang geleden een nieuw kabeltje besteld, maar er komt niets meer aan. De enige mogelijkheid is het aansluiten van een nieuwe monitor. Bakary bracht eenzelfde apparaat, bijna nieuw met een niet goed werkend toetsenbord. Dat kon ik tenminste snel oplossen. Zomaar opeens sinds weken twee reparaties. Met Bakary gaat het niet goed. Hij klaagt al weken. Medicijnen schijnen niet veel uit te halen. En toch sleept hij zich elke dag naar Mopti, hij zegt dat hij zijn zaak niet alleen kan laten. Er moet geld in het laatje en zijn klanten kunnen hem niet missen.
Woensdag 29 april.
Ik heb het boek Mali Blues uit, mooi boek hoor, een must voor alle Mali-liefhebbers, maar dat wist u vast wel!
Terwijl ik dit opschrijf valt toch de stroom weer uit, waarschijnlijk voor de rest van de dag, de klok wijst half tien.
Ik zelf ben niet in topvorm, ik denk dat het door de medicijnen komt.
Volgens mij is het vandaag heter dan ooit, mijn thermometer buiten geeft 44 graden aan. Iedereen in de cour ligt voor Pampus onder een boom.
Tot nu toe zijn er 482 corona patiënten in Mali, het aantal groeit langzaam maar gestaag.
(foto internet)
In Faladie, een buurt in Bamako heeft zich een vreselijke brand voorgedaan op de veemarkt. Waarschijnlijk is heel veel vee omgekomen. De beelden zijn onheilspellend. De jeugd doet zich tegoed aan vers gegrild vlees, zie ik op foto's. Het blijkt later dat de brand in een vluchtelingenkamp is ontstaan, vluchtelingen uit de regio Mopti, slachtoffers van de strijd tussen Dogon en Peuhl. Hun behuizingen zijn zo enorm brandbaar. De mensen zijn bijna alles kwijt. Het is vuur is overgeslagen naar de veemarkt ernaast.
Donderdag 30 april
Wat een vreselijke nacht! Sinds gistermiddag hadden we weer geen stroom. De heetste dag tot nu toe met temperaturen tot bijna 45 graden. Koken overgeslagen, ik maakte mij ervan af met een sandwich kaas. Ik nam mijn matrasje mee naar het dak en sliep min of meer tot een uur of tien. Muggen joegen mij naar binnen. Tot half twee deed ik geen oog dicht. Het was zo afgrijselijk warm, ik lag te baden in een bad. Het viel me nog mee dat om half twee in de nacht de stroom terugkwam, ik dacht eigenlijk dat het tot de volgende ochtend zou duren. Vanaf dat moment kon ik tenminste slapen.
Hier Johan in betere dagen, de foto komt van Franck Desire Klaman.
Maar dan. Om negen uur werd ik gebeld door Marlène, dochter van Johan Wachters. Zij kwam met de trieste mededeling dat Johan 's-nachts was ingeslapen. Een intens triest einde voor een dapper man met een goed hart. Overvallen, gekneveld en mishandeld in zijn gedroomde paleisje boven de zee in Sassandra. Hij moet bijna 85 jaar zijn geweest, nog vol energie. Door een paar nietsontziende overvallers kwam daar een abrupt einde aan. Zijn familie haalde hem twee weken geleden terug naar Mali om op te knappen, waar hij dus vannacht helaas zijn laatste adem uitblies. Ongetwijfeld moet de onbarmhartige hitte van de laatste dagen zijn dood hebben bespoedigd.
Johan, zo heel goed heb ik je niet eens gekend, maar ik weet dat je hart in Afrika lag, in het bijzonder toch in Mali, waar je bijna je hele leven aan wijdde. Op het internet staat een twaalf minuten lang filmpje over Johans paradijsje in wording bij Sassandra in Ivoorkust, de tranen springen mij in de ogen als ik het weer bekijk. (maart 2017)
Zaterdag 2 mei
Ondanks de stroomonderbreking heb ik een redelijke nacht gehad. Tot middernacht sliep ik op een matje op het dak. Ik zou iets moeten regelen tegen de muskieten, er zijn er niet veel, maar toch. Daarna ben ik naar binnen gegaan, onder de douche en naar een warm bed. Om één uur werd ik verrast door stroom en kon ik nog een goede nacht maken.
Overigens werd in Sévaré donderdag een demonstratie gehouden tegen de stroomonderbrekingen. Ik ben dus niet de enige die me beklaagt.
Zojuist kwam Ina haar maandelijkse huishoudgeld halen. We raakten een beetje aan de praat, over corona en zo. Ze verontschuldigde zich dat ze bij de deur haar handen niet had gewassen. Verder maakt ik mij ongerust toen zij vertelde dat haar reukvermogen was verdwenen en dat ze last had van haar neus. Ze dorst niet naar het ziekenhuis voor onderzoek.
Er zijn tot nu toe 508 corona-gevallen, van wie nu echt drie in Mopti!
Nu ik nog maar één keer per maand een nieuwsbrief produceer heb ik meteen ook veel meer tekst, ik hoop dat u daar geen probleem mee heeft. En ik redigeer de nieuwsbrief vandaag, het is helemaal niet zeker dat ik zondag stroom heb.